Józef Sokołowski (1891–1940)

Józef Sokołowski
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1891
Pałanieczyńce

Data i miejsce śmierci

9–11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1913–1934

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

21 pułk ułanów

Stanowiska

zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Józef Sokołowski[a] (ur. 28 lipca 1891 w Pałanieczyńcach, zm. 9–11 kwietnia w Katyniu) – major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Życiorys

Syn Ignacego, agronoma, i Adeli z Szelepińskich urodzony 28 lipca 1891 w majątku Pałanieczyńce w ówczesnym powiecie wasylkowskim guberni kijowskiej[3][4][5][6][7][8]. Uczęszczał do gimnazjum humanistycznego w Kijowie[6]. Konspiracyjnie uzupełniał wiedzę z zakresu literatury i historii Polski[6].

W 1913 został wcielony do armii rosyjskiej[6]. Po szkoleniu unitarnym i ukończeniu pułkowej szkoły podoficerskiej został wysłany na front zachodni, gdzie dowodził plutonem[6]. W połowie lipca 1914 został ranny[6]. W tym czasie został mianowany podporucznikiem[6]. Po sześciu miesiącach został awansowany na porucznika[6]. Na początku 1917 został drugi raz ranny[6]. Po wybuchu rewolucji lutowej został przeniesiony do pułku rezerwowego strzelców w Biełgorodzie, gdzie utworzył zapasowy dywizjon kawalerii dla oddziałów polskich[6].

Wraz z dywizjonem przeszedł do 1 pułku ułanów na froncie polsko-bolszewickim[6]. W lipcu i sierpniu 1920 dowodził jednocześnie oddziałem sztabowym, pododdziałem taczanek i pododdziałem łączności 108 pułku ułanów[6]. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[9]. Po powrocie do 1 pułku ułanów objął stanowisko dowódcy szwadronu karabinów maszynowych[6][10][11][12]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 74. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[13][14][15]. W 1923 ukończył dziewięciomiesięczny kurs w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu i pięciotygodniowy kurs oficerów sztabowych w Rembertowie[6]. 1 listopada 1924 objął stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii nr 1 przy IV Brygadzie Kawalerii w Suwałkach[6]. W czerwcu 1925 został przydzielony z 1 puł. na stanowisko dowódcy szwadronu pionierów 1 Dywizji Kawalerii w Białymstoku[16].

3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 13. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[17][18]. W sierpniu tego roku został przeniesiony do 10 pułku ułanów w Białymstoku z pozostawieniem na stanowisku dowódcy szwadronu pionierów 1 DK[19]. W czerwcu 1927 został przeniesiony do 22 pułku ułanów w Brodach na stanowisko kwatermistrza[20][21]. W lipcu 1929 został przeniesiony do 21 pułku ułanów w Równem na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[22]. W marcu 1930 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Tarnopolu[23][24]. W kwietniu 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, a z dniem 31 lipca tego roku przeniesiony w stan spoczynku[25][26]. Mieszkał w Tarnopolu przy ul. Mickiewicza 19, a później przy ul. Wałowej 10[5].

Po 17 września 1939 dostał się do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Kozielsku[4]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[4]. Między 9 a 11 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[4]. W czasie ekshumacji wiosną 1943 jego zwłoki oznaczono numerem 3439[6]. Od 28 lipca 2000 jego szczątki spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Był żonaty z Jadwigą z Kownackich, z którą miał córkę[3].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

25 maja 2023 żołnierze batalionu czołgów 15 Brygady Zmechanizowanej w Orzyszu zasadzili Dąb Pamięci majora Józefa Sokołowskiego[28].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Józef IV Sokołowski”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko[1][2].

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 601, 678.
  2. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  3. 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 582.
  4. 1 2 3 4 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 700.
  5. 1 2 3 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Dokumenty z dołów śmierci : Sokołowski Józef. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-09-16].
  7. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  8. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 796.
  10. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 243.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 601.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 543.
  13. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 160.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 678.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 601.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 6 czerwca 1925, s. 306.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 126.
  18. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 73.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926, s. 247.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927, s. 163.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 311, 341.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 192.
  23. 1 2 3 Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 143, 529.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934, s. 135.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 282.
  27. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  28. ↑ Józef Sokołowski. Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza. [dostęp 2024-09-23].
  29. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  30. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933, s. 60.
  32. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-16].
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 311.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.