Kamienica Wilhelma Gramtza w Szczecinie
![]() Widok z narożnika ulicy Śląskiej i placu Grunwaldzkiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Śląska 38 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
5 |
| Rozpoczęcie budowy |
1892 |
| Ukończenie budowy |
1893 |
Plan budynku![]() | |
Położenie na mapie Szczecina ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego ![]() | |
Kamienica Wilhelma Gramtza przy ul. Śląskiej 38 w Szczecinie – zabytkowy budynek mieszkalno-usługowy, znajdujący się na obszarze szczecińskiego osiedla Centrum, w dzielnicy Śródmieście. Wraz z bliźniaczą kamienicą przy ulicy Rayskiego 29 tworzy południowo-zachodnią pierzeję placu Grunwaldzkiego.
Kamienica powstała w latach 1892–1893 dla Wilhelma Gramtza[2][3].
Opis
Budynek jest obiektem pięciokondygnacyjnym, przy czym elewacja od strony ulicy Śląskiej jest dłuższa, dziewięcioosiowa, a od strony placu Grunwaldzkiego krótsza, czteroosiowa. Parter budynku ozdobiono boniowaniem. Między 5 a 6 osią od strony ulicy Śląskiej umiejscowiono obramowaną paskiem bramę wejściową, którą wieńczą dwa putta. Lewe, przysłaniające joński kapitel i trzymające w ręku tablicę, jest alegorią nauki. Prawe, przysłaniające koło zębate i trzymające w rękach młot i kielnię, jest alegorią rzemiosła. Przestrzeń pod niektórymi oknami pięter wypełniono płycinami i konsolami. Osie nr 2, 3 i 6, 7 od strony ulicy Śląskiej umieszczono w ryzalitach. Okna ryzalitów na pierwszym i drugim piętrze ozdobiono półkolumnami w porządku korynckim, a okna trzeciego piętra zwieńczono maszkaronami. Ryzality koronują szczyty z owalnymi okienkami poddasza. Pomiędzy ryzalitami na każdym z pięter rozmieszczono balkony. Na pierwszym piętrze balkony ogrodzono tralkową balustradą, a na wyższych piętrach balustradą kutą. Po obu stronach niektórych okien pierwszego piętra umieszczono półkolumny doryckie dźwigające trójkątne naczółki. Poszczególne kondygnacje kamienicy wydzielają gzymsy. Narożnik w formie wykusza, pod którym umieszczono wejście do lokalu usługowego ujęte w portal zamknięty łukiem. Narożnikowy wykusz wieńczy dwuczęściowy hełm z przezroczem i iglicą. Elewacja frontowa od strony placu Grunwaldzkiego charakteryzuje się skromniejszym wystrojem od elewacji bocznej. Najbogatszy wystrój otrzymały dwie środkowe osie. Na każdym z pięter do drugiej i trzeciej osi przylega balkon z kutą balustradą. Na pierwszym piętrze ozdobę środkowych okien stanowią pilastry korynckie i głowy maszkaronów. Elewację wieńczy szczyt z trójkątnym naczółkiem i owalnym okienkiem poddasza. Dach kamienicy jest dwupołaciowy, jednospadowy. Połacie dachu pokrywa czerwona dachówka ceramiczna.
Galeria
Hełm narożnego wykuszu
Kolumny zdobiące boczny ryzalit
Zdobienia na 1. piętrze
Zdobienia na 2. piętrze
Zdobienia na 3. piętrze
Szczyt bocznego ryzalitu
Alegorie nauki i rzemiosła
Konsole dźwigające narożny wykusz
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 125 [dostęp 2018-08-02].
- ↑ kamienica, Szczecin – Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-10-18] (pol.).
- ↑ Adress- und Geschäfts-Handbuch für Stettin: Adreß- und Geschäfts-Handbuch für Stettin, die Stadt Grabow a. O., die Ortschaften Bollinchen, Bredow, Frauendorf, Gotzlow, Nemitz und Züllchow, -: Adreß- und Geschäfts-Handbuch für Stettin, die Stadt Grabow a. O., die Ortschaften Bollinchen, Bredow, Frauendorf, Gotzlow, Nemitz und Züllchow, -: - -., 1895 [dostęp 2023-12-14] (niem.).






