Immanuił Wielikowski

Immanuił Wielikowski
Иммануил Великовский
Ilustracja
Immanuił Wielikowski w roku 1974 na konferencji American Association for the Advancement of Science w San Francisco
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1895
Witebsk

Data śmierci

17 listopada 1979

Zawód, zajęcie

psychiatra, psychoanalityk

Immanuił Wielikowski (ros. Иммануил Великовский, ur. 10 czerwca 1895 w Witebsku, zm. 17 listopada 1979) – pseudonaukowiec, psychiatra i psychoanalityk[1], autor licznych kontrowersyjnych książek, w których dokonywał reinterpretacji wielu zdarzeń z historii[2].

Studiował na uniwersytetach w Edynburgu, Charkowie i Moskwie – tam uzyskał tytuł lekarza (1921), po czym prowadził działalność leczniczą na terenie Palestyny. W późniejszym czasie studiował psychologię na uniwersytetach w Zurychu i Wiedniu. Od 1939 roku mieszkał w Stanach Zjednoczonych[2].

Zderzenie światów

W 1950 roku wydał książkę World in Collision, w której przedstawił alternatywną wizję historii Układu Słonecznego (pol. tytuł Zderzenie światów)[3][4]. Twierdził, że Wenus początkowo była kometą, którą ok. 1500 roku p.n.e. została wyrzucona przez Jowisz do wewnątrz Układu Słonecznego[3]. Po drodze Wenus miała uderzyć w Słońce, zbliżyć się do Ziemi oraz zderzyć się z Marsem. Po tym zderzeniu miała osiągnąć swoją orbitę kołową pomiędzy Merkurym a Ziemią[3][5]. Wielikowski swoje poglądy opierał na studiach Starego Testamentu oraz mitów kosmologicznych z różnych kultur. Mechanikę Układu Słonecznego łączył z plagami egipskimi. Wielikowski nie ukrywał, że jego wizja jest sprzeczna z fizyką, tłumacząc jednocześnie, że należy przeprowadzić nowe badania a zakresu nauk fizycznych[3].

World in Collision został skrytykowany przez środowisko naukowe[3][6]. Fizyk i popularyzator nauki James Trefil zwrócił uwagę, że siły związane z międzyplanetarnym polem magnetycznym są za słabe, by umożliwić przesunięcie planety w inne miejsce. Tłumaczenie Wielikowskiego, jakoby spadanie manny z nieba na Izraelitów miało wiązać się ze zbliżeniem Wenus z Ziemią zostało odrzucone przez Trefila, który w książce 1001 things everyone should know about science (pol. 1001 spotkań z nauką) wyraził swoje zainteresowanie, skąd Wenus wiedziała, że deszcz manny należało wstrzymać podczas szabatu[5].

Pomimo krytyki ze środowisk naukowych World in Collision cieszył się popularnością i trafił na listę bestsellerów „The New York Timesa[3].

Przypisy

  1. Patrick Moore, thinkers, independent, [w:] Richard L. Gregory (red.), The Oxford Companion to the Mind, Oxford University Press, 2006, ISBN 978-0-19-172755-9 [dostęp 2024-08-07].
  2. 1 2 Immanuel Velikovsky, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-08-07] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 Pseodonauka, czyli kometarna Wenus Wielikowskiego [online], urania.edu.pl, 26 marca 2018 [dostęp 2025-04-03].
  4. Beata Starosta, Kataloger jako istotny twórca wizerunku biblioteki, [w:] Joanna Czyrek, Bożena Górna (red.), Niematerialne zasoby bibliotek oraz udział bibliotekarzy w ich tworzeniu, Wrocław: Korporacja Bibliotekarzy Wrocławskich, 2015, s. 74, ISBN 978-83-61970-28-6 [dostęp 2025-04-03].
  5. 1 2 James Trefil, 1001 spotkań z nauką, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 361, ISBN 83-7129-240-6.
  6. William D. Stansfield, Creationism, Catastrophism, and Velikovsky [online], Skeptical Inquirer [dostęp 2024-08-07] (ang.).