Kalendarium historii Tuvalu

Kalendarium historii Tuvalu – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Tuvalu.
Czasy najdawniejsze
- 1. poł. I tys. n.e. – prawdopodobnie w tym okresie pojawili się pierwsi mieszkańcy wysp[1].
- 16 stycznia 1568 – hiszpański podróżnik Álvaro de Mendaña de Neyra odkrył Nui[1][2].
- 29 sierpnia 1595 – Europejczycy odkryli atol Niulakita[2].
- 1764 – Brytyjczyk John Byron ponownie odkrył Tuvalu, nazywając je Wyspami Lagunowymi[1].
- 5 maja 1781 – Europejczycy atol Nanumanga[2].
- XIX w. – Wyspy Lagunowe odwiedzali wielorybnicy i kupcy[1].
- 6 listopada 1821 – statek dowodzony przez George'a Barretta odkrył atol Nukulaelae i ponownie zlokalizował atol Niulakita[2].
- 1825 – Europejczycy odkryli atole Niutao i Vaitupu[2].
- 1853 – Europejczycy odkryli atol Nanumea[2].
- 1861 – na wyspach pojawili się pierwsi chrześcijańscy misjonarze[2]
- lata 60. XIX w. – w okolicach wysp Tuvalu pojawili się handlarze niewolników, którzy porwali ok. 400 mieszkańców archipelagu (15% mieszkańców)[2][1].
Era kolonizacji
- 1892 – wodzowie wysp przyjęli protektorat Wielkiej Brytanii[1].
- 1915 – Wyspy Lagunowe weszły w skład brytyjskiej kolonii Wyspy Gilberta i Lagunowe[1].
- 1942–43 – Wyspy Lagunowe zostały zajęte przez wojska amerykańskie w związku z drugą wojną światową[1].
- 1969 – formalne narodziny Kościoła Tuvalu.[3]
- 1971 – wprowadzono samorząd wewnętrzny[1].
- 1974 – w wyniku referendum zdecydowano się na podział kolonii – za odłączeniem się od Wielkiej Brytanii głosowało 92% głosujących (3799 osób)[4][1].
- 1975 – Wyspy Lagunowe stały się odrębną jednostką administracyjną[1].
- 1 stycznia 1976 – władzę przeniesiono do Funafuti[4].
Niepodległosć
- 1 października 1978 – Tuvalu uzyskało niepodległość w ramach brytyjskiej Wspólnoty Narodów[1].
- 1987 – publikacja tłumaczenia Biblii na język tuvalu[5].
- 1996–1997 – okres obowiązywania flagi państwowej pozbawionej Union Flag[6].
- 2000 – Tuvalu zostało członkiem ONZ[4].
- 2001 – zwrócenie się do Australii o pomoc przez rząd, w znalezieniu miejsca, na które zostanie przeniesione Tuvalu [1]. Sprzedaż domeny internetowej .tv przedsiębiorstwu Verisign[7].
- 2008 – referendum konstytucyjne dotyczące wprowadzenia republiki.
- 2011 – susza na Tuvalu.
- 2016 – skazanie byłego premiera Apisai Ielemia na 12 miesięcy więzienia[8].
- 2022 – wykrycie pierwszego przypadku COVID-19[9].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Tuvalu. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-29].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 A Brief History of Tuvalu – part one. tuvaluislands.com. [dostęp 2016-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-13)]. (ang.).
- ↑ The Congregational Christian Church of Tuvalu - UnitingWorld UnitingWorld [online], web.archive.org, 21 czerwca 2017 [dostęp 2025-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-21].
- 1 2 3 A Brief History of Tuvalu – part two. tuvaluislands.com. [dostęp 2016-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-24)]. (ang.).
- ↑ Ethnologue report for language code: tvl [online], web.archive.org, 4 marca 2016 [dostęp 2025-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
- ↑ Tuvalu [online], www.fotw.info [dostęp 2025-05-18].
- ↑ February 25, 2012 - TheDomains.com [online], web.archive.org, 8 lipca 2024 [dostęp 2025-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-08].
- ↑ Former Tuvalu prime minister laid to rest [online], RNZ, 22 listopada 2018 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Gil Rickey, COVID-19 – the Pacific response: May 2022 [online], Policy Forum, 2 czerwca 2022 [dostęp 2025-05-18].