Jastrzębiak ciemny
| Melierax metabates[1] | |||
| Heuglin, 1861 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
jastrzębiak ciemny | ||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Jastrzębiak ciemny[3] (Melierax metabates) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).
Systematyka
Wyróżniono kilka podgatunków M. metabates[4][5]:
- M. metabates theresae – południowo-zachodnie Maroko.
- M. metabates ignoscens – południowo-zachodni Półwysep Arabski.
- M. metabates neumanni – Mali do północnego Sudanu.
- M. metabates metabates – Senegal do Etiopii i północnej Tanzanii.
- M. metabates mechowi – Gabon do południowej Tanzanii i na południe do Angoli i RPA.
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) nie uznaje obecnie podgatunku neumanni i wlicza go do podgatunku nominatywnego[4].
Zasięg występowania i środowisko
Jastrząb ten zamieszkuje tereny w Afryce Subsaharyjskiej, ale unika deszczowych lasów dorzecza Kongo. Występują również małe, izolowane populacje jastrzębiaków ciemnych w Maroku i południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego. Jest to ptak częściowo wędrowny, populacje w strefie tropikalnej są w większości osiadłe, ptaki w rejonach suchych prowadzą koczowniczy tryb życia[6]. Zasięg występowania ocenia się na 26,2 mln km²[7].
W Afryce Subsaharyjskiej występuje na wilgotnej, zalesionej sawannie, faworyzując mniej suche i mniej otwarte siedliska niż pozostałe dwa gatunki z rodzaju Melierax, tak że ich zasięgi występowania pokrywają się tylko marginalnie. Podgatunek marokański występuje w lasach, starych gajach oliwnych, na terenach porośniętych ciernistymi krzewami, w gajach palmowych i pomarańczowych, a ptaki zamieszkujące południowo-zachodni Półwysep Arabski często występują na terenach porośniętych ciernistymi krzewami, w lasach akacjowych, na pogórzu i w zalesionych uedach[6].
Morfologia
Jastrzębiak ciemny jest dużym przedstawicielem jastrzębiowatych: posiada długi ogon i skrzydła dochodzące do 105 cm rozpiętości. Wierzch ma ciemnoszary i biały, spód jasny z brązowawymi prążkami. Posiada ciemny, wręcz czarno-biały ogon. W locie, skrzydła są szare z czarnymi końcówkami.
Zachowanie
Gniazduje na drzewach, gdzie w gnieździe składa jedno lub dwa jaja. Żywi się różnymi kręgowcami (drobne ssaki, węże, jaszczurki, ptaki) i dużymi owadami[6].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje jastrzębiaka ciemnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[2].
Przypisy
- ↑ Melierax metabates, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 Melierax metabates, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-13].
- 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-13]. (ang.).
- ↑ Dark Chanting-goshawk (Melierax metabates). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
- 1 2 3 Species account: Dark Chanting Goshawk Melierax metabates. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund, 2020. [dostęp 2020-09-13]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Melierax metabates. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-09-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).