Joseph Booth (organmistrz)

Organy Booth’a w kaplicy Metodystów w Leeds

Joseph Booth (ur. 1769, zm. 1832) – brytyjski organmistrz, wynalazca traktury pneumatycznej.

W 1796 założył warsztat organowy „Booth Organs” („Booth of Wakefield”)[1], prowadzony po jego śmierci, do 1893, przez synów[2] – Francisa, a później Henry’ego[3]. Firma wybudowała i wyremontowała około 200 instrumentów na terenie Wysp Brytyjskich i na Karaibach[4].

Budując duże i rozczłonowane organy borykał się z problemem przeniesienia napędu na duże odległości, za pomocą dostępnych wówczas rozwiązań konstrukcyjnych bazujących na trakturze mechanicznej – za pośrednictwem szeregu dźwigni, przekładni i cięgieł[5]. W organach kościoła Metodystów w Great Ellingham wprowadził urządzenie pneumatyczne przypominające niekompletną dźwignię Barkera (nazwane później „Booth’s Puff”)[6], współpracujące z trakturą pneumatyczną, w której dyspozycje wydawane za pomocą klawiatury przekazywane były do wiatrownic za pomocą ołowianych przewodów (rurek). Wynalazku nigdy nie opatentował[7]. Kompletny system wprowadził po raz pierwszy w 1827[8], w nieistniejącym już kościele w Attercliffe, dzielnicy Sheffield; później, w 1828 w kościele Metodystów w Leeds[3].

Wynalazki

Dzieła

Niektóre organy piszczałkowe zbudowane przez Josepha Booth'a[2]:

RokMiejscowośćBudynekUwagi
1796Morley (Anglia)Kaplica
1810Gildersome (Anglia)Kościół
1820Liversedge (Anglia)Kościół Chrystusa
1824Wakefield (Anglia)Kościół Metodystów
1825Attercliffe (Anglia)Kościół
1825Sheffield (Anglia)Kościół Unitarian
1825Rotherham (Anglia)Sala Aldwarke Hall
1828Leeds (Anglia)Kościół Metodystów
1829Batley (Anglia)Kościół parafialny
1830Harrogate (Anglia)Kościół
1832Wakefield (Anglia)Kaplica
1832Wakefield (Anglia)Posiadłość prywatna
1832Masham (Anglia)Kościół
1832Cleckheaton (Anglia)Kościół św. Jana

Przypisy

  1. G P J Walker, Booth family of Wakefield, organ builders [online], The National Archives, Kew, Richmond [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  2. 1 2 Dawson 2011 ↓, s. 327.
  3. 1 2 Michael Sayer, Booth, Joseph, Grove Music Online, 11 lutego 2013, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.l2232318 [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  4. Dawson 2011 ↓, s. 336.
  5. Daniel Spillane. Musical instruments - the organ. „The Popular Science Monthly”. XL, s. 623–646, 1892. Nowy Jork: D. Appleton and company.
  6. David Bridgeman-Sutton, Booth's Puffs [online], Pipeline Press, 1 maja 2004 [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  7. Dawson 2011 ↓, s. 322–323.
  8. Guy Oldham, Nicholas Thistlethwaite, Barker, Charles Spackman, Grove Music Online, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.02068 [dostęp 2023-10-22] (ang.).

Bibliografia