Jamkóweczka pomarańczowa
_Gilb.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
jamkóweczka pomarańczowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Antrodiella fissiliformis (Pilát) Gilb. & Ryvarden N. Amer. Polyp., Vol. 2 Megasporoporia - Wrightoporia (Oslo): 808 (1987) | |
Jamkóweczka pomarańczowa (Antrodiella fissiliformis (Pilát) Gilb. & Ryvarden) – gatunek grzybów należący do rodziny ząbkowcowatych (Steccherinaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Antrodiella, Steccherinaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1940 r. Albert Pilát, nadając mu nazwę Poria fissiliformis. W 1987 r. Robert Lee Gilbertson i Leif Ryvarden przenieśli go do rodzaju Antrodiella[1]. Pozostałe synonimy[2]:
- Frantisekia fissiliformis (Pilát) Spirin & Zmitr. 2007
- Perenniporia fissiliformis (Pilát) Gilb. & Ryvarden 1985
- Tyromyces fissiliformis (Pilát) Kotl. & Pouzar 1988
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
Poliporoidalny, jednoroczny, rozpostarty, czasami z lekko odgiętym górnym brzegiem, przyrośnięty do podłoża, ale dający się od niego oddzielić. Osiąga średnicę kilku cm i grubość 4 mm. Brzeg cienki, białawy, lekko strzępiasty. Powierzchnia hymenialna w stanie świeżym różowawokremowa lub różowawożółtawa do morelowej, po wyschnięciu ciemnieje do jasnobrązowej, a także ulega znacznemu zmniejszeniu. Pory w stanie świeżym są zaokrąglone, 5–7 na mm, w eksykatach stają się prawie prostokątne i zagęszczone. Ściany porów cienkie, całe lub lekko strzępiaste. Rurki są jednowarstwowe, tej samej barwy co pory. Miąższ twardy, ciągliwy w przypadku świeżych próbek, kruchy i półchrzęstny w eksykatach. Kontekst jest cienki, białawy, o grubości około 1 mm[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy dimiticzny. Strzępki generatywne o średnicy 2–4 µm, szkliste, cienkościenne, septowane ze sprzążkami, rozgałęzione. Strzępki szkieletowe o średnicy 2–5 µm, pogrubione, bez przegród i rozgałęzień. Cystydy dwóch rodzajów: stożkowe, o cienkich ściankach, nie wystające z warstwy hymenium i maczugowate, czasami rzadkie i trudne do obserwacji, o pogrubionych ściankach, średnicy 4–6 µm i wystające 10–20 µm ponad warstwę hymenium. Podstawki 10–15(17) x 4–5(6) µm, cylindryczno-maczugowate, ze sprzążką bazalną i czterema cienkimi i smukłymi sterygmami. Bazydiospory 3–4 × 1,5–2 µm, szkliste, gładkie, nieamyloidalne, o lekko pogrubionych ściankach, elipsoidalne, lekko wklęsłe z jednej strony, często gruboziarniste[4].
Występowanie i siedlisko
Podano nieliczne stanowiska jamkóweczki pomarańczowej w Ameryce Północnej i Europie[5]. Jest rzadki[4]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył jedno stanowisko z uwagą, że rozprzestrzenienie i częstość występowania tego gatunku nie są znane[3]. W późniejszych latach podano wiele następnych stanowisk[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny[3]. Rośnie na drewnie liściastym i iglastym, powoduje białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-30] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-10-30] (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 59, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 A. Bernicchia, Alcuni rari Aphyllophorales lignicoli italiani, „Mycologia Helvetica”, 7 (2), Mycobank, s. 3–26 [dostęp 2024-10-30] (ang.).
- ↑ Mapa występowania jamkóweczki pomarańczowej na świecie [online], gbif.org [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Stanowiska jamkóweczki pomarańczowej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-30].