Jacek Popiel (pilot)

Jacek Popiel
Lipek
Ilustracja
Jacek Popiel (początek lat 90. XX w.)
Data i miejsce urodzenia

5 sierpnia 1928
Lubaczów

Data śmierci

3 grudnia 2019

Zawód, zajęcie

pilot

Stanowisko

społeczny instruktor szybowcowy

Pracodawca

Aeroklub Gliwicki

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Jacek Popiel, ps. Lipek (ur. 5 sierpnia 1928 w Lubaczowie, zm. 3 grudnia 2019) – polski pilot i instruktor szybowcowy, jeden z założycieli Aeroklubu Gliwickiego, partyzant, żołnierz Armii Krajowej.

Życiorys

Pierwsze lata życia spędził w Żółkwi koło Lwowa, tam uczęszczał do szkoły powszechnej[1]. Ojciec jego był wojskowym – dowódcą 1. batalionu 39. pułku piechoty w Lubaczowie. W 1944 w obawie przed mordami ukraińskich nacjonalistów wraz z całą jego rodziną sprowadził się do Łęk Dolnych koło Pilzna. Jako kilkunastoletni chłopiec wstąpił do partyzanckiego oddziału, batalionu „Barbara”, którego dowódcą był kpt. Leliwa. Od sierpnia do października 1944 uczestniczył w kilku akcjach zbrojnych, w których partyzanci starli się z okupantem, m.in. w bitwie pod Jamną, gdzie w 1944, jako partyzant, brał udział w największym boju stoczonym przez żołnierzy AK z Niemcami w ramach akcji „Burza”. Po wojnie przeniósł się z rodziną na Śląsk, tu zdał maturę i podjął pracę[2].

Zbierał i publikował materiały związane z działalnością Armii Krajowej na kresach wschodnich i w okolicach Tarnowa z którym związany był rodzinnie[3].

Był autorem książki Jak się drzewiej latało: wspomnienia pilota szybowcowego[1].

Zmarł 3 grudnia 2019. Uroczystość pożegnalna odbędzie się 7 grudnia 2019 na cmentarzu parafialnym w Łękach Górnych[4].

Działalność lotnicza

Replika szybowca Salamandra SP-8018
(sierpień 2016)
kokpit (kwiecień 2017)
(kwiecień 2017)
(czerwiec 2017)

Szkolenie lotnicze rozpoczął na kursie szybowcowym w 1947, w szkole szybownictwa, w Goleszowie. Pierwszy skok ze spadochronem wykonał w 1953[2] z samolotu Po-2 metodą „Na linę”, pilotowanego przez Jana Kozłowskiego, po instruktażu udzielonym przez instruktora spadochronowego Franciszka Wójcikiewicza[5]. 17 maja 1956 Komisja Sportowa Aeroklubu PRL zatwierdziła Jacka Popiela jako jednego z pierwszych komisarzy sportowych Aeroklubu Gliwickiego[6]. Uprawnienia instruktora szybowcowego uzyskał w 1959. Był jednym z założycieli Aeroklubu Gliwickiego. W 1963, w IX Całorocznych Zawodach Szybowcowych o Memoriał Ryszarda Bittnera zajął 184–193 miejsce[6]. 15 stycznia 1969 uzyskał na fali tatrzańskiej diament za przewyższenie powyżej 5000 m uzyskując wysokość absolutną 8250 m (2. wynik w Polsce w 1969) i 16 stycznia 1969 uzyskując wysokość 6130 m[7] (6. wynik)[8]. Zdobył złotą odznakę szybowcową z dwoma diamentami. Posiadał 1 klasę pilota i instruktora szybowcowego. 14–22 sierpnia 1999 zajął VI miejsce podczas I Zawodów i Zlocie Zabytkowych Szybowców o Memoriał Stanisława Hanuska w Gliwicach[9]. 20 kwietnia 2007 na Walnym Zgromadzeniu Sprawozdawczo–Wyborczym AGl, Jackowi Popielowi nadano tytuł członka honorowego Aeroklubu Gliwickiego[10]. 22 lipca 2007 wykonał swój lot nr 10 000. Start odbył się za wyciągarką na szybowcu typu SZD-9 Bocian[11]. Spędził w powietrzu do 2014 ponad 2200 godz., wykonał 10 600 lotów, jako instruktor społeczny wyszkolił w tym czasie ponad 120 kandydatów na pilotów szybowcowych[3].

