Janina Świtalska
.jpg) Janina Świtalska (ok. 1930) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Małżonka premiera Rzeczypospolitej Polskiej | |
| Okres |
od 14 kwietnia 1929 |
| Małżonek | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Maria Bartlowa |
Janina Świtalska z domu Tynicka (ur. 9 lutego 1898 w Szepetówce, zm. 23 maja 1995 w Warszawie) – polska nauczycielka.
Życiorys
Urodziła się 9 lutego 1898 w Szepetówce[1][2]. Podczas I wojny światowej działała w ruchu młodzieżowym i niepodległościowym w Żytomierzu i w Kijowie[1]. Od 1919 przebywała w Warszawie[1]. W 1922 pracowała w Biurze Prasowym w Belwederze, a w latach 1923-1927 jako sekretarka w poselstwie polskim w Helsinkach[1]. Została sekretarką prezydentowej Michaliny Mościckiej[3].
17 lipca 1927 została drugą żoną Kazimierza Świtalskiego, ówczesnego urzędnika Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a w 1929 premiera rządu Rzeczypospolitej[1][3]. Mieli syna Jacka (ur. 31 sierpnia 1928)[4][5][3].
Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej uczestniczyła w tajnym nauczaniu wykładając język angielski[1]. Jej syn Jacek jako żołnierz Armii Krajowej ps. „Sadowski” poległ pierwszego dnia powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944[6][4][3].
Po powstaniu zamieszkała w Zalesiu Dolnym[7]. W nocy z 15 na 16 listopada 1948 wraz z mężem została aresztowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, a po dwóch tygodniach zwolniona (Kazimierz odzyskał wolność w 1955)[8]. Pracowała jako nauczycielka w gimnazjum w Zalesiu i w Szkole Głównej Handlowej[1]. Po śmierci męża rozdysponowała dokumenty pozostałe po nim[4]
Przyczyniła się do wydania publikacji pt. Kazimierz Świtalski. Diariusz 1919–1935 (1992), którą przygotowali Andrzej Garlicki i Ryszard Świętek[9]. Zmarła 23 maja 1995 w Warszawie[2]. Została pochowana w grobowcu męża na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[10].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Diariusz 1992 ↓, s. 818.
- 1 2 Janina Świtalska. bj.uj.edu.pl. [dostęp 2024-12-18].
- 1 2 3 4 Majewski 2007 ↓.
- 1 2 3 Diariusz 1992 ↓, s. 24.
- ↑ Szkółka 2006 ↓, s. 271.
- ↑ Jacek Świtalski. 1944.pl. [dostęp 2024-12-18].
- ↑ Diariusz 1992 ↓, s. 20.
- ↑ Diariusz 1992 ↓, s. 20-21.
- ↑ Diariusz 1992 ↓, s. 27.
- ↑ Lista pochowanych. Janina Świtalska. um.warszawa.pl. [dostęp 2024-12-18].
Bibliografia
- Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek (przygot.): Kazimierz Świtalski. Diariusz 1919–1935. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1992, s. 1-839 oraz ilustracje. ISBN 83-07-01925-7.
- Monika Szkółka. Sylwetka polityczna Kazimierza Świtalskiego. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 225–275, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- Jerzy S. Majewski: Krucza 31. warszawa.wyborcza.pl, 2007-04-05. [dostęp 2024-12-18].