Kamienica w Alejach Jerozolimskich 59 w Warszawie
 nr rej. A-899, 2010-02-08 | |
 Kamienica w 2015 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Antoni Kwiatkowski |
| Kondygnacje |
4 |
| Rozpoczęcie budowy |
1859 |
| Ukończenie budowy |
1860 |
| Ważniejsze przebudowy |
lata 50. XX wieku |
| Kolejni właściciele |
Rodzina Wojno, Bronisław Krystall |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 52°13′41,99″N 21°00′22,79″E/52,228331 21,006331 | |
Kamienica w Alejach Jerozolimskich 59 – zabytkowa neorenesansowa kamienica znajdująca się w warszawskiej dzielnicy Śródmieście. Jest najstarszą kamienicą w Alejach Jerozolimskich[1].
Opis
Kamienica została wybudowana latach 1859–1860 w stylu neorenesansowym według projektu Antoniego Kwiatkowskiego. Pierwotnie był to budynek dwupiętrowy z jedną oficyną poprzeczną. Po roku 1900 dobudowano trzy kondygnacje, z czego ostatnia została ukryta w mansardowym dachu. Kamienica była skromnie ozdobiona boniowaniem dwóch pierwszych kondygnacji oraz gzymsami nad oknami drugiego piętra. Wyższe kondygnacje miały jedynie opaski okienne. Centralnym punktem obiektu jest balkon z przejazdem bramnym pod nim. Kamienica została spalona podczas powstania warszawskiego i w wyniku powojennej odbudowy obniżona o dwa piętra[1]. Na budynku zachowały się dwa monogramy, jeden „BJ” w przejeździe bramnym prawdopodobnie nawiązujący do jednego z wcześniejszych właścicieli oraz „BK” na balustradzie balkonu od imienia i nazwiska Bronisława Krystalla, będącego ostatnim właścicielem kamienicy[2][3].
Kamienica od końca lat 60. XIX wieku do I wojny światowej należała do rodziny Wojno, a w późniejszym okresie do wspomnianego już Bronisława Krystalla, który przed śmiercią zapisał ją oraz swoją kolekcje sztuki Muzeum Narodowemu w Warszawie. Budynek w 1948 roku został wynajęty przez British Council jako jego warszawska siedziba, którą pozostał aż do roku 2015[4][5].
Kamienica została wpisana do rejestru zabytków w 2010 roku.
Przypisy
- 1 2 Jarosław Zieliński, Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. 1: Agrykola - Burmistrzowska, Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki Nad Zabytkami, 1995, s. 60, 61, ISBN 978-83-902793-5-0 [dostęp 2025-03-04].
- ↑ Robert Marcinkowski, Kamienica Aleje Jerozolimskie 59, Warszawa | Lapidarium [online], 18 października 2023 [dostęp 2025-03-04].
- ↑ Mateusz Markowski, Aleje Jerozolimskie 59 w Warszawie - niezabliźniona rana II wojny światowej [online], Magazyn WhiteMAD - moda, architektura, design w jednym miejscu, 15 stycznia 2024 [dostęp 2025-03-04].
- ↑ Wystawy / Muzeum Narodowe w Warszawie [online], www.mnw.art.pl [dostęp 2025-03-04].
- ↑ Nowy adres British Council [online], Rzeczpospolita [dostęp 2025-03-05].