Przez wiele lat był członkiem Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Koleżeńskiego Aeroklubu Gliwickiego[3]. Jako członek Klubu Zabytkowych Szybowców przy Aeroklubie Gliwickim, wraz z Witoldem Nowakiem[a] i Franciszkiem Adamczakiem[b] zbudował replikę polskiego przedwojennego szybowca IS-A Salamandra[12]. 6 października 2016 szybowiec ten przeszedł pomyślnie odbiór przez Komisję z Urzędu Lotnictwa Cywilnego. 18 września 2017 Witold Nowak dokonał pierwszego oblotu tego szybowca w Aeroklubie Gliwickim, za wyciągarką WS-02-JK. Proces budowy rozpoczął się w 2003 z części przekazanych przez Muzeum Lotnictwa Polskiego z zamiarem przywrócenia go do stanu lotnego[13].

W 1970 Jacek Popiel otrzymał Odznakę Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego[14]. 20 kwietnia 2007 został mu nadany Tytuł członka honorowego Aeroklubu Gliwickiego. We wrześniu 2014 jako zasłużony społeczny instruktor Aeroklubu Gliwickiego został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej złotym Krzyżem Zasługi[15].

Zdobyte odznaki szybowcowe

Odznaki szybowcowe zdobyte przez Jacka Popiela podano za: Tadeusz Lewicki (pilot): 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015. s. 196, 198, 200.

Zdobyte odznaki szybowcowe
Złota odznaka szybowcowa
Srebrna odznaka szybowcowa

Złota odznaka szybowcowa

Nr odznakiPrzewyższeniePrzelotData
7366130 m304 km16.01.1969

Diamenty za przelot docelowy/po trasie zamkniętej 300 km

Nr rejestruDługość przelotuData
584304 km29.05.1963

Diamenty za przewyższenie 5000 m

Nr rejestruPrzewyższenieData
4126130 m16.01.1969

Uwagi

  1. Instruktor i mechanik szybowcowy w Aeroklubie Gliwickim.
  2. Pilot, na co dzień maszynista wyciągowy w kopalni Siltech w Zabrzu.

Przypisy

  1. 1 2 Popiel 2004 ↓.
  2. 1 2 Paweł Chwał: Tarnów-Łęki Dolne. Jacek Popiel 87. urodziny uczci skokiem ze spadochronem. gazetakrakowska.pl, 2015-05-29. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
  3. 1 2 3 Postacie AGl ↓.
  4. Tomasz Ratuszniak: Nie żyje Jacek Popiel ps. Lipek. debica24.eu, 2019-12-04. [dostęp 2019-12-04]. (pol.).
  5. Popiel 2004 ↓, s. 56.
  6. 1 2 Lewicki 2017 ↓, s. 16.
  7. Piloci, którzy zdobyli diamenty wysokościowe na fali tatrzańskiej. Aeroklub Nowy Targ. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
  8. Lewicki 2017 ↓, s. 43.
  9. Lewicki 2017 ↓, s. 130.
  10. Lewicki 2017 ↓, s. 160.
  11. Lewicki 2017 ↓, s. 161.
  12. Elżbieta Skwarczyńska–Adryańska: Salamandra bliżej nieba. Kto pomoże pilotom z Zabrza wskrzesić stary szybowiec?. gloszabrza24.pl, 2015-05-01. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
  13. M.K. By: Salamandra wystartowała!. aeroklub.gliwice.pl, 2017-09-19. [dostęp 2017-10-06]. (pol.).
  14. Lewicki 2017 ↓, s. 44.
  15. Odznaczeni Krzyżem Zasługi. [w:] Aeroklub Gliwicki [on-line]. lotniczapolska.pl, 2014-09-19. [dostęp 2016-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-26)].

Bibliografia