Józef Dobski
![]() Józef Dobski (1939) | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 lutego 1911 |
|---|---|
| Data śmierci |
30 sierpnia 1992 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
Józef Dobski, ps. „Maryśka”, „Szary Kret”, „Krysia” (ur. 7 lutego 1911 w Wąchocku[1], zm. 30 sierpnia 1992[2]) – polski harcmistrz, kapitan Armii Krajowej, komendant Kieleckiej Chorągwi Szarych Szeregów w latach 1942–1945.
Życiorys
Urodził się w Wąchocku koło Starachowic[1], gdzie ukończył szkołę powszechną[3]. Naukę kontynuował w Warszawie w Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego[a], a po przeniesieniu się rodziny do Kielc w Gimnazjum Państwowym im. Mikołaja Reja. W 1933 uzyskał maturę. Studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wydziale Nauk Społecznych KUL[4].
W 1924 wstąpił do 2 Kieleckiej Drużyny Harcerzy im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego; w 1931 objął funkcję drużynowego. Po 1933 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. 15 listopada 1935 mianowany podharcmistrzem. Jako podporucznik Wojska Polskiego, 24 sierpnia 1939 zgłosił się w koszarach 4 pp Leg. na Bukówce. Uczestniczył w kampanii wrześniowej w szeregach Oddziału Zbierania Nadwyżek 4 pp Leg. Następnie wycofując się na wschód w składzie nadwyżek 4 pp Leg. znalazł się w grupie wojsk dowodzonej przez gen. Mieczysława Smorawińskiego we Włodzimierzu[5]. Tam też 19 września 1939 został wzięty do niewoli przez Sowietów, jednak już w następnym miesiącu wrócił do Kielc. Dołączył do nurtu wojskowej pracy konspiracyjnej w szeregach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej, w której to został awansowany do stopnia kapitana[4].
Jeden z organizatorów Szarych Szeregów na Kielecczyźnie[6]. Od 1941 pełnił funkcję zastępcy komendanta Kieleckiej Chorągwi Szarych Szeregów. W marcu 1943 przejął funkcję komendanta chorągwi[7]. Rozkazem naczelnika Szarych Szeregów z 27 grudnia 1943 mianowany harcmistrzem. W maju 1945 opuścił Kielce[4]. W czerwcu tego roku przybył do Jeleniej Góry, gdzie organizował harcerstwo na terenie Dolnego Śląska[6]. Po II wojnie światowej wziął udział w przygotowaniach do rozbicia więzienia Urzędu Bezpieczeństwa na terenie Kielc[8].
Od 1950 mieszkał we Wrocławiu. Po przejściu na emeryturę w 1975 pracował w licznych komisjach harcerskich, w tym m.in. Komisji Historii Chorągwi Wrocławskiej. Jeden z pierwszych laureatów Nagrody Komendantki Kieleckiej Chorągwi ZHP[2].
Został pochowany z honorami harcerskimi i wojskowymi w Kwaterze AK na terenie Cmentarzu Świętej Rodziny[2][6].
Ordery i odznaczenia
Za swoją służbę otrzymał odznaczenia[2]:
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
- Odznaka „Za zasługi dla Kielecczyzny”
- Odznaka 70-lecia Harcerstwa Kieleckiego.
Życie prywatne
W 1939 zawarł związek małżeński z Łucją Gorgosz ps. „Liza” (1914–1996), członkinią Szarych Szeregów i AK[2].
Uwagi
- ↑ Współcześnie XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamoyskiego.
Przypisy
- 1 2 Wojtycza 2006 ↓, s. 35.
- 1 2 3 4 5 Wojtycza 2006 ↓, s. 37.
- ↑ Wojtycza 2006 ↓, s. 35–36.
- 1 2 3 Wojtycza 2006 ↓, s. 36.
- ↑ Rembalski 2013 ↓, s. 249-266.
- 1 2 3 Solarz 2019 ↓, s. 53.
- ↑ Massalski (red.) i Meducki (red.) 1999 ↓, s. 33.
- ↑ Orzeł w Kielcach ukoronowany [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2025-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2024-04-25].
Bibliografia
- Adam Massalski (red.), Stanisław Meducki (red.): Armia Krajowa Okręg Radomsko-Kielecki. Materiały z sesji naukowej. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1999. ISBN 83-86006-29-3.
- Adam Solarz: Odeszli na wieczną wartę. Jelenia Góra: 2019. ISBN 978-83-937883-7-8.
- Janusz Wojtycza: Harcerski słownik biograficzny. T. 1. Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2006, s. 35–37. ISBN 978-83-60405-15-4.
- Andrzej Rembalski: Józef Dobski pamiętnik z 1939 roku. Studia Muzealno-Historyczne tom 5. Kielce: Muzeum Historii Kielc, 2013.
