Jan Jawnuta
| Jan Jawnuta | |
 Zadora | |
| Rodzina |
Wolimuntowiczowie |
|---|---|
| Data urodzenia |
ok. 1380 |
| Data śmierci |
listopad 1432 |
| Ojciec | |
| Matka | |
Jan Jawnuta herbu Zadora[1], właściwie Jawnuta[2] (ur. ok. 1380, zm. w listopadzie 1432) – bojar wielkolitewski, starosta trocki (1412), pierwszy wojewoda trocki (1413–1432), adoptowany podczas unii horodelskiej (1413)[2].
Nosił nazwisko patronimiczne Wolimuntowicz[2].
Życiorys
Jawnuta był pogańskim bojarem litewskim, który po przyjęciu chrztu, przyjął chrześcijańskie imię Jan. Po raz pierwszy spotykamy go w maju 1412 roku w charakterze starosty trockiego[2].
W 1413 roku podczas unii horodelskiej doszło do przyjęcia przez polskie rodziny szlacheckie, bojarów litewskich wyznania katolickiego (tzw. adopcja herbowa). Jednym z ważniejszych dowodów tamtego wydarzenia jest istniejący do dziś dokument, do którego przyczepione są pieczęcie z wizerunkami herbów szlacheckich. W dokumencie tym pojawia się również Jawnuta, który został adoptowany przez przedstawicieli Zadorów[2].
.jpg)
W dokumencie tym został zapisany wraz z pełnionym przez niego urzędem wojewody trockiego, który pełnił aż do 1432 roku. Przywiesił też do aktu pieczęć z nowo nabytym już herbem polskim, która w otoku miała następujący napis[2]:
⭒ s ⭒ iwani wolimuntowicz
W 1422 roku brał udział w podpisaniu traktatu pokojowego z zakonem krzyżackim, zwanego też pokojem mełneńskim[3]. 15 października 1432 roku podpisał akt unii grodzieńskiej w. ks. lit. Zygmunta Kiejstutowicza z Koroną Królestwa Polskiego, ale już w początkach listopada został przez tego księcia, wraz z swymi trzema braćmi (Rumboldem, Szedyborem i Kieżgajłą) uwięziony i stracony, za spiskowanie z Świdrygiełłą[2][4]. Pieczęć z aktu unii grodzieńskiej zachował się do naszych czasów, a w jego otoku widnieje napis[4]:
† s · dni · yownis · Wolimonthowi
Życie prywatne
Był synem Wolimunta, a wnukiem Buszki. Miał sześciu braci; Kieżgajłę (protoplastę Kieżgajłów), Rumbolda, Szedybora, Sudywoja (protoplastę Stankiewiczów, za sprawą syna Stanki), Gudygerda (protoplastę Kondratowiczów, za sprawą syna Kondrada) oraz Segebuta[2].
O potomstwie Jawnuty nie zachowały się żadne źródła historyczne. Niektórzy przypisywali mu niejakiego Michała z Trok jako syna, jednakże były to jedynie spekulacje oparte na przydomku „z Trok”, co nie stanowi dostatecznej podstawy[4].
Genealogia
Genealogia rodzinna została utworzona na podstawie fragmentu Władsyława Semkowicza w Miesięczniku Heraldycznym[5].
| Piotr Kieżgajło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Michał Kieżgajło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jan Jawnuta | Jan Kieżgajło | Kieżgajłowie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Michał Kieżgajło | Dobiesław Kieżgajło | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lambert Rumbold | Michał | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Buszko | Wolimunt | Maciej Szedybor | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sudywój | Stanko | Stankiewiczowie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gudygerd | Konrad | Kondratowiczowie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Segebut | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N.N. | Stanisław Dowgiało | Jerzy (Juszko) | Dowgiałłowie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Minakowski ↓.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Semkowicz 1914 ↓, s. 7.
- ↑ Paszkoł 2005 ↓.
- 1 2 3 Semkowicz 1914 ↓, s. 8.
- ↑ Semkowicz 1914 ↓, s. 14.
Bibliografia
- Władysław Semkowicz, Miesięcznik Heraldyczny. Organ Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie, R.7, nr 1–2, Lwów–Warszawa: Towarzystwo Heraldyczne, 1914, s. 128.
- G.P. Paszkoł, WKL: encyklopedia, Mińsk 2005, s. 788, ISBN 985-11-0378-0.
Linki zewnętrzne
- Marek Minakowski: Jawnuta Kieżgajło h. Zadora. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).