Józef Pasternak

Józef Pasternak
Ilustracja
Józef Pasternak (przed 1911)
Imię i nazwisko

Józef Aleksander Pasternak

Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1881
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

29 kwietnia 1940
Chicago

Instrumenty

fortepian, altówka

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent, altowiolista

Powiązania

Enrico Caruso

Faksymile

Józef Aleksander Pasternak[1], Josef Pasternack[2] (ur. 1 lipca 1881 w Częstochowie, zm. 29 kwietnia 1940 w Chicago[1]) – polski dyrygent, pianista i altowiolista, dyrektor wytwórni Victor, aktywny w Stanach Zjednoczonych.

Życiorys

W młodości uczył się gry na skrzypcach w Częstochowie[3]. Kształcił się w Instytucie Muzycznym w Warszawie, tamże uczył się gry na fortepianie u Aleksandra Michałowskiego, a kompozycji u Zygmunta Noskowskiego[1]. Na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim uczył się gry na różnych instrumentach[4], niemal wszystkich z orkiestry poza harfą[3].

Przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako altowiolista w latach 1900–1909, następnie jako asystent dyrygenta w latach 1909–1910 (był asystentem Leopolda Stokowskiego[5]), a od 1910 do 1913 roku jako dyrygent orkiestry Metropolitan Opera w Nowym Jorku[1]. W latach 1913–1914 pracował jako dyrygent New Century Opera w Nowym Jorku[1]. Był następnie dyrektorem opery letniej w Chicago, dyrektorem Filadelfijskiej Orkiestry Symfonicznej, dyrektorem Bostońskiej Orkiestry Operowej[1] i orkiestry Boston Pops[4].

Był także dyrektorem muzycznym wytwórni Victor od 1916 roku[4] oraz dyrektorem Towarzystwa Fonograficznego Stanley[1]. Wypromował Enrica Carusa na gwiazdę wytwórni Victor[6]. Był bliskim przyjacielem i wielbicielem Artura Toscaniniego[7]. Od 1927 roku pracował w amerykańskim radiu[1], był długoletnim dyrektorem serii radiowej The Carnation Contented Hour, był dyrektorem muzycznym audycji The Atwater Kent Hour oraz Jack Frost Melody Moments[8]. Upadł, gdy miał prowadzić próbę do audycji radiowej i niedługo później zmarł[8] w Chicago[9].

Miał żonę i dwie zamężne córki[8].

Nagrania

Wziął udział w przeszło 2700 nagraniach płytowych, głównie jako dyrygent, także jako pianista dla wytwórni Victor, a także kilku dla Columbia Records i Decca Records[10]. Współpracował m.in. z Jaschą Heifetzem[11].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Słownik muzyków polskich, t. 2 (M–Z), Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1967, s. 110.
  2. [Josef Pasternack] - Discover Archives [online], discoverarchives.library.utoronto.ca [dostęp 2025-02-11].
  3. 1 2 Donald Shumway Rockwell, Radio Personalities: A Pictorial and Biographical Annual, Press Bureau, Incorporated, 1935, s. 116 (ang.).
  4. 1 2 3 Russell Sanjek, American Popular Music and Its Business: The First Four Hundred Years, Volume III: From 1900-1984, Oxford University Press, 28 lipca 1988, s. 28, ISBN 978-0-19-802127-8 (ang.).
  5. Paul Krzywicki, From Paderewski to Penderecki: The Polish Musician in Philadelphia, Lulu.com, 2 marca 2016, s. 31, ISBN 978-1-4834-4267-9 [dostęp 2025-02-11] (ang.).
  6. Charles A. Sengstock, That Toddlin' Town: Chicago's White Dance Bands and Orchestras, 1900-1950, University of Illinois Press, 2004, s. 48, ISBN 978-0-252-02954-7 (ang.).
  7. American Record Guide, Helen Dwight Reid Educational Foundation, 1951, s. 330 (ang.).
  8. 1 2 3 What's New from Coast, „Radio and Television Mirror”, 14 (4), sierpień 1940, s. 38 (ang.).
  9. The Pacific Coast Musician, Colby and Pryibil, 1940, s. 8 (ang.).
  10. Josef Pasternack [online], Discography of American Historical Recordings [dostęp 2025-02-11].
  11. Joshua S. Walden, Sounding Authentic: The Rural Miniature and Musical Modernism, OUP USA, 2014, s. 156, ISBN 978-0-19-933466-7 [dostęp 2025-02-11] (ang.).