Jęzornik

Jęzornik
	Glossophaga
	É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818
	; Jęzornik dżunglowy (G. commissarisi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	liścionosowate
Podrodzina	jęzorniki
Plemię	jęzorniki
Rodzaj	jęzornik
	Typ nomenklatoryczny
	Vespertilio soricinus Pallas, 1766
Synonimy
	Phyllophora: J.E. Gray, 1838; Nicon J.E. Gray, 1847; Glassophoga: Petit, 1997; Glossiphaga: Shapley, D.E. Wilson, Warren & Barnett, 2005;
	Phyllophora: J.E. Gray, 1838; Nicon J.E. Gray, 1847; Glassophoga: Petit, 1997; Glossiphaga: Shapley, D.E. Wilson, Warren & Barnett, 2005;
Gatunki
	9 gatunków – zobacz opis w tekście
	9 gatunków – zobacz opis w tekście

Jęzornik^[6] (Glossophaga) – rodzaj ssaków z podrodziny jęzorników (Glossophaginae) w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od Meksyku przez Amerykę Centralną i Południową do północnej Argentyny^[7]^[8]^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 42–75 mm, długość ogona 4–12 mm, długość ucha 9–17 mm, długość tylnej stopy 6–15 mm, długość przedramienia 32–41 mm; masa ciała 7–17 g^[8]^[10].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1818 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire w artykule zatytułowanym O nowych nietoperzach nazwanych Glossophages opublikowanym na łamach „Mémoires du Muséum d’Histoire Naturelle”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) jęzornik ryjówkowaty (G. soricina).

Etymologia

Glossophaga (Glassophoga, Glossiphaga): gr. γλωσσα glōssa ‘język’; -φαγος -phagos ‘-jedzący’, od φαγειν phagein ‘jeść’^[11].
Phyllophora: gr. φυλλοφορος pullophoros ‘przynoszący liście’, od φυλλον phullon ‘liść’; -φορος -phoros ‘noszący’, od φερω pherō ‘nosić’^[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Glossophaga amplexicaudata Spix, 1823 (= Vespertilio soricinus Pallas, 1766).
Nicon: etymologia niejasna, Gray nie podał znaczenia nazwy zwyczajowej^[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Nicon caudifer J.E. Gray, 1847 (= Monophyllus leachii J.E. Gray, 1844).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[14]^[10]^[7]^[6]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[6]	Podgatunki^[8]^[7]^[10]	Rozmieszczenie geograficzne^[8]^[7]^[10]	Podstawowe wymiary^[8]^[10]^[c]	Status IUCN^[15]
Glossophaga commissarisi	A.L. Gardner, 1962	jęzornik dżunglowy	2 podgatunki	zachodni i południowy Meksyk (na południe od Sinaloi i Veracruz) przez Amerykę Centralną do wschodniej Panamy; być może zachodnia Kolumbia; zakres wysokości: 0–2000 m n.p.m.	DC: – cm DO: – cm DP: – cm MC: – g	LC
Glossophaga bakeri	Webster & J.K. Jones, 1987		gatunek monotypowy	zachodnia Amazonia w Kolumbii, zachodnio-środkowej Gujanie, Ekwadorze, Peru i zachodniej Brazylii; zakres wysokości: do 300 m n.p.m.	DC: 5,6–6,1 cm DO: 0,5–0,7 cm DP: 3,2–3,5 cm MC: 6,8–9,2 g	NE
Glossophaga morenoi	L. Martínez & Villa-R., 1938	jęzornik zaroślowy	2 podgatunki	endemit Meksyku: Colima i Michoacán na wschód do Tlaxcali i Puebli, na południowy wschód do Chiapas; zakres wysokości: 0–1500 m n.p.m.	DC: 5,7–7,5 cm DO: 0,5–1,1 cm DP: 3,2–3,7 cm MC: 7–10 g	LC
Glossophaga leachii	(J.E. Gray, 1844)	jęzornik szary	gatunek monotypowy	Środkowy Meksyk (Jalisco, Colima, Michoecén, Morelos, Tlaxcala) na południe wzdłuż pacyficznych zboczy do północno-zachodniej Kostaryki; zakres wysokości: 0–2380 m n.p.m.	DC: 4,9–6,1 cm DO: 0,5–1,1 cm DP: 3,5–3,9 cm MC: 9–11 g	LC
Glossophaga longirostris	G.S. Miller, 1898	jęzornik długonosy	4 podgatunki	północna i wschodnia Kolumbia, północna Wenezuela, południowo-zachodnia Gujana, północna Brazylia (Roraima) i południowe Małe Antyle; zakres wysokości: 0–2000 m n.p.m.	DC: 5,1–7,5 cm DO: 0,4–1,1 cm DP: 3,5–4,1 cm MC: 10–17 g	LC
Glossophaga soricina	(Pallas, 1766)	jęzornik ryjówkowaty	gatunek monotypowy	zachodni i wschodni nizinny Meksyk przez Amerykę Centralną do wschodniego Ekwadoru, wschodniego Peru, Boliwia, Paragwaj, południowa Brazylia i północna Argentyna, również Trynidad i Tobago oraz wyspa Margarita; zakres wysokości: do 2500 m n.p.m.	DC: 4,5–5,9 cm DO: 0,5–1,2 cm DP: 3,2–3,8 cm MC: 7–12 g	LC
Glossophaga mutica	C.H. Merriam, 1898		gatunek monotypowy	endemit Meksyku: Islas Marías u wybrzeży Nayarit	DC: 5,1–5,6 cm DO: 0,7–0,9 cm DP: 3,6–3,9 cm MC: brak danych	NE
Glossophaga valens	G.S. Miller, 1913		gatunek monotypowy	na zachód od Andów w zachodnim Ekwadorze i zachodnim Peru	DC: 5–5,7 cm DO: 0,6–1 cm DP: 3,5–4 cm MC: brak danych	NE
Glossophaga antillarum	Rehn, 1902		gatunek monotypowy	endemit Jamajki: szeroka gama siedlisk subtropikalnych i tropikalnych	DC: 5,4–5,5 cm DO: 0,6–0,8 cm DP: 3,7–3,9 cm MC: brak danych	NE

