Jadwiga Handelsman

Jadwiga Maria Handelsman, de domo Kernbaum (zm. 1973^[1]) – polska artystka, kilimarka i fotografka żydowskiego pochodzenia.

Urodziła się w rodzinie warszawskiego przemysłowca^[2] Józefa Kernbauma i Reginy z domu Berlinerblau^[3]. Jej bratem był Mirosław Kernbaum, asystent Marii Skłodowskiej-Curie^[4]. Ukończyła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, kształciła się także w szkołach tkactwa w Berlinie i Sztokholmie^[3]. Założyła i następnie została prezeską Towarzystwa Zdobniczego^[3], należała do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego^[1]. W 1913 roku^[1] wyszła za mąż za Marcelego Handelsmana^[3].

Tworzyła kilimy, brała udział w licznych wystawach^[3]. Jej kilimy prezentowano m.in. w 1925 roku na Wystawie światowej w Paryżu, gdzie wystawiona została także tkanina dekoracyjna, którą Handelsman wykonała według projektu Władysława Skoczylasa^[5]. Jej prace zostały wyróżnione w Paryżu dwoma złotymi medalami^[6]. Handelsman zajmowała się również fotografią^[1]. Jej zdjęcia ukazywały się m.in. na łamach „Tygodnika Wileńskiego”, a kilkanaście negatywów i odbitek znajduje się w archiwum Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości^[1]. Możliwe, że angażowała się w oprawę druków publikowanych przez Towarzystwo^[1]. Projektowała ekslibrisy^[1] i uprawiała grafikę: jej prace ukazały się w tece fluorofort (rzadko wtedy uprawiana technika wśród polskich artystów) wydanej w 1906 roku we Lwowie, wraz z pracami m.in. Janiny Bobińskiej, Emilii Wysockiej czy Marii Płonowskiej^[7].

Była filantropką^[1]. Wraz z rodzicami przekazała Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu pokaźne środki na powstanie Pracowni Radiologicznej im. Mirosława Kernbauma^[1][8] (pierwszej pracowni radiologicznej w Polsce)^[9], której kierowniczką została Maria Skłodowska-Curie^[10].

Podczas II wojny światowej, w 1941 roku opuściła z mężem Warszawę, kierując się do Podkowy Leśnej^[11]. Ukrywała się przez pewien czas w Radomiu u Janiny Orzeszko, żony lekarza Tadeusza^[12].