Józef Dobski

Józef Dobski
Maryśka, Szary Kret, Krysia
Ilustracja
Józef Dobski (1939)
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1911
Wąchock

Data śmierci

30 sierpnia 1992

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Szare Szeregi

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”

Józef Dobski, ps. „Maryśka”, „Szary Kret”, „Krysia” (ur. 7 lutego 1911 w Wąchocku[1], zm. 30 sierpnia 1992[2]) – polski harcmistrz, kapitan Armii Krajowej, komendant Kieleckiej Chorągwi Szarych Szeregów w latach 1942–1945.

Życiorys

Urodził się w Wąchocku koło Starachowic[1], gdzie ukończył szkołę powszechną[3]. Naukę kontynuował w Warszawie w Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego[a], a po przeniesieniu się rodziny do Kielc w Gimnazjum Państwowym im. Mikołaja Reja. W 1933 uzyskał maturę. Studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wydziale Nauk Społecznych KUL[4].

W 1924 wstąpił do 2 Kieleckiej Drużyny Harcerzy im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego; w 1931 objął funkcję drużynowego. Po 1933 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. 15 listopada 1935 mianowany podharcmistrzem. Jako podporucznik Wojska Polskiego, 24 sierpnia 1939 zgłosił się w koszarach 4 pp Leg. na Bukówce. Uczestniczył w kampanii wrześniowej w szeregach Oddziału Zbierania Nadwyżek 4 pp Leg. Następnie wycofując się na wschód w składzie nadwyżek 4 pp Leg. znalazł się w grupie wojsk dowodzonej przez gen. Mieczysława Smorawińskiego we Włodzimierzu[5]. Tam też 19 września 1939 został wzięty do niewoli przez Sowietów, jednak już w następnym miesiącu wrócił do Kielc. Dołączył do nurtu wojskowej pracy konspiracyjnej w szeregach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej, w której to został awansowany do stopnia kapitana[4].

Jeden z organizatorów Szarych Szeregów na Kielecczyźnie[6]. Od 1941 pełnił funkcję zastępcy komendanta Kieleckiej Chorągwi Szarych Szeregów. W marcu 1943 przejął funkcję komendanta chorągwi[7]. Rozkazem naczelnika Szarych Szeregów z 27 grudnia 1943 mianowany harcmistrzem. W maju 1945 opuścił Kielce[4]. W czerwcu tego roku przybył do Jeleniej Góry, gdzie organizował harcerstwo na terenie Dolnego Śląska[6]. Po II wojnie światowej wziął udział w przygotowaniach do rozbicia więzienia Urzędu Bezpieczeństwa na terenie Kielc[8].

Od 1950 mieszkał we Wrocławiu. Po przejściu na emeryturę w 1975 pracował w licznych komisjach harcerskich, w tym m.in. Komisji Historii Chorągwi Wrocławskiej. Jeden z pierwszych laureatów Nagrody Komendantki Kieleckiej Chorągwi ZHP[2].

Został pochowany z honorami harcerskimi i wojskowymi w Kwaterze AK na terenie Cmentarzu Świętej Rodziny[2][6].

Ordery i odznaczenia

Za swoją służbę otrzymał odznaczenia[2]:

Życie prywatne

W 1939 zawarł związek małżeński z Łucją Gorgosz ps. „Liza” (1914–1996), członkinią Szarych Szeregów i AK[2].

Uwagi

Przypisy

  1. 1 2 Wojtycza 2006 ↓, s. 35.
  2. 1 2 3 4 5 Wojtycza 2006 ↓, s. 37.
  3. Wojtycza 2006 ↓, s. 35–36.
  4. 1 2 3 Wojtycza 2006 ↓, s. 36.
  5. Rembalski 2013 ↓, s. 249-266.
  6. 1 2 3 Solarz 2019 ↓, s. 53.
  7. Massalski (red.) i Meducki (red.) 1999 ↓, s. 33.
  8. Orzeł w Kielcach ukoronowany [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2025-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2024-04-25].

Bibliografia

  • Adam Massalski (red.), Stanisław Meducki (red.): Armia Krajowa Okręg Radomsko-Kielecki. Materiały z sesji naukowej. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1999. ISBN 83-86006-29-3.
  • Adam Solarz: Odeszli na wieczną wartę. Jelenia Góra: 2019. ISBN 978-83-937883-7-8.
  • Janusz Wojtycza: Harcerski słownik biograficzny. T. 1. Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2006, s. 35–37. ISBN 978-83-60405-15-4.
  • Andrzej Rembalski: Józef Dobski pamiętnik z 1939 roku. Studia Muzealno-Historyczne tom 5. Kielce: Muzeum Historii Kielc, 2013.