Jerzy Sosnkowski

Jerzy Sosnkowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 października 1894
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1954
Argentyna

Zawód, zajęcie

architekt, projektant wnętrz, pisarz

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Jerzy Sosnkowski (ur. 23 października 1894 w Warszawie, zm. 10 grudnia 1954[1] w Argentynie[2]) – polski architekt, projektant wnętrz i pisarz.

Życiorys

Urodził się 23 października[2] 1894[2][3] roku w Warszawie[2], w rodzinie Józefa Bogdana Sosnkowskiego h. Godziemba (1832–1896) i Zofii z Drabińskich (1858–1938)[4][5]. Jego bratem był generał Kazimierz Sosnkowski[3]. W latach 1913–1914 był członkiem Związku Strzeleckiego we Lwowie[4]. Podczas I wojny światowej, w latach 1914–1917, służył w 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich[3][4]. W latach 1918–1923 służył w pułku swoleżerów i 7 Pułku Ułanów Wojska Polskiego. W 1934, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[6].

Zaprojektował buławę marszałkowską, którą otrzymał Ferdinand Foch, gdy nadano mu tytuł Marszałka Polski[3].

W latach 20. XX w. pełnił funkcję inspektora artystycznego Zarządu Miejskiego w Warszawie[2][7]. W 1927 roku należał do kierownictwa konkursów zorganizowanych w ramach Międzynarodowej Wystawy Sztuki Kinematograficznej w Warszawie[8]. W 1929 roku ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[9], po czym wraz z Juliuszem Żórawskim zaprojektował budynek kina „Atlantic” w Warszawie[9]. Był członkiem warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich[2]. Dzięki koneksjom brata realizował zlecenia wojskowe, takie jak budynki mieszkalne dla Funduszu Kwaterunku Wojskowego na Żoliborzu[3], czy w Stanisławowie, Jabłonnie i Górze Kalwarii[7]. Zaprojektował także meble dla Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[7].

Wraz z Czesławem Piaskowskim zaprojektował scenografię do filmu Rycerze mroku (1932)[10], projektował także scenografię teatralną[3]. Wśród jego projektów wnętrz wyróżnia się wnętrze restauracji Żywiec[7], w którym zastosowano opływowe kształty tak w elementach architektonicznych jak i w meblach[3].

Współzałożył pismo „Wnętrze”[9], którego był redaktorem naczelnym[2][7]. Jego felietony, m.in. o architekturze i przestrzeni miejskiej[11][12], pojawiały się w „Kurierze Warszawskim[7]. Sosnkowski tworzył ilustracje i reportaże dla „Tygodnika Ilustrowanego” i „Naokoło Świata”[7]. Prowadził odczyty w radiu[13][14], a także pisał powieści i opowiadania[15]. W swojej twórczości nie stronił od tematów fantastycznych, pisząc o nieodkrytych krańcach świata, czy – w przypadku zbioru opowiadań Żywe powietrze – o geometrycznych potworach, zagrożeniu ze strony istot rozumnych w przestworzach i stworach przypominających postaci z horrorów H.P. Lovecrafta[16]. W tym samym zbiorze nie szczędził ostrza satyry wobec Janusza Meissnera, kpiąc z jego stylu[16]. Z kolei na zamówienie wydawnictwa Książnica-Atlas napisał dwie dydaktyczne czytanki patriotyczne Białe Orlę i Krew ziemi, które znalazły się w antologii dla młodzieży szkolnej[17].

Był mężem Zofii Janickiej[4], z którą miał syna Wacława[5].

Ordery i odznaczenia

Twórczość

Projekty
  • kino „Atlantic”, Warszawa (wraz z Juliuszem Żórawskim)[9]
  • Dom Oficerski, Legionowo[2] (1929)[21]
  • Dom Podoficerski Funduszu Kwaterunku Wojskowego, ul. Dymińska 10a, Warszawa (ok. 1935)[2]
  • wnętrze restauracji Żywiec, róg alei Jerozolimskich i ul. Marszałkowskiej, Warszawa[3]
  • wnętrze sklepu Mary Mill[7]
  • meble dla Wyższej Szkoły Wojennej, Warszawa (1933)[7]
Publikacje książkowe[15]
  • 1917: Czerwone wyłogi: szkice i obrazki
  • 1923: Dom filozofów
  • 1925: Auto, Ty i Ja (miłość maszyn) – powieść
  • 1926: Żywe powietrze – nowele
  • 1926: Bosman Finta – nowele
  • 1927: Radjomiłość – nowele

Przypisy

  1. Głos Polski, „Głos Polski [La Voz de Polonia]”, 2440 (Rok XXXII), Polonijna Biblioteka Cyfrowa, Buenos Aires, 31 grudnia 1954, s. 7 [dostęp 2025-01-06] (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Jerzy Sosnkowski [online], In Memoriam Stowarzyszenie Architektów Polskich [dostęp 2021-01-11] (pol.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Irma Kozina, Polski design, Warszawa: Wydawnictwo SBM, 2015, s. 68–69, ISBN 83-7845-896-2.
  4. 1 2 3 4 Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 287. [dostęp 2021-10-18].
  5. 1 2 Jerzy Sosnkowski [online], geni_family_tree [dostęp 2021-10-17] (pol.).
  6. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 270, 835.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Dariusz Błaszczyk, „Wnętrze” – czasopismo z lat 30. XX w. poświęcone nowoczesnym meblom i projektowaniu wnętrz [online], IH - Internity Home, 21 lutego 2018 [dostęp 2021-01-23] (pol.).
  8. Konkursy, „ABC”, 2 (32), polona.pl, 2 lutego 1927, s. 3.
  9. 1 2 3 4 Dariusz Błaszczyk, Juliusz Żórawski – przerwane dzieło modernizmu, Warszawa: Wydawnictwo Salix Alba, 2010, s. 64, ISBN 978-83-930937-0-0.
  10. Rycerze mroku [online], FilmPolski [dostęp 2021-01-11] (pol.).
  11. Jerzy Sosnkowski, Bez pozwolenia, „Kurier Warszawski”, 110 (130), polona.pl, 14 maja 1930, s. 8.
  12. Jerzy Sosnkowski, Ni to, ni owo, „Kurier Warszawski”, 117 (38), polona.pl, 7 lutego 1937, s. 15-16.
  13. Z Radjostacji warszawskiej, „Robotnik”, 33 (66), polona.pl, 8 marca 1927, s. 5.
  14. Program, „Kurier Warszawski”, 109 (328), polona.pl, 29 listopada 1929, s. 8.
  15. 1 2 Sosnkowski, Jerzy [online], Biblioteka Narodowa [dostęp 2021-01-11] (pol.).
  16. 1 2 Jess Nevins, Horror Fiction in the 20th Century: Exploring Literature's Most Chilling Genre, ABC-CLIO, 2020, s. 73–74, ISBN 978-1-4408-6206-9 (ang.).
  17. Zofia Budrewicz, Czytanka literacka w gimnazjum międzywojennym: Geneza, struktura, funkcje, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2003, s. 90, 92, ISBN 83-7271-198-4 [dostęp 2021-01-23].
  18. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
  19. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-30].
  20. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-30].
  21. WSPL Legionowo [online], wspl-legionowo.pl [dostęp 2021-01-23].

Bibliografia

Linki zewnętrzne