Język kumbewaha
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
3400 (2004) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | xks | ||
| IETF | xks | ||
| Glottolog | kumb1274 | ||
| Ethnologue | xks | ||
| BPS | 0603 2 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język kumbewaha (a. kumberaha, umbewaha) – język austronezyjski używany w prowincji Celebes Południowo-Wschodni w Indonezji. Według danych szacunkowych z 2004 roku posługuje się nim 3400 osób[1][2].
Jego użytkownicy zamieszkują południowo-wschodni fragment wyspy Buton[3]. Z danych zebranych w 2015 r. wynika, że jest używany w trzech wsiach, które nie tworzą zwartego geograficznie obszaru: Kumbewaha (kecamatan Siotapina), Wolowa Baru (kecamatan Wolowa), Kabawakole (kecamatan Pasarwajo)[4].
Cały region (kecamatan Siotapina) jest silnie zróżnicowany etnicznie i w większości zasiedlony przez migrantów (Cia-Cia, Tukang Besi, Wolio, Pancana i Badżawowie)[5]. W mieszanym środowisku wsi Kabawakole kumbewaha jest używany przez ludność, która miała przybyć z opuszczonej wsi Wakole (dziś Matawia); w tej miejscowości doszło do zaniku przekazu międzypokoleniowego[6][7]. W 2015 r. odnotowano, że we wsi Kumbewaha rodzimy język pozostaje w intensywnym użyciu, nie tylko w kontaktach domowych, ale także w sferze publicznej (podczas uroczystości tradycyjnych, w ogłoszeniach itp.); w dodatku jego znajomość jest powszechna wśród różnych grup wiekowych[5].
Wykazuje słabo przebadane zróżnicowanie wewnętrzne; istnieją różnice dialektalne pomiędzy wsiami. Poza odmianą wsi Kumbewaha wyróżniono odrębny dialekt wolowa (w skład którego może wchodzić dialekt wakole)[8]. Według szacunków społeczność Wolowa w Wolowa Baru liczy ok. 700 osób, a społeczność Wakole w Kabawakole – ok. 900 osób[9]. Na poziomie lokalnym nazwa „kumbewaha” odnosi się do jednej z trzech grup posługujących się postulowanym językiem kumbewaha[10].
Jest zdecydowanie odmienny od języka cia-cia[8]. We wszystkich trzech miejscowościach znalazł się pod wpływem zarówno cia-cia, jak i języka indonezyjskiego (odnotowano wręcz częściowy zanik rodzimej leksyki)[6].
Wczesne dane leksykalne dot. języka kumbewaha zebrał M. Donohue w latach 90. XX w.; na podstawie pracy historyczno-porównawczej tego autora (oficjalnie opublikowanej w 2004 r.) uznano odrębność tego języka[11].
Przypisy
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Kumbewaha, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ David Mead: Kumbewaha. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2024-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-19)]. (ang.).
- ↑ René van den Berg, The Busoa language of Southeast Sulawesi: Grammar sketch, texts, vocabulary, Dallas: SIL International, 2020 (SIL Language and Culture Documentation and Description 48), s. 4 [dostęp 2022-11-04] (ang.).
- ↑ Mead i Truong 2021 ↓, s. 16–17.
- 1 2 Mead 2017a ↓, s. 1.
- 1 2 Mead i Truong 2021 ↓, s. 17.
- ↑ Mead 2017b ↓, s. 1–2.
- 1 2 Mead i Truong 2021 ↓, s. 41.
- ↑ Mead 2017b ↓, s. 2.
- ↑ Mead 2017b ↓, s. 3.
- ↑ Mead 2017a ↓, s. 2.
Bibliografia
- David Mead, Christina Truong, Survey of Cia-Cia and Closely Related Languages of Southern Buton Island, Indonesia, Sulawesi Language Alliance, 2021 (Sulang Language Data and Working Papers: Survey Reports 3) [dostęp 2023-06-13] (ang.).
- David Mead, Kumbewaha Word List and Notes, Sulawesi Language Alliance, 2017a (Sulang Language Data and Working Papers: Word Lists 7) [dostęp 2024-08-19] (ang.).
- David Mead, Wolowa Word List and Notes, Sulawesi Language Alliance, 2017b (Sulang Language Data and Working Papers: Word Lists 8) [dostęp 2024-08-22] (ang.).