Jan Golędzinowski
| Data i miejsce urodzenia |
27 września 1877 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 maja 1942 |
| Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Wołominie | |
| Okres sprawowania |
1924–1932 |
| Proboszcz parafii Chrystusa Króla w Warszawie | |
| Okres sprawowania |
1932–1940 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1901 |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg.png){kind=small}  | |
Jan Ignacy Golędzinowski (ur. 27 września 1877 w Zaborowie[1], zm. 6 maja 1942) – polski duchowny rzymskokatolicki i działacz społeczny, radny Warszawy, proboszcz parafii Chrystusa Króla w Warszawie[2].
Życiorys
_01.jpg)
Był synem Franciszka, ekonoma dworskiego, i Marianny z Niedzielskich[1]. Po ukończeniu warszawskiego I Progimnazjum, od 1895 studiował w Seminarium Duchownym w Sandomierzu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1901[2] i następnie pełnił posługę w diecezji kieleckiej[3].
W 1902 założył tajną szkołę średnią w której prowadzone były zajęcia z przedmiotów zabronionych przez władze zaborcze jak historia Polski, historia literatury polskiej czy geografia Polski. Po wykryciu szkoły przez władze carskie, został ona zlikwidowana, a ks. Golędzinowski w ramach represji został przeniesiony do Kossowa, gdzie również utworzył tajną szkołę[2]. Był także organizatorem kółek Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”[3].
Był administratorem parafii w Gorenicach koło Olkusza i w Nowym Korczynie. Prowadził w tym czasie agitację na rzecz Legionów za co został aresztowany i wysiedlony do Peterhofu pod Petersburgiem. W Peterhofie podjął pracę nad organizacją parafii katolickiej. Był organizatorem domów opieki, sierocińców, ochronki, bursy i szkoły dla emigrantów[2].
Po powrocie do Polski, na własną prośbę został inkardynowany do diecezji warszawskiej. W 1920 wstąpił do Wojska Polskiego i pełnił służbę jako kapelan szpitala wojskowego w trakcie wojny polsko-bolszewickiej[2].
W sierpniu 1922 został proboszczem parafii w Lutkówce koło Mszczonowa, a 1924 proboszczem parafii w Wołominie. W tym okresie zaangażowany był także w różne formy działalności na rzecz lokalnej społeczności, piastując między innymi funkcję prezesa Kasy Spółdzielczej, prezesa Komitetu Pomocy Bezrobotnym oraz dyrektora i opiekuna sierocińca w Wołominie. Był członkiem Sejmiku Powiatowego w Radzyminie oraz radnym miejskim w Wołominie[2].
Od 1932 był proboszczem parafii Chrystusa Króla w Warszawie i organizatorem budowy kościoła parafialnego przy ul. Tykocińskiej[2].
Pełnił również funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników Targówka. W 1938 uzyskał mandat radnego Warszawy. Był bliskim współpracownikiem prezydenta stolicy Stefana Starzyńskiego[3].
Podczas okupacji niemieckiej, został aresztowany w ramach Akcji AB w dniu 30 mraca 1940 i osadzony w więzieniu na Pawiaku. 21 września 1940 został deportowany do nazistowskiego obozu koncetracyjnego KL Auschwitz, a następnie przeniesiony do KL Dachau. Zginął w maja 1942 w wyniku uduszenia spalinami samochodowymi w drodze do zamku Hartheim w mobilnej komorze gazowej[a][3].
Upamiętnienie
Od 2021 jest patronem skweru nad stacją metra Targówek Mieszkaniowy[4].
Wybrane odznaczenia
- Order Odrodzenia Polski IV klasy[3],
- Krzyż Niepodległości[3],
- Złoty Krzyż Zasługi[3]
Uwagi
- ↑ W publikacji pod redakcją Beaty Michalec i Tadeusza Skoczka pt. Warszawscy samorządowcy na Pawiaku jako data śmierci podany jest 5 maja 1942.
Przypisy
- 1 2 Genealodzy PL Genealogia, Akt urodzenia Jana Ignacego Golędzinowskiego [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2025-05-28] (ros.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Ksiądz kan. Jan Golędzinowski. chrystuskrol.pl. [dostęp 2025-02-04].
- 1 2 3 4 5 6 7 Beata Michalec i Tadeusz Skoczek – Warszawscy samorządowcy na Pawiaku (Wydawnictwo Muzeum Niepodległości, Warszawa, 2023; ISBN:978-83-67398-47-3) s. 38
- ↑ Jarosław Osowski: Zamordowany ksiądz patronem skweru nad metrem. Nowa nazwa przypłacona łzami i nerwami. warszawa.wyborcza.pl, 2021-07-29. [dostęp 2025-02-04].