Uwagi

↑ Młodszy homonim Phyllophora Thunberg, 1815 (Orthoptera).
1 2 Niepoprawna późniejsza pisownia Glossophaga É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818.
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur de nouvelles chauve-souris, sous le nom de Glossophages. „Mémoires du Muséum d’Histoire Naturelle”. 4, s. 418, 1818. Paris. (fr.).
↑ J. E. Gray. A Revision of the Genera of Bats (Vespertilionidae), and the Description of some new Genera and Species. „Magazine of Zoology and Botany”. 2 (12), s. 489, 1838. (ang.).
↑ J.E. Gray. Characters of Six new genera of Bats not hitherto distinguished. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 15, s. 15, 1847. (ang.).
↑ S. Petit. The diet and reproductive schedules of Lep- tonycteris curasoae curasoaeand Glossophaga longirostris elongata (Chiroptera: Glossophaginae) on Curaçao. „Biotropica”. 29 (2), s. 221, 1997. DOI: 10.1111/j.1744-7429.1997.tb00026.x. (ang.).
↑ R.L. Shapley, D.E. Wilson, A.N. Warren & A.A. Barnett. Bats of the Potaro Plateau region, western Guyana. „Mammalia”. 69 (3–4), s. 382, 383, 2005. DOI: 10.1515/mamm.2005.030. (ang.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101-102. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 511–513. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Glossophaga. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-11]. (ang.).
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 498–499. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 297.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 535.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 460.
↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.0) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).
↑ Taxonomy: Glossophaga – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Młodszy homonim Phyllophora Thunberg, 1815 (Orthoptera).

[uwaga1-5] 1 2 Niepoprawna późniejsza pisownia Glossophaga É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818.

[17] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Geoffroy-1] 1 2 É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur de nouvelles chauve-souris, sous le nom de Glossophages. „Mémoires du Muséum d’Histoire Naturelle”. 4, s. 418, 1818. Paris. (fr.).

[Gray1838-3] J. E. Gray. A Revision of the Genera of Bats (Vespertilionidae), and the Description of some new Genera and Species. „Magazine of Zoology and Botany”. 2 (12), s. 489, 1838. (ang.).

[Gray1847-4] J.E. Gray. Characters of Six new genera of Bats not hitherto distinguished. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 15, s. 15, 1847. (ang.).

[pet-6] S. Petit. The diet and reproductive schedules of Lep- tonycteris curasoae curasoaeand Glossophaga longirostris elongata (Chiroptera: Glossophaginae) on Curaçao. „Biotropica”. 29 (2), s. 221, 1997. DOI: 10.1111/j.1744-7429.1997.tb00026.x. (ang.).

[sha&inni-7] R.L. Shapley, D.E. Wilson, A.N. Warren & A.A. Barnett. Bats of the Potaro Plateau region, western Guyana. „Mammalia”. 69 (3–4), s. 382, 383, 2005. DOI: 10.1515/mamm.2005.030. (ang.).

[Cichocki&inni-8] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101-102. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Solari&inni-10] 1 2 3 4 5 S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 511–513. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Glossophaga. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-11]. (ang.).

[amw-12] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 498–499. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792044_297]-13] Palmer 1904 ↓, s. 297.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792282_535]-14] Palmer 1904 ↓, s. 535.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792207_460]-15] Palmer 1904 ↓, s. 460.

[mdd-16] C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.0) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).

[18] Taxonomy: Glossophaga – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[c]

[15]