Juliusz Pollack

Juliusz Pollack
Pełne imię i nazwisko

Juliusz Adam Pollack

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1909
Warszawa

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 1989
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

dziennikarz, pisarz

Narodowość

polska

Alma Mater

Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie (1936)

Rodzice

Kazimierz Pollack, Helena Pollack z d. Nisenson

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Juliusz Adam Pollack, kryptonimy J.P. (J.P.), j.pol., J.Pol., jack, jp (jp), (jp.) (ur. 24 grudnia 1909 w Warszawie, zm. 28 stycznia 1989 tamże)[1] – polski dziennikarz i pisarz, autor wspomnień wojennych[2].

Życiorys

Syn Kazimierza Pollacka i Heleny Pollack z d. Nisenson[3]. Od 1918 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie[4][5], w 1929 zdał maturę w Gimnazjum Państwowym im. Tadeusza Reytana[3][6]. W latach 1931–1933 studiował przez dwa lata chemię na Politechnice Warszawskiej[3], a następnie kształcił się w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie, którą ukończył w 1936[1]. W trakcie studiów (od 1934) pracował jako korektor w „Kurierze Czerwonym”, w latach 1936–1939 był jego reporterem miejskim[1]. Przed 1939 aktywny członek Obozu Wielkiej Polski i Stronnictwa Narodowego, kierownik referatu pomocy dla bezrobotnych członków Stronnictwa[7].

W 1929 wstąpił jako ochotnik do Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii, którą ukończył w 1930 jako plutonowy podchorąży[3]. 1 stycznia 1933 został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy artylerii[3]. Zmobilizowany 1 września 1939, dowodził baterią marszową 9 dywizjonu artylerii konnej jako dowódca plutonu, później 1. oficer[3]. Brał udział w bitwach pod Kobryniem, pod Jabłoniem i pod Kockiem w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” generała Franciszka Klebeerga[3]. 6 października 1939 wraz z całą SGO „Polesie” dostał się do niewoli niemieckiej pod Krzywdą[3]. Przebywał w oflagach w Arnswalde (6 listopada 1939–15 maja 1942) i Gross-Born (16 maja 1942–6 lutego 1945), gdzie uczestniczył w ruchu oporu i redagował prasę obozową[1][3][a]. 6 lutego 1945 zbiegł w rejonie Stargardu w czasie ewakuacji obozu Gross-Born i ukrywał się w Gdyni do chwili wyzwolenia miasta 1 kwietnia 1945[3].

Po wojnie pracował jako dziennikarz, początkowo zastępca kierownika Redakcji Polityczno-Informacyjnej Polskiego Radia (1945–1948)[8], następnie w latach 1948–1975 jako kierownik Działu Zagranicznego „Expressu Wieczornego”[1][9]. W 1955 współpracował z „Echem Krakowskim” jako specjalny wysłannik do Berlina Zachodniego[10]. W latach 1950–1955 i 1964–1981 rozpracowywany przez Służbę Bezpieczeństwa PRL[7]. W 1974 otrzymał nagrodę indywidualną RSW „Prasa-Książka-Ruch”[11]. Od 1 lutego 1977 na emeryturze[1]. W 1987 konsultant filmu wojennego Wielki Wóz w reżyserii Marka Wortmana[12]. Był członkiem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich[8], a także Koła Starszych Dziennikarzy przy Związku Emerytów i Rencistów (jeden z jego założycieli z ramienia SDP)[1][13]. Znał języki francuski, angielski i niemiecki[3].

Był żonaty[3]. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 302, rząd 2, miejsce 20)[14].

Odznaczenia

Publikacje książkowe

  • Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli, Warszawa 1982, ISBN 83-11-06769-4 (wyd. 2 poprawione i uzupełnione Warszawa 1986, ISBN 83-11-07251-5)[b]
  • Historia kamieniczek na Rynku Starego Miasta w Warszawie, Warszawa 1988 (wraz z Julianem Żebrowskim), ISBN 83-03-02312-8
  • Wywiad, sabotaż, dywersja: polski ruch oporu w Berlinie 1939–1945, Warszawa 1991, ISBN 83-205-4345-2

