Jan Nepomucen Janowski

Jan Nepomucen Janowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1803
Wygoda koło Konopisk

Data i miejsce śmierci

5 lutego 1888
Juvisy-sur-Orge

Zawód, zajęcie

publicysta

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Jan Nepomucen Janowski[a] (ur. 17 maja 1803 w Wygodzie k. Konopisk[3], zm. 5 lutego 1888 w Juvisy-sur-Orge[4], we Francji) – polski publicysta i działacz polityczny[5][6], wolnomularz[7].

W swych poglądach za najgroźniejszego wroga narodu uważał arystokrację, a w swych pracach konsekwentnie zwalczał jej polityczno-społeczne koncepcje.

Życiorys

Urodził się jako syn chłopa Jana Janowskiego i Małgorzaty Trzepizur[3]. W latach 1822–1823 studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, później prawo na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. W 1827 został magistrem prawa cywilnego i kanonicznego.

Następnie pracował w sądownictwie, skarbowości i Bibliotece Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1831 urzędował w Komisji rządowej przychodów i skarbu. Na emigracji był sekretarzem i wiceprezesem Towarzystwa Patriotycznego, należał do założycieli Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Pisał artykuły do „Kuriera Polskiego”, „Nowej Polski” i „Demokraty Polskiego”.

Jakiś czas redagował „Gazetę Polską”. Napisał wiele artykułów, z których najważniejsze to „Margrabia Aleksander Wielopolski” (Paryż, 1861)[8], „O początku demokracji polskiej...” (Paryż, 1862), „Les derniers moments de la révolution de Pologne en 1831...” (Paryż, 1833). Wydał „Krótki katechizm polityczny”[9].

Od 1835 współwydawca i redaktor „Przeglądu Dziejów Polski”. Od 1876 r. do śmierci tworzył Notatki autobiograficzne 1803–1853, które uważane są za cenne źródło dotyczące Towarzystwa Demokratycznego Polskiego[5].

Został pochowany na starym cmentarzu w Juvisy-sur-Orge[10].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Spotykana jest literówka w jego nazwisku: „Jankowski”[1][2].

Przypisy

  1. ↑ Jankowski, Jan Nepomucen (1803-1888) [online], NUKAT [dostęp 2022-03-25].
  2. ↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Warszawa 1973, s. 145–146.
  3. 1 2 Wygoda w gminie Konopiska i jej mieszkańcy - krótka historia - Towarzystwo Genealogiczne Ziemi Częstochowskiej [online], genealodzy.czestochowa.pl [dostęp 2025-05-06].
  4. ↑ Inventaire Mérimée Tombeau de Janowski.
  5. 1 2 Janowski Jan Nepomucen, [w:] Julian Krzyżanowski (red.), Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, A-M, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 389, ISBN 83-01-05368-2, OCLC 12811084.
  6. ↑ Janowski Jan Nepomucen, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-03-25].
  7. ↑ Ludwik Hass, Wolnomularstwo w Europie środkowo-wschodniej w XVIII i XIX wieku, 1982, s. 323.
  8. ↑ Jan Nepomucen Janowski, Margrabia Alexander Wielopolski. Rys biograficzny [online], polona.pl [dostęp 2019-08-08].
  9. ↑ Jan Nepomucen Janowski, Krótki katechizm polityczny [online], polona.pl [dostęp 2019-08-08].
  10. ↑ JUVISY-SUR-ORGE (91) : ancien cimetière - Cimetières de France et d'ailleurs [online], www.landrucimetieres.fr [dostęp 2025-05-06].

Bibliografia

  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)
  • Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927)
  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.