Język toaripi
| Obszar |
prowincja Gulf (Papua-Nowa Gwinea) | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
23 tys. (1977)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | tqo | ||
| IETF | tqo | ||
| Glottolog | toar1246 | ||
| Ethnologue | tqo | ||
| WALS | toa | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język toaripi, także: elema wschodni, melaripi, motumotu – język papuaski używany w prowincji Gulf w Papui-Nowej Gwinei. Według danych z 1977 r. posługuje się nim 23 tys. osób[1].
Serwis Ethnologue wyróżnia trzy dialekty: kaipi (melaripi), toaripi (moripi-iokea, moveave), sepoe[1]. Nazwa „toaripi” pochodzi od nazwy wsi, z kolei „motumotu” to określenie nadane przez grupę etniczną Motu[2].
Był stosowany jako lingua franca do celów ewangelizacyjnych[3][4]. Za sprawą swojej roli w piśmiennictwie rozpowszechnił się wśród wschodnich grup Elema[5].
Jest jednym z języków elema, które to bywają klasyfikowane w ramach języków transnowogwinejskich, jednakże taka ich przynależność nie została dostatecznie udowodniona[6].
Pierwsze materiały gramatyczne dot. toaripi ukazały się w 1907 r., a wczesne dane leksykalne pochodzą z dwóch końcowych dekad XIX w.[2] W II poł. XX w. do dokumentacji tego języka przyczynił się H.A. Brown, autor słownika (1968)[7][8] i pracy porównawczej (1972)[9]. Toaripi jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].
Przypisy
- 1 2 3 4 David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Toaripi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- 1 2 Sidney H. Ray, A Grammar of the Toaripi Language spoken at the Eastern end of the Gulf of Papua, [w:] Sidney H. Ray, Reports of the Cambridge Anthropological Expedition to Torres Straits, Part 3, t. 3: Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press, 1907, s. 333–346 [dostęp 2022-08-02] (ang.).
- ↑ Craig Volker, What are “church lingua franca” in PNG?, „The National”, 2 listopada 2018 [dostęp 2022-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-14] (ang.).
- ↑ Herbert A. Brown, A Comparative Dictionary of Orokolo, Gulf of Papua, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986 (Pacific Linguistics C-84), s. xii, DOI: 10.15144/PL-C84, ISBN 0-85883-317-4, OCLC 16528951 (ang.).
- ↑ Introduction, [w:] Herbert A. Brown, A dictionary of Toaripi with English-Toaripi index, Part 1, Sydney: University of Sydney, 1968 (Oceania linguistic monographs 11), OCLC 95236 [dostęp 2024-01-08] (ang.).
- ↑ Pawley i Hammarström 2018 ↓, s. 79–80.
- ↑ Herbert A. Brown, A dictionary of Toaripi with English-Toaripi index, Part 1, Sydney: University of Sydney, 1968 (Oceania linguistic monographs 11), OCLC 95236 [dostęp 2024-01-08] (ang.).
- ↑ Herbert A. Brown, A dictionary of Toaripi with English-Toaripi index, Part 2, Sydney: University of Sydney, 1968 (Oceania linguistic monographs 11), OCLC 95236 [dostęp 2024-01-08] (ang.).
- ↑ Herbert A. Brown, The Elema Languages: A Comparative Study of Toaripi, Orokolo and Their Related Dialects, University of London, 1972, OCLC 25389193 [dostęp 2024-01-07] (ang.).
Bibliografia
- Andrew Pawley, Harald Hammarström, The Trans New Guinea family, [w:] Bill Palmer (red.), The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018 (The World of Linguistics 4), s. 21–195, DOI: 10.1515/9783110295252-002, ISBN 978-3-11-029525-2, ISBN 978-3-11-028642-7, OCLC 1041880153 (ang.).