Jordanelka

Jordanelka

Jordanella floridae[1]
Goode & Bean, 1879
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Rząd	karpieńcokształtne
Rodzina	karpieńcowate
Rodzaj	Jordanella Goode & Bean, 1879
Gatunek	jordanelka
Synonimy
Cyprinodon floridae (Goode & Bean, 1879)

Jordanelka^[2], jordanelka florydzka^[3] (Jordanella floridae) – gatunek ryby z rodziny karpieńcowatych (Cyprinodontidae), jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Jordanella. Po raz pierwszy pojawiła się w Europie w 1914 roku. Hodowana w akwarium, gdzie może przeżyć ok. 3 lat.

Rodzinę Karpieńcowatych charakteryzują dwa rodzaje kształtu ciała - krępy lub wydłużony. Jordanelka ma krępą budowę. Pokryta jest ona dużymi łuskami cykloidalnymi, jest bocznie spłaszczona i ma stosunkowo duże wygrzbiecenie jak na swoją rodzinę. Charakteryzują ją dobrze rozwinięte płetwy- grzbietowa i odbytowa oraz płetwy piersiowe. W odróżnieniu, płetwy brzuszne są małych rozmiarów^[4][5].

Rozmiar ciała Jordanelki różnią się w zależności od płci – samiec jest większy i mierzy od 5 do 6 cm, samica zaś jest mniejsza i mierzy od 4 do 5 cm. W ubarwieniu także będzie nieznacznie zaznaczony dymorfizm, chociaż ogólnie kolor łusek będzie srebrzysty, dzięki obecności w nich guaniny. Grzbiet przybiera odcień oliwkowozielony, a u samca pojawią się także czerwone pasy. Na środku tułowia znajduje się pojedyncza czarna kropka. U samic, czarna kropka pojawia się dodatkowo jeszcze na zakończeniu płetwy grzbietowej. Młode osobniki niezależnie od płci będą miały 2 czarne plamki, jednak u samców dojdzie do zaniku plamki na płetwie między 1,5 a 2 miesiącem życia. Swoją amerykańską nazwę – American Flagfish, Jordanelka zawdzięcza właśnie ubarwieniu przypominającemu flagę USA^[6].

Ryby z rodziny Cyprinodontidae zasiedlają zbiorniki słodkowodne oraz wody brachiczne Stanów Zjednoczonych, Ameryki Środkowej aż do Wenezueli, Zachodnich Indii oraz Śródziemnomorskiej część Azji Mniejszej^[7]. Występowanie Jordanelki ograniczało się oryginalnie do obszaru Ameryki Północnej - rzek St. Johns i Ochlocknee na półwyspie Floryda oraz Jukatan. Jordanella jest rybą, która nie migruje^[8]. Po raz pierwszy została sprowadzona do Europy w 1914^[6]. Były także introdukowana w Australii i na Filipinach^[9].

Jordanelka prowadzi przydenny (bentosowy) lub pelagialny tryb życia.

Jordanelka florydzka jest rybą spokojną i towarzyską. W swoim menu niewybredna, głównym składnikiem powinien być pokarm roślinny^[10].

Do tarła wystarczy mały zbiornik o poziomie wody 15–20 cm. Składanie ikry odbywa się w okresie kilku dni w plesze wgłębki wodnej lub z wykorzystaniem innej rośliny, np. mchu jawajskiego, niekiedy niedbale pomiędzy korzeniami roślin. Opieka nad ikrą mało aktywna^[11], bardziej widoczna ze strony samca w postaci wachlowania płetwami dla dostarczenia tlenu. Wylęg narybku następuje po ok. 6 dniach. Pierwszy pokarm - pierwotniaki, następnie drobny plankton.

Młode swym wyglądem upodobniają się do samic mając tak jak ona plamkę na ogonie grzbietowej. Po upływie ok. 2 miesięcy plamka ta u samców zanika a rozwija się dojrzałość płciowa.

• Marek Ładyński Jordanelka florydzka (AKWARIUM, Nr 45/78)