Język st’át’imcets
Język st’át’imcets (wymawiaj: /'stɬʼɛtɬʼemxəʧ/; ang. Lillooet) – język z rodziny salisz używany przed kolonizacją na terenach Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie przez Indian z plemienia St'at'imc. Obecnie jako ojczystym posługuje się nim jedynie 200 osób. Istnieją dwa dialekty: dolny (St’aá’imcets) i górny (Lil'wat7úlmec).
Alfabet
| Fonem | Ortografia | Fonem | Ortografia |
|---|---|---|---|
| Samogłoski | |||
| /e/ | i | /ɛ/ | ii |
| /o/ | u | /ɔ/ | o |
| /ə/ | e | /ʌ/ | v |
| /ɛ/ | a | /a/ | ao |
| Spółgłoski | |||
| /p/ | p | /m/ | m |
| /pʼ/ | p̓ | /mʼ/ | m̓ |
| /t/ | t | /n/ | n |
| /tɬʼ/ | t’ | /nʼ/ | n̓ |
| /ʧ/ | ts | /ɬ/ | lh |
| /ʧˠ/ | ts̲ | /z/ | z |
| /ʦʼ/ | ts̓ | /zʼ/ | z̓ |
| /k/ | k | /ɣ/ | r |
| /kʷ/ | kw | /ɣʷ/ | w |
| /kʼ/ | k̓ | /ɣʼ/ | r̓ |
| /kʼʷ/ | k̓w | /ɣʼʷ/ | w̓ |
| /q/ | q | /ʕ/ | g |
| /qʷ/ | qw | /ʕʷ/ | gw |
| /qχʼ/ | q̓ | /ʕʼ/ | g̓ |
| /qχʼʷ/ | q̓w | /ʕʼʷ/ | g̓w |
| /ʔ/ | 7 | /h/ | h |
| /ʃ/ | s | /j/ | y |
| /ʃˠ/ | s̱ | /jʼ/ | y̓ |
| /x/ | c | /l/ | l |
| /xʷ/ | cw | /lˠ/ | ḻ |
| /χ/ | x | /lʼ/ | l’ |
| /χʷ/ | xw | /lˠʼ/ | ḻ’ |
Struktura
Cechami charakterystycznymi tego języka są:
- Gramatyczna reduplikacja i tryplikacja, na początku, na końcu lub wewnątrz wyrazu
- fonemiczna welaryzacja
- harmonia faryngalna – w danym wyrazie mogą wystąpić tylko spółgłoski welaryzowane albo tylko spółgłoski bez welaryzacji.
Reduplikacja może być użyta do wyrażenia:
- liczby mnogiej: sráp 'drzewo' → srepráp 'drzewa'
- kontynuacji czynności: stálhlec 'stać' → státalhlec 'wciąż stać'
- zdrobnienia: sqáxa7 'pies' → sqéqxa7 'szczeniak'
- intensywności: lhésp 'zasypać' → lhéslhsep 'całkiem zasypać'