Jan Nałęcz-Koniuszewski
 | |
 major piechoty | |
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Zdzisław Nałęcz-Koniuszewski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 lipca 1894 |
| Data śmierci |
28 marca 1984 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
zastępca komendanta ds. gospodarczych |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg){kind=small} | |
| Odznaczenia | |
  _BAR.svg.png){kind=small}  _BAR.svg.png){kind=small}     | |
Jan Zdzisław Nałęcz-Koniuszewski[a] (ur. 8 lipca 1894 w Lubieńcach, zm. 28 marca 1984) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 8 lipca 1894 w Lubieńcach, w ówczesnym powiecie stryjskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Mieczysława, naczelnika tamtejszej stacji c. k. kolei państwowych, i Ksawery z Terleckich[2][3]. W 1900 rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Samborze, gdzie jego ojciec został adiunktem stacji c. k. kolei państwowych[2][4] W latach 1904–1911 uczył się w c. k. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze[5][6]. W roku szkolnym 1911/1912 kontynuował naukę w klasie VIII Filii c. k. Gimnazjum w Samborze i tam w czerwcu 1912 zdał egzamin dojrzałości[2][7]. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[2]. 5 maja 1914 zdał pierwszy egzmin państwowy[2]. Jako uczeń gimnazjum został członkiem „Sokoła”, a jako student członkiem Towarzystwa „Znicz” w Samborze[2].
Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu 13 października 1914 został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej[2]. Od 1 sierpnia 1915 walczył na froncie wschodnim w szeregach 16 pułku piechoty Obrony Krajowej[2]. 5 czerwca 1916 dostał się do niewoli rosyjskiej[2]. 18 października 1918 wstąpił do 5 Dywizji Strzelców Polskich na Syberii i ukończył w niej szkołę oficerską[2]. Walczył przeciwko bolszewikom w szeregach 1 pułku strzelców polskich im. Tadeusza Kościuszki[2]. Wyróżnił się 14 sierpnia 1919 w boju pod Kamieniem[2]. Po kapitulacji Dywizji Syberyjskiej (10 stycznia 1920 koło stacji kolejowej Klukwiennaja) dostał się do niewoli bolszewickiej i został osadzony w obozie w Krasnojarsku[2]. Po kilku tygodniach udało mu się uciec z niewoli, ale do kraju zdołał wrócić dopiero w październiku następnego roku[2].
Od października 1921 do lutego 1922 przebywał na kwarantannie w Dęblinie oraz urlopie. Od 1 marca 1922 pełnił służbę w 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisku adiutanta II batalionu[2][8][9], a później adiutanta pułku oraz dowódcy kompanii strzeleckiej i kompanii szkolnej. Został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 248. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. W 1922 uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 15 sierpnia 1924 i 18. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11][12]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim[13][14][15]. W nowej jednostce pełnił służbę na kolejnych stanowiskach: dowódcy kompanii strzeleckiej, adiutanta pułku, dowódcy kompanii szkolnej i dowódcy batalionu.
W kwietniu 1934 został przeniesiony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[16]. Z dniem 1 listopada tego roku, w związku z reorganizacją ministerstwa, został przeniesiony do Biura Personalnego MSWojsk.[17] Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 18. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][19]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojsk. na stanowisku szefa Wydziału IV Obsad Sztabów i Wyższych Dowództw[20].
17 września 1939 przekroczył granicę polsko-węgierską i został internowany w Eger. 23 czerwca 1947 wrócił do kraju i zamieszkał z rodziną w Brwinowie. Zmarł 28 marca 1984 i został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim w Brwinowie.
Był żonaty z Anną, z którą miał syna Zdzisława Kazimierza (1924–1998), członka Konfederacji Narodu i sierżanta Armii Krajowej[2][21].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7761 – 22 czerwca 1922[22][23]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[24][25]
- Krzyż Walecznych[19][26]
- Medal Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[27][28][29]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” [30][31]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Odznaka pamiątkowa 5 Dywizji Strzelców Polskich[2]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[2]
- Medal Zwycięstwa[2]
- francuski Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny[2]
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 258.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Nałęcz-Koniuszewski Jan Zdzisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.74-6956 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-05].
- ↑ Szematyzm 1894 ↓, s. 553.
- ↑ Szematyzm 1900 ↓, s. 659.
- ↑ Sprawozdanie 1905 ↓, s. XLI.
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 59.
- ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 84–85.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 364.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 317.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 424.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 738.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 368.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 298.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 74, 205.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50, 588.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 155.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 260.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 378.
- 1 2 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 26.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 431.
- ↑ Waldemar Matuszewski: Towarzystwo Przyjaciół Brwinowa : Nasze 40 Lat 1973–2013. Brwinów: 2013, s. 140. ISBN 978-83-921265-2-2..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 19 sierpnia 1922, s. 614.
- ↑ Scholze-Srokowski i Daniszewski 1930 ↓, s. 43.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 6.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-05].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-05].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-05].
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2023-01-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 412.
Bibliografia
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1894.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1900.
- Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1905. Sambor: Nakładem Funduszu Naukowego, 1905.
- Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1911. Sambor: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.
- Sprawozdanie Kierownika Filii C. K. Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1911/12. Sambor: Nakładem Funduszu Naukowego, 1912.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Włodzimierz Scholze-Srokowski, Michał Daniszewski: Zarys historji wojennej 83-go Syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.