Jakub Nowakowski

Jakub Nowakowski

Jakub Tomasz Nowakowski w trakcie uroczystości powstańczych (2024)
Pełne imię i nazwisko	Jakub Tomasz Nowakowski
Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1924 Warszawa
Zawód, zajęcie	zoolog, nauczyciel akademicki, działacz niepodległościowy i kombatancki
Tytuł naukowy	doktor nauk biologicznych
Pracodawca	Instytut Zoologii PAN
Rodzice	Bogdan B. Nowakowski, Zofia z d. Dydzińska
Małżeństwo	Irena Nowakowska
Odznaczenia

Jakub Tomasz Nowakowski, ps. „Tomek”, „Tomasz”^[1] (ur. 4 grudnia 1924 w Warszawie^[2]) – polski zoolog, doktor nauk biologicznych, działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej, uczestnik powstania warszawskiego^[2], major Wojska Polskiego w stanie spoczynku^[3].

Urodził się w rodzinie artysty malarza i grafika Bogdana Bartłomieja Nowakowskiego (1887–1945) i Zofii z domu Dydzińskiej^[2]. Brat Wandy Janickiej (1923–2023), także uczestniczki powstania warszawskiego^[4]. Przed wojną w Warszawie uczęszczał do Szkoły Rodziny Wojskowej przy ulicy Czarneckiego, a następnie do Publicznej Szkoły Powszechnej im. Adama Skwarczyńskiego.

W momencie wybuchu II wojny światowej był uczniem Państwowego Gimnazjum Męskiego imienia Tadeusza Czackiego w Warszawie^[1]. W trakcie okupacji niemieckiej, od lutego 1942 działał w konspiracji niepodległościowej w młodzieżowej organizacji PET, następnie w Szarych Szeregach - GS - Hufiec „Centrum” („CR”), 5 drużyna CR-500. Przed powstaniem warszawskim miał przydział do I plutonu – 1. kompanii „Maciek” – Batalionu „Zośka” – Brygady Dywersyjnej „Broda 53” – Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej^[2]. W momencie wybuchu powstania warszawskiego, w związku z odcięciem Żoliborza, nie mógł stawić się na miejsce zgrupowania swojej macierzystej jednostki i w związku z tym w trakcie powstania warszawskiego walczył w szeregach plutonu 226 – Zgrupowania „Żniwiarz” – II Obwodu „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej^[1][2]. Brał udział między innymi w ataku na Dworzec Gdański, w trakcie próby połączenia Żoliborza ze Starym Miastem^[1]. Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej (nr jeniecki 45570) - Stalagu XI A Altengrabow^[2].

Po wyzwoleniu, w 1946 wrócił do Polski, studiował biologię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a po roku na Uniwersytecie w Poznaniu. Aby otrzymać miejsce w akademiku, zapisał się do ZBoWiD-u^[1]. Po ukończeniu studiów został asystentem w Zakładzie Zoologii. Doktoryzował się w Instytucie Zoologii PAN w Warszawie i pracował tam do emerytury^[5].

Otrzymał awans na stopień majora. Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu „Zośka”^[6]. 20 kwietnia 2022 został mianowany członkiem Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych^[7].

Wszedł w skład komitetu wspierającego kandydaturę Karola Nawrockiego na prezydenta RP w wyborach w 2025^[8].

Jego żoną była biolożka Irena Nowakowska z domu Totwen (1924–2023). Ma z nią córkę^[9].

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (4 lipca 2012)^[10][11]
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)^[12]
• Warszawski Krzyż Powstańczy
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Medal „Pro Patria”
• Medal „Pro Memoria”
• Odznaka „Zasłużony dla Warszawy” (2012)^[13]