Jeżokolczak
| Mesomys | |||
| J.A. Wagner, 1845[1] | |||
 Jeżokolczak kosmaty (M. hispidus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
jeżokolczak | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Mesomys ecaudatus J.A. Wagner, 1845 (= Echimys hispidus A.G. Desmarest, 1817) | |||
| Gatunki | |||
| |||
Jeżokolczak[2] (Mesomys) – rodzaj ssaków z podrodziny kolczaków (Echimyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kolumbii, Wenezueli, Ekwadorze, Peru, Boliwii i Brazylii[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 154–196 mm, długość ogona 122–214 mm; masa ciała do 139 g[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1845 roku niemiecki paleontolog i zoolog Johann Andreas Wagner w artykule zatytułowanym Diagnozy niektórych nowych gatunków gryzoni i nietoperzy, opublikowanym w czasopiśmie „Archiv für Naturgeschichte”[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) jeżokolczak kosmaty (M. hispidus).
Etymologia
Mesomys: gr. μεσος mesos ‘środkowy’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[7].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[8][6][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Mesomys hispidus | (A.G. Desmarest, 1817) | jeżokolczak kosmaty | gatunek monotypowy | południowa i wschodnia Kolumbia, południowa Wenezuela, wschodni Ekwador, wschodnie Peru, północna Boliwia, na wschód przez Brazylię do rzeki Tapajós (na południe od rzeki Amazonka), na północ do Amapá i regionu Gujana; zakres wysokości: 0–100 m n.p.m. | DC: 17,1–18,6 cm DO: 16–19,2 cm MC: do 160 g |
LC |
| Mesomys leniceps | O. Thomas, 1926 | jeżokolczak wełnistogłowy | gatunek monotypowy | endemit Peru: wschodnie andyjskie zbocza w Amazonas i San Martín; zakres wysokości: 1555–1980 m n.p.m. | DC: około 18 cm DO: około 21 cm MC: brak danych |
DD | |
| Mesomys occultus | J.L. Patton, M.N.F. da Silva & Malcolm, 2000 | jeżokolczak skryty | gatunek monotypowy | endemit Brazylii: na południe od rzeki Amazonka w dolnym biegu rzeki Juruá i rzeki Urucu | DC: około 16,7 cm DO: około 18,3 cm MC: brak danych |
LC | |
| Mesomys stimulax | O. Thomas, 1911 | jeżokolczak surinamski | gatunek monotypowy | endemit Brazylii: na południe od rzeki Amazonka od rzeki Tapajós do rzeki Tocantins; zakres wysokości: 0–250 m n.p.m. | DC: 15,4–19,6 cm DO: 12,2–19,9 cm MC: do 139 g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- 1 2 J.A. Wagner. Diagnosen einiger neuen Arien von Nagern und Handflüglern. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 145, 1845. (niem.).
- 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 294–295. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 578. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 623–. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Mesomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-23].
- 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 371. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 415, 1904. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-05-09]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Mesomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-05-09]. (ang.).