Jerzy Drewnowski (dziennikarz)
| Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1918 |
|---|---|
| Data śmierci |
24 stycznia 1996 |
| Zawód, zajęcie |
polityk, dziennikarz, dyplomata |
| Stanowisko |
poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy (1945–1949), wiceminister informacji i propagandy (1946–1947), wiceminister kultury i sztuki (1947–1948) |
| Partia | |
| Odznaczenia | |
Jerzy Jan Drewnowski, także Jan Jerzy Drewnowski, pseudonimy „Stanisław”, „Głażewski” „Józef” (ur. 2 stycznia 1918 w Łukowie zm. 1996[1]) – polski polityk, dziennikarz i dyplomata, oficer ludowego Wojska Polskiego. Poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy (1945–1949), podsekretarz stanu w Ministerstwie Informacji i Propagandy (1946–1947) oraz Ministerstwie Kultury i Sztuki (1947–1948).
Życiorys
Syn Karola[2], pochodził z rodziny inteligenckiej[3]. W 1936 ukończył I Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie[4][5], w latach 1936–1939 studiował ekonomię polityczną w Szkole Głównej Handlowej (bez uzyskania dyplomu). W tych latach redagował też lewicowy tygodnik „Orka na Ugorze” i związał się ze Stronnictwem Demokratycznym, był także zastępowym 23 Warszawskiego Szczepu Harcerzy[6]. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, po odniesieniu ran trafił do niewoli niemieckiej, z której uciekł. W październiku 1939 rozpoczął tworzenie w Warszawie konspiracyjnej organizacji Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa, w której był komendantem, dokonując kilku aktów sabotażu. Zagrożony aresztowaniem w 1940 wyjechał do ZSRR (Gestapo aresztowało wówczas część jego rodziny[6]) Trafił wówczas do łagru, w którym przebywał do 1943[7]. Do Polski powrócił dopiero w grudniu 1944 lub 1945 w szeregach ludowego Wojska Polskiego[1][2].
W Polsce pracował jako korespondent wojenny pisma „Polska Zbrojna” (1944–1945), a także w tygodniku „Chłopi”, związanym ze Związkiem Samopomocy Chłopskiej w Lublinie. W 1945 przeniósł się z Lublina na Dolny Śląsk, gdzie wstąpił do Stronnictwa Ludowego i został wiceprezesem jego zarządu wojewódzkiego. Od lipca 1945 do września 1946[8] kolejno w Legnicy i we Wrocławiu kierował pierwszym na Ziemiach Odzyskanych polski dziennik „Pionier” (przekształconym potem w „Słowo Polskie”). Szefował też działowi politycznemu „Gazety Dolnośląskiej”[9]. Później od 1946 do 1947 był redaktorem naczelnym „Dziennika Ludowego” w Warszawie[10]. 29 grudnia 1945 złożył ślubowanie w Krajowej Radzie Narodowej, posłem pozostał także w Sejmie Ustawodawczym (do grudnia 1949, kiedy złożył mandat)[1][2]. Od 1946 należał do Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego, był też zastępcą skarbnika (1946–1947) i sekretarzem (1947–1948) Naczelnego Komitetu Wykonawczego SL[11]. Członkiem ugrupowania pozostał do marca 1949[12]. Pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Informacji i Propagandy (sierpień 1946 – kwiecień 1947)[13], a po jego likwidacji w Ministerstwie Kultury i Sztuki (kwiecień 1947 – listopad 1948)[14].
W latach 1949–1951 był korespondentem Polskiej Agencji Prasowej w Bułgarii (dla całych Bałkanów)[15], następnie od 1951 do 1957 pracownikiem rozgłośni Polskiego Radia w Warszawie i Szczecinie. Współpracował także z miesięcznikiem „Nowe Drogi”[3]. W 1958 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Przeszedł do pracy w dyplomacji, w latach 1957–1960 pozostawał zastępcą attaché wojskowego przy ambasadzie PRL w Belgradzie w stopniu podpułkownika. W latach 1961–1967 pracował w Komitecie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. W 1967 został radcą przedstawiciela Rządu PRL przy Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w Moskwie[2]. Później od 1974 do 1979 pozostawał redaktorem naczelnym „Przegląd Technicznego”[16].
Opublikował kilka książek wspomnieniowych, na podstawie jednej z nich w 1991 nakręcono film pt. „Cynga” z główną rolą Tomasza Łysiaka.
Odznaczenia
W 1946 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za wybitne zasługi w realizacji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju 1946 r.[17], a w 1954 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski jako pracownik Polskiego Radia[18].
Książki
- Jerzy Drewnowski, Cynga: wspomnienia z łagrów północy 1940–1944, Warszawa 1989
- Jerzy Drewnowski, Kazimierz Koźniewski, Pierwsza bitwa z Gestapo. Wspomnienie o Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, Warszawa 1969
Przypisy
- 1 2 3 Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2025-01-02].
- 1 2 3 4 Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2025-01-02].
- 1 2 Dorota Ceglarska. Założyciele i redaktorzy naczelni dzienników „czytelnikowskich”. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 30 (1)/1991. s. 27. ISSN 0137-2998.
- ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 309. ISBN 83-06-02325-0.
- ↑ Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie 1918-1944. Warszawa: 1993, s. 22.
- 1 2 Aleksander Kamiński: Kamienie na szaniec. s. 35. [dostęp 2025-01-03].
- ↑ Baza osób polskich – Polnische Personendatenbank: Drewnowski, Jerzy. slavistik-portal.de. [dostęp 2025-01-03]. (niem.).
- ↑ Kochański 2022b ↓, s. 1151.
- ↑ Michał Żywień: Słowo Polskie ma 60 lat!. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, 2005. [dostęp 2025-01-03].
- ↑ Kochański 2022b ↓, s. 1133.
- ↑ Kochański 2022a ↓, s. 677, 678.
- ↑ Kochański 2022a ↓, s. 53.
- ↑ Kochański 2022a ↓, s. 249.
- ↑ Kochański 2022a ↓, s. 252.
- ↑ O papowcach po nazwisku. money.pl, 2 grudnia 2013. [dostęp 2025-01-03].
- ↑ Kochański 2022b ↓, s. 1155.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 27, poz. 215
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160
Bibliografia
- Aleksander Kochański: Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. T. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-465-1. [dostęp 2024-12-30].
- Aleksander Kochański: Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. T. 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-465-1. [dostęp 2024-12-30].