Jan Rafalski

Jan Rafalski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

1909
Petersburg

Data śmierci

1995

profesor zwyczajny
Specjalność: akarologia
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Zakład Morfologii Zwierząt Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej

Jan Rafalski (ur. 1909 w Petersburgu[1], zm. 1995[2]) – polski arachnolog-akarolog, profesor zwyczajny.

Życiorys

Ukończył gimnazjum w Poznaniu w 1928 roku[1]. Studiował na Uniwersytecie Poznańskim, jego nauczycielami byli m.in. Antoni Jakubski oraz Jan Gabriel Grochmalicki[1]. Tytuł magistra uzyskał w 1939 roku[1]. Walczył w kampanii wrześniowej jako oficer, podczas II wojny światowej trafił do obozu jenieckiego[1].

W latach 50. XX wieku był samodzielnym pracownikiem nauki w Katedrze Zoologii Ogólnej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, która mieściła się w Collegium Maius[3]. W grudniu 1955 roku otrzymał nagrodę pieniężną ministra[4]. Uzyskał stopień doktora[5][6]. Pracował na stanowisku docenta[5] w Zakładzie Morfologii Zwierząt Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza[7], był w latach 70. XX wieku jego kierownikiem[8]. Następnie pracował na stanowisku profesora nadzwyczajnego[8] i profesora zwyczajnego[6]; w 1989 roku był pracownikiem emerytem[6]. Mieszkał w Poznaniu na os. Wielkiego Października 13/10[6].

Na jego cześć nazwano gatunek skakuna[9] Marengo rafalskii[2] i gatunek roztocza Coccotydaeolus rafalskii[10], a także rodzaj skakunów Rafalus[11].

Odznaczenia

Dorobek naukowy

Siro carpathicus

Zajmował się głównie roztoczami (Acari)[13], kosarzami (Opiliones)[5] i zaleszczotkami (Pseudoscorpiones)[14], a także zoogeografią[6]. Rozpoczął badania akarologiczne, które objęły całą Polskę i dzięki wychowaniu dwóch pokoleń akarologów Polska stała się najlepiej opisanym krajem świata pod względem akarofauny[15]. Jednymi z jego ulubionych rejonów badawczych były Tatry Polskie oraz Jura Krakowsko-Częstochowska[15], a zwłaszcza Ojcowski Park Narodowy, gdzie badał pajęczaki, w tym roztocza[14].

Opisał naukowo nowy gatunek zaleszczotka Mundochthonius carpaticus w 1948roku[16], nowy gatunek kosarza Siro carpathicus w 1956 roku[3], a także nowy gatunek roztocza Adamystis coineaui z Hindukuszu w 1982 roku[17]. Wykazał nowe dla fauny Polski gatunki m.in. kosarza łabunia długonogiego (Leiobrunum limbatum) w 1985 roku[7].

Publikował artykuły naukowe m.in. we „Fragmenta Faunistica”[18], „Polskim Piśmie Entomologicznym”[3]. Był promotorem m.in. Jerzego Prószyńskiego (doktorat w 1965 roku)[19].

Wybrane publikacje

  • Pseudoscorpionidea z Kaukazu w zbiorach Państwowego Muzeum Zoologicznego, Państwowe Muzeum Zoologiczne, 1949[20]
  • Kosarze. Opiliones, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1960[21]
  • Pajęczaki [w:] Przyroda Ojcowskiego Parku Narodowego. Studia Nat., seria B., 28, s. 319–342[22]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Studia i materiały z dziejów nauki polskiej: Historia nauk biologicznych i medycznych. Seria B, Pánstwowe Wydawn. Naukowe, 1970, s. 136 [dostęp 2024-11-28].
  2. 1 2 Queensland Museum, Memoirs of the Queensland Museum, Queensland Museum., 1999, s. 897 (ang.).
  3. 1 2 3 Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za rok szkolny 1955/56 za rektoratu prof. dr Jerzego Suszko. Otwarcie roku szkolnego 1956/57 w dniu 1 października 1956, Poznań 1957, s. 157, ISSN 0137-2483.
  4. Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za rok szkolny 1955/56 za rektoratu prof. dr Jerzego Suszko. Otwarcie roku szkolnego 1956/57 w dniu 1 października 1956, Poznań 1957, s. 24, ISSN 0137-2483.
  5. 1 2 3 Ochrona przyrody, t. 23, PAN, Zakład Ochrony Przyrody., 1955, s. 283.
  6. 1 2 3 4 5 Indeks nazwisk, „Informator Nauki Polskiej”, 2, Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, 1989, s. 112, ISSN 0537-667X.
  7. 1 2 Przegląd zoologiczny, Państwowe Wydawn. Naukowe, 1985, s. 171 [dostęp 2024-11-28].
  8. 1 2 Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, UAM., 1971, s. 406 [dostęp 2024-11-28].
  9. NMBE - World Spider Catalog [online], wsc.nmbe.ch [dostęp 2024-11-28].
  10. A. Kazmierski, Coccotydaeolus rafalskii sp. nov. (Acari, Prostigmata), a new species of Tydeid mite from Poland, „Acarologia”, 21 (3-4), 31 grudnia 1981, s. 361–366, ISSN 0044-586X [dostęp 2024-11-28] (ang.).
  11. Jerzy Prószyński, Description of Rafalus gen. n. (Aranei: Salticidae), with special reference to the Near East fauna, „Arthropoda Selecta”, (8): 89–1.
  12. Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za rok szkolny 1955/56 za rektoratu prof. dr Jerzego Suszko. Otwarcie roku szkolnego 1956/57 w dniu 1 października 1956, Poznań 1957, s. 23, ISSN 0137-2483.
  13. Fragmenta faunistica, Instytut Zoologii, Polska Akademia Nauk, 1930, s. 347 [dostęp 2024-11-28].
  14. 1 2 Błoszyk, Błaszak 2006 ↓, s. 171.
  15. 1 2 Błoszyk, Błaszak 2006 ↓, s. 169.
  16. Annales Musei Zoologici Polonici, Nakładem Państwowego Muzeum Zoologicznego, 1947, s. 13 [dostęp 2024-11-28] (ang.).
  17. J. Rafalski, Adamystis coineaui sp. n. (Acari, Adamystidae) from Hindu-Kush, „Acarologia”, 23 (2), 30 czerwca 1982, s. 135–143, ISSN 0044-586X [dostęp 2024-11-28] (ang.).
  18. Materiały do znajomości fauny mechowców (Acari, Oribatei) Polski. I = Materialy k izučeniû fauny pancirnyh kleŝej (Acari, Oribatei) Pol'ši. 1, 1966, s. 347–372 [dostęp 2024-11-28].
  19. Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1965, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 311.
  20. Pseudoscorpionidea from the Caucasus in collection of Polish Zoological Museum, 1949 [dostęp 2024-11-28].
  21. Nowe książki, Wiedza Powszechna, 1961, s. 374.
  22. Błoszyk, Błaszak 2006 ↓, s. 172.

Bibliografia

  • Jerzy Błoszyk, Czesław Błaszak, Wkład prof. Jana Rafalskiego w poznanie akarofauny Ojcowskiego Parku Narodowego, „Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Władysława Szafera”, 16, 2006 (pol.).