Instytut Gospodarstwa Narodowego

Instytut Gospodarstwa Narodowego – organ badawczy Prezesa Rady Ministrów, istniejący w latach 1946–1949, ustanowiony z zadaniem badania życia gospodarczego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem bieżącej polityki gospodarczej.

Powołanie Instytutu

Na podstawie dekretu z 1946 r. o utworzeniu i zakresie działania Instytutu Gospodarstwa Narodowego ustanowiono Instytut[1]. Powołanie Instytutu nastąpiło w miejsce zniesionego Instytutu Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen (IBKGiC)[2], który działał w latach 1928–1946.

Wykonanie dekretu poruczono Prezesowi Rady Ministrów.

Zadania Instytutu

Podstawowym zadaniem instytutu było naukowe badanie życia gospodarczego kraju, w tym:

  • opracowywanie sprawozdań z bieżącej sytuacji gospodarczej kraju;
  • śledzenie i informowanie o rozwoju sytuacji gospodarczej i polityki gospodarczej za zagranicą;
  • opracowanie wielkości i zmian dochodu społecznego oraz badanie struktury gospodarki kraju;
  • opracowanie zasadniczych wskaźników rozwoju gospodarczego;
  • wykonywanie prac specjalnych.

Kierowanie Instytutem

Na czele Instytutu stał prezes, którego mianował i odwoływał prezes Rady Ministrów za zgodą Rady Ministrów. Prezesem przez cały czas trwania Instytutu był prof. Edward Lipiński, który był również prezesem IBKGiC w latach (1928–1939). Stanowisko prezesa Instytutu było w randze podsekretarza stanu i uprawniało do posiedzeń KERM-u[3].

Finansowanie Instytutu

Budżet Instytutu Gospodarstwa Narodowego stanowił odrębny dział budżetu Prezydium Rady Ministrów.

Zniesienie Instytutu

Na podstawie dekretu z 1949 r. o zniesieniu Instytutu Gospodarstwa Narodowego zlikwidowano Instytut. Pracownicy zatrudnieni w Instytucie przeszli do służby w Głównym Urzędzie Statystycznym[4].

Przypisy

  1. Dekret z dnia 22 lutego 1946 r. o utworzeniu i zakresie działania Instytutu Gospodarstwa Narodowego. Dz.U. z 1946 r. nr 9, poz. 66.
  2. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 lutego 1928 r. o ustanowieniu Instytutu Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen. Dz.U. z 1928 r. nr 17, poz. 144.
  3. A. Czech, Jakie planowanie? Spór z 1948 r., „Biuletyn PTE” 2025/1.
  4. Dekret z dnia 26 kwietnia 1949 r. o zniesieniu Instytutu Gospodarstwa Narodowego. Dz.U. z 1949 r. nr 25, poz. 186.