Kancelaryzm

Kancelaryzm – jednostka językowa właściwa dla stylu kancelaryjnego; może to być słowo, połączenie wyrazowe lub specyficzne użycie wyrazu. W odróżnieniu od wyrażeń potocznych kancelaryzmy często trzymają się pewnego schematu i przybierają postać połączeń stereotypowych[1].

Stosowanie kancelaryzmów jest związane z organizacją życia społecznego, administracją gospodarczą, z językiem pism urzędowych itp.[1] Kancelaryzmy są z założenia pozbawione obrazowości, emocjonalności i indywidualności, nadają wypowiedzi charakter oficjalny, neutralny i szablonowy[2][3]. Przenikają do stylu artystycznego jako środki budujące komizm językowy lub charakterystykę postaci[4].

Termin