Józefa Bogusz-Dzierżkowa

Józefa Bogusz-Dzierżkowa (ur. 5 września 1923 w Szymanowicach, zm. 30 stycznia 2021 w Skierniewicach)^[1][2] – polska rolniczka, działaczka ruchu ludowego, organizatorka teatrów amatorskich, publicystka, pamiętnikarka. Mieszkała i działała na terenie gminy Zduny.

Ukończyła szkołę powszechną w Zdunach^[3] oraz kurs dla dziewcząt w szkole rolniczej w Zduńskiej Dąbrowie^[4]. W latach 1937–1939 uczęszczała do Gimnazjum Żeńskiego im. Juliana Ursyna Niemcewicza w Łowiczu^[5]. W tym okresie rozpoczęła działalność w Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”^[6]. Po wybuchu drugiej wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach w Łowiczu^[7]. Dzięki pomocy Zofii Niedziałkowskiej zdała maturę w Warszawie^[8]. Następnie uczęszczała na konspiracyjny kurs pedagogiczny w Zdunach. W okresie powojennym odbyła kurs na Uniwersytecie Ludowym w Brusie pod kierunkiem Zofii Solarzowej^[9].

Była wychowawczynią Uniwersytetu Ludowego w Boczkach^[10]. W 1951 pracowała w Szkole Podstawowej w Zdunach^[11].

Od 1957 była związana ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym. W latach 1958–1961 uczestniczyła w pracach II kadencji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi, ramienia ZSL z powiatu łowickiego^[12].

Działała w Powiatowej Radzie Kół Gospodyń Wiejskich w Łowiczu^[13].

Należała do Komisji Kobiet działającej przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Łowiczu^[14].

Jest autorką dwóch książek pamiętnikarskich:

• Smak ziemi – smak życia (Wydawnictwo Astra, 2001, ISBN 83-85674-95-0)
• Szerokie pola – ludzkie drogi (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2011, ISBN 978-83-205-5487-8, ISBN 978-83-62171-30-9)

oraz licznych publikacji prasowych, głównie w czasopismach „Gospodyni wiejska”, „Zielony Sztandar”, „Dziennik Ludowy” oraz „Tygodnik Kulturalny”^[15].

Była zaangażowana w organizację ludowego ruchu teatralnego. Pisała sztuki teatralne, np. Ochotnik (1945)^[16] i Tak było (1946)^[17]. Adaptowała na użytek teatru chłopskiego także inne utwory, np. Chatę za wsią Józefa Ignacego Kraszewskiego^[18], w której sama wystąpiła w roli Azy^[19].