Juan Tizol
 Juan Tizol (1943) | |
| Imię i nazwisko |
Juan Tizol Martínez |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 stycznia 1900 |
| Data i miejsce śmierci |
23 kwietnia 1984 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód |
muzyk |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| Duke Ellington and His Orchestra Harry James and His Orchestra | |
Juan Tizol Martínez (ur. 22 stycznia 1900 w Vega Baja, zm. 23 kwietnia 1984 zm. w Inglewood)[1] – portorykański puzonista i kompozytor jazzowy, zamieszkały w Stanach Zjednoczonych. Twórca standardów: Caravan, Pyramid i Perdido.
Życiorys
Wychował się w stolicy Portoryko – San Juan[2]. Już w dzieciństwie zaczął grać na skrzypcach, ale z czasem wybrał puzon wentylowy, któremu pozostał wierny przez całą karierę. Muzyki uczył go przede wszystkim stryj – Manuel, dyrygent orkiestry miejskiej[1]. Później został jej członkiem, nabywał też doświadczeń w orkiestrze opery i baletu, oraz grupach grających do tańca.
W 1920 wyjechał do Stanów Zjednoczonych z zespołem, który znalazł zatrudnienie w Waszyngtonie w Howard Theatre. Grupa akompaniowała występom artystów objazdowych oraz ilustrowała muzyką nieme filmy. Następnie pracował z orkiestrą puzonistki Marie Lucas i kilkoma mniejszymi zespołami[1].
W sierpniu 1929 dołączył w Nowym Jorku do big-bandu Duke’a Ellingtona[2]. Choć rzadko występował jako solista, był moderatorem gry zespołowej, stając się ważnym muzykiem w orkiestrze. Był przy tym biegłym instrumentalistą, który nie tylko prowadził sekcję puzonów, ale w razie potrzeby potrafił swoją grą zastąpić brakującego w danej chwili saksofonistę[1]. Został uznany za pierwszego w jazzie znaczącego puzonistę wentylowego[1]. Skomponowane przez niego utwory Caravan i Perdido stały się znakami firmowymi orkiestry Ellingtona oraz nienaruszalnymi punktami jej repertuaru. Ponadto Karawana została jedną z najbardziej rozpoznawalnych kompozycji w historii jazzu, zarejestrowano ponad pięćset różnych wykonań[3].
Po piętnastu latach z Ellingtonem w kwietniu 1944 przeniósł się na Zachodnie Wybrzeże do orkiestry Harry’ego Jamesa[1]. Chciał bowiem częściej bywać w swoim domu w Kalifornii[1]. Pracował w niej do marca 1951[1]. Doszło wtedy do „Wielkiej grabieży u Jamesa”, którego trzech muzyków przeszło do zespołu Ellingtona[2]. Duke potrzebował trzech instrumentalistów, odeszła od niego bowiem trójka: saksofonista Johnny Hodges, perkusista Sonny Greer i puzonista Lawrence Brown. Po powrocie do Ellingtona grał z nim do 1953. Następnie ponownie przeniósł się do orkiestry Jamesa, w której pozostał do końca dziesięciolecia. Wiosną 1960 po raz trzeci i na krótko dołączył do zespołu Ellingtona. Potem znacznie ograniczył aktywność zawodową. Zamieszkał w Los Angeles. Poza pracą z big-bandami niemal przez całą karierę uczestniczył jako sideman w sesjach nagraniowych różnych wykonawców.
Zmarł na zawał serca w The Daniel Freeman Hospital w kalifornijskim Inglewood[4]. Miał 84 lata. Jego żona, Rose, zmarła dwa lata wcześniej[4].
Kompozytor – najbardziej znane utwory
Bakiff, Caravan, Conga Brava, Keb-lah, Moonlight Fiesta, Perdido, Pyramid, Sphinx
Wybrana dyskografia
Jako sideman
- 1955 Journey Into Love (Norgran)
- 1957 Drumorama! (Verve)
- 1958 Music, Romance and Especially Love (Verve)
- 1960
- The Brilliant Bellson Sound (Verve)
- Louis Bellson Swings Jule Styne (Verve)
- 1992 Louie Bellson & His Big Band – Live in Stereo June 28, 1959 at the Flamingo Hotel, Volume 1 (Jazz Hour)
- 1956 The Piano Style of Nat „King” Cole (Capitol)
- 1957 Nat „King” Cole – After Midnight (Capitol)
- Z Dukem Ellingtonem
- 1953 Ellington Uptown (Columbia)
- 1954
- Ellington ’55 (Capitol)
- Seattle Concert (RCA Victor)
- 1955 Ellington Showcase (Capitol)
- 1956 Duke Ellington and His Orchestra – Liberian Suite and a Tone Parallel to Harlem (Columbia)
- 1960
- Piano in the Background (Columbia)
- Duke Ellington and His Orchestra – Selections from Peer Gynt Suites Nos. 1 & 2 and Suite Thursday (Columbia)
- The Nutcracker Suite (Columbia)
- 1961 Paris Blues (United Artists)
- 1959 Get Happy! (Verve)
- 1960 Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Song Book Vol. 1 (Verve)
- Z Harrym Jamesem
- 1954 Dancing in Person with Harry James at the Hollywood Palladium (Columbia)
- 1954 Harry James And His Orchestra – Soft Lights, Sweet Trumpet (Columbia)
- 1955
- Harry James in Hi-Fi (Capitol)
- Jazz Session (Columbia)
- Juke Box Jamboree (Columbia)
- 1956 More Harry James in Hi-Fi (Capitol)
- 1962 Requests On-the-Road (MGM Records)
- 1957 The Man I Love (Capitol)
- 1958 Jump for Joy (Capitol)
- 1958 Frank Sinatra Sings for Only the Lonely (Capitol)
Zestawienie wg dat wydania płyt
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Juan Tizol. allmusic.com. [dostęp 2025-01-01]. (ang.).
- 1 2 3 Juan Tizol. Space Age Musicmaker. [dostęp 2025-01-01]. (ang.).
- ↑ Most-covered songs of all time. stacker.com. [dostęp 2025-01-01]. (ang.).
- 1 2 Juan Tizol Dead, Jazz Trombonist. „The New York Times”. [dostęp 2025-01-01]. (ang.).
Bibliografia
- Juan Tizol, allmusic.com
- Juan Tizol, Space Age Musicmaker
Linki zewnętrzne
- Juan Tizol – dyskografia, Discogs