Uwagi

  1. ↑ Działalność dziennikarską w obozach rozpoczął już w 1939, wchodził w skład komitetu redakcyjnego, który 24 grudnia 1939 opublikował w oflagu Arnswalde „Gazetkę Obozową”, pierwsze legalne pismo polskich jeńców wojennych przebywających w niewoli niemieckiej. Jej wydawania zaprzestano po kilku numerach wskutek interwencji cenzury. Zob. Felicjan Pawlak: Z Oflagu do Tobruku i w nieznane. Diariusz 1939–1943. Karol Łopatecki (opracowanie i wstęp). Zabrze, Tarnowskie Góry, Połomia: Inforteditions, 2019, s. 66 (przypis 67). ISBN 978-83-65982-36-0. [dostęp 2025-04-12].
  2. ↑ W recenzji Jerzego Jarowieckiego opublikowanej w „Kwartalniku Historii Prasy Polskiej” (1982) za najistotniejszą część książki Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli uznano rozdziały przedstawiające ruch oporu i działalność kulturalną w obozach, w tym prasę wydawaną przez jeńców. Zob. Jerzy Jarowiecki. „Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli”, Juliusz Pollack, Warszawa 1982 (recenzja). „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 2/3, s. 98–102, 1982. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0137-2998. [dostęp 2025-04-10].
    Recenzje książki Juliusza Pollacka ukazały się również w „Dziejach Najnowszych” (1984) i „Acta Poloniae Historica” (1988). Zob. Krzysztof Dunin-Wąsowicz: „Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli”, Juliusz Pollack, Warszawa 1982 (recenzja). „Dzieje Najnowsze”. 1984, tom 16, numer 1, s. 237–239. ISSN 0419-8824 oraz „Jeńcy polscy w hitlerowskiej niewoli”, Juliusz Pollack, Warszawa 1986 (recenzja). „Acta Poloniae Historica”. 1988, tom 57, s. 347. ISSN 0001-6829.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 POLLACK Juliusz Adam. W: Elżbieta Ciborska: Leksykon polskiego dziennikarstwa. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”, 2000, s. 443. ISBN 978-83-7151-330-5.
  2. ↑ Pollack, Juliusz (1909–1989). urk.edu.pl. [dostęp 2025-04-10].
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Pollack Juliusz Adam, II.56.8390. Dokumentacja z 1945 roku w Centralnym Archiwum Wojskowym. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2025-04-12].
  4. ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 305. ISBN 83-06-02325-0.
  5. ↑ Eugeniusz Szwankowski. Nasza szkoła przy ulicy Kapucyńskiej. Garść wspomnień. „Kronika Warszawy”. 3 (138), s. 30, 2008. Warszawa: Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Stowarzyszenie Przyjaciół Archiwum Pañstwowego m.st. Warszawy. ISSN 0137-3099. [dostęp 2025-04-10].
  6. ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1929. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2025-04-10].
  7. 1 2 Juliusz Adam Pollack. Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. ipn.gov.pl. [dostęp 2025-04-10].
  8. 1 2 „Więź” (funkcje), 1989, nr 5, s. 163. ISSN 0511-9405. [dostęp 2025-04-10].
  9. ↑ Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, 1990, s. 64.
  10. ↑ Juliusz Pollack: Śladem zeznań szpiega Dubielaka. W restauracji »Zur Reichspost« nie lubią nieznajomych gości, a biuro podróży »Globus« jest przedsiębiorstwem unikającym reklamy. „Echo Krakowskie”, nr 145, 19–20 czerwca 1955, s. 3. [dostęp 2025-04-12].
  11. ↑ Doroczne nagrody RSW „Prasa-Książka-Ruch”. „Trybuna Ludu”, nr 150, 30 maja 1974, s. 6.
  12. ↑ Wielki Wóz w bazie filmpolski.pl.
  13. ↑ Wala Korycka. Pracownia Wolnego Słowa SDP. sdp.pl. [dostęp 2025-04-12].
  14. ↑ Cmentarz Stare Powązki: POLLACKOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2025-04-10].
  15. ↑ Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 31 lipca 1946 r. o odznaczeniach za wybitne zasługi w realizacji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju 1946 r. (M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 215).
  16. ↑ Lista osób odznaczonych Medalem 10-lecia Polski Ludowej (M.P. z 1955 r. nr 70, poz. 888).
  17. ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 19 maja 1956 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1956 r. nr 97, poz. 1101).

Bibliografia

  • POLLACK Juliusz Adam. W: Elżbieta Ciborska: Leksykon polskiego dziennikarstwa. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”, 2000, s. 443. ISBN 978-83-7151-330-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.