Jan Poterała
 starszy przodownik | |
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9–11 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Komenda Powiatowa PP w Kosowie Huculskim |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg.png){kind=small}   | |
Jan Poterała (ur. 27 stycznia 1896 w Pruchniku, zm. 9–11 kwietnia 1940 w Kalininie) – starszy przodownik Policji Państwowej, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Stanisława i Julii z Gryzieckich, urodzony 27 stycznia 1896 w Pruchniku, w ówczesnym powiecie jarosławskim Królestwa Galicji i Lodomerii[1][2]. Ukończył cztery klasy szkoły powszechnej i dwuklasową szkołę przemysłową[3][2].
Od 5 marca 1916 w Legionach Polskich[2]. Walczył w szeregach 7 kompanii II batalionu 4 pułku piechoty[4][5]. 4 sierpnia 1916 został ranny pod Sitowiczami[4][5]. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) służył w 2 pułku piechoty Polskiego Korpusu Posiłkowego. Przeszedł wraz z częścią byłej II Brygady na rosyjską stronę frontu pod Rarańczą (15-16 lutego 1918) i w szeregach 2 kompanii 14 pułku strzelców polskich walczył w bitwie pod Kaniowem (11 maja 1918)[5]. Dostał się do niemieckiej niewoli i został internowany w Güstrow[5]. Przebywał tam do 9 grudnia 1918[5]. Był wykazany w indeksie legionistów przekazanym 24 maja 1918 do Centralnego Urzędu Ewidencyjnego Departamentu Wojskowego NKN przez byłego komendanta Polskiego Korpusu Posiłkowego gen. Johanna Schillinga[5].
Od 1 stycznia 1919 w Żandarmerii Krajowej, skąd automatycznie przeszedł do Policji Państwowej[2]. Co najmniej od 1932 pełnił w województwie stanisławowskim, w 1932 na Posterunku PP w Wierzchni, od 1935 do września 1939 w Komendzie Powiatowej PP w Kosowie Huculskim[3][2][1].
23 września 1939 w Kosowie został zatrzymany[3]. 25 listopada przybył z więzienia w Stanisławowie do juchnowskiego obozu przejściowego[3]. 21 grudnia został skierowany do obozu w Ostaszkowie, do którego przybył 27 grudnia 1939[3]. 8 lub 9 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Kalinińskiego[3]. Między 9 a 11 kwietnia 1940 został zamordowany w Kalininie (obecnie Twer) i pogrzebany w Miednoje[3]. Od 2 września 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje[6].
5 października 2007 Prezydent RP Lech Kaczyński mianował go pośmiertnie na stopień aspiranta Policji Państwowej. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[7].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 15 czerwca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[8][1][9]
- Brązowy Krzyż Zasługi[2]
- Medal za Ratowanie Ginących[2]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Krzyż Kaniowski[2]
- Krzyż Legionowy[2]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-28].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. 720.
- 1 2 3 4 5 6 7 Убиты в Калинине 2019 ↓, s. 219.
- 1 2 VII Lista strat 1916 ↓, s. 18.
- 1 2 3 4 5 6 Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Poterała Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2025-02-28].
- ↑ Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. LXXVI.
- ↑ Łojek 2008 ↓, s. 216–218.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-28].
Bibliografia
- VII Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Departamencie Wojskowym NKN, 1916-10-01.
- Убиты в Калинине, захоронены в Медном : Книга памяти польских военнопленных – узников Осташковского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940. Лариса Еремина (red.). T. 2: Биограммы военнопленных M–Я. Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2019. ISBN 978-5-6041921-5-3.
- Zuzanna Gajowniczek, Bernadetta Gronek, Bernard Kayzer: Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Grzegorz Jakubowski (red.). T. 2 M–Ż. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. ISBN 83-89474-06-9.
- Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej. W: Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 23: Zbrodnia katyńska między prawdą a kłamstwem. Warszawa: Stowarzyszenie Rodzina Katyńska, 2008. ISSN 1426-4064.