Jaskier darłowski

Ranunculus dirlovus (mikrogatunek z grupy R. argoviensis należącej do grupy zbiorowej R. auricomus)
Ranunculus dirlovus między Darłowem a Sławnem na Pomorzu Zachodnim: roślina o dwóch łodygach kwiatowych i dwóch liściach odziomkowych

Jaskier darłowski (Ranunculus dirlovus Halamski) – gatunek z rodzaju jaskier; mikrogatunek, należący do gatunku zbiorowego jaskier różnolistny, znany z kilku stanowisk na Pomorzu Zachodnim.[1] Nazwa gatunku odnosi się do miasta Darłowa, w okolicach którego gatunek występuje[2]; najstarszy (łaciński) zapis tego toponimu brzmi terra Dirlova[3].

Morfologia

Opis

Rośliny o wysokości 20–40 cm, o 1–4 łodygach kwiatowych, słabo podzielonych liściach odziomkowych z początku cyklu ontogenetycznego, silnie podzielonych liściach środkowych i stosunkowo silnie podzielonych liściach późnych. Liście łodygowe podzielone na 7–9 segmentów; segmenty o zróżnicowanym kształcie i brzegach gładkich lub ząbkowanych. Kwiaty niedoskonałe (mające mniej niż pięć płatków) lub bezpłatkowe. Dno kwiatowe jajowate, nagie.[1]

Gatunki podobne

Jaskier darłowski należy w obrębie jaskrów różnolistnych do grupy Ranunculus argoviensis W.Koch, której przedstawiciele odznaczają się między innymi liśćmi odziomkowymi okrągłymi w zarysie i silnie podzielonymi w środku cyklu ontogenetycznego[4]. Do grupy tej należy kilkanaście gatunków[5], z których pod względem morfologii najbliższe jaskrowi darłowskiemu są:

  • Ranunculus lipsiensis Dunkel[4][6], różniący się od R. dirlovus głęboko podzielonymi wczesnymi liśćmi odziomkowymi[1];
  • Ranunculus rotundatiformis Dunkel[4][7], różniący się od R. dirlovus między innymi elipsoidalnym lub sferycznym dnem kwiatowym[1];
  • Ranunculus hevellus (Asch. & Graeb.) O.Schwartz[4][8], różniący się od R. dirlovus między innymi owłosionym dnem kwiatowym[1];
  • Ranunculus scaldianus (Demarsin) Ericsson[9][10], różniący się od R. dirlovus między innymi mniejszymi segmentami liści łodygowych[1];
  • Ranunculus forstfeldensis R.Engel ex Dunkel[5][11], różniący się od R. dirlovus między innymi owłosionym dnem kwiatowym[1].

Lokalizacja typowa, materiał typowy, rozmieszczenie geograficzne

Jako lokalizację typową wskazano okolice Domasławic w gminie Darłowo. Ponadto podano pięć innych stanowisk położonych w okolicach Darłowa i Sławna.[1] Holotyp został złożony w Zielniku Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (akronim WA według Index Herbariorum), a paratypy w zielnikach Uniwersytetu Lyon 1 (LY)[12], Muzeum Ewolucji w Uppsali (UPS)[13] oraz Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku (SLTC)[1].

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Adam T. Halamski, Contribution à l’étude des renoncules tête d’or (Ranunculus auricomus aggr.) de la Poméranie polonaise. Trois espèces nouvelles des environs de Darłowo et Sławno, „Bulletin de la Societe linnéenne de Lyon”, 93 (7-8), 2024, s. 169-205.
  2. Ranunculus dirlovus | International Plant Names Index [online], beta.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  3. Ewelina Krajczyńska-Wujec, Trzy nowe gatunki jaskrów odkryto na Pomorzu [online], Nauka w Polsce [dostęp 2024-10-12] (pol.).
  4. 1 2 3 4 Franz G. Dunkel, Der Ranunculus-auricomus-Komplex (Ranunculaceae) in Sachsen, „Kochia”, 15, 2022, s. 57–188, ISSN 1863-155X.
  5. 1 2 Franz G. Dunkel, Le complexe de Ranunculus auricomus (Ranunculaceae) en Alsace, „Le Journal de Botanique”, 66 (1), 2014, s. 3–53, DOI: 10.3406/jobot.2014.1303 [dostęp 2024-10-12].
  6. Ranunculus lipsiensis | International Plant Names Index [online], www.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  7. Ranunculus rotundatiformis | International Plant Names Index [online], www.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  8. Ranunculus hevellus | International Plant Names Index [online], www.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  9. J.-P. Demarsin, Bijdrage tot de kennis der variabiliteit van Ranunculus auricomus L. in België, „Bulletin du Jardin botanique national de Belgique”, 38 (2), 1968, s. 209–253.
  10. Ranunculus scaldianus | International Plant Names Index [online], www.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  11. Ranunculus forstfeldensis | International Plant Names Index [online], www.ipni.org [dostęp 2024-10-12].
  12. Les Herbiers de Lyon 1 | home | Accès base de données LY / vulgarisation [online], herbier2014.univ-lyon1.fr [dostęp 2024-10-12].
  13. Evolutionsmuseet-Herbarium (UPS) [online], databas.evolutionsmuseet.uu.se [dostęp 2024-10-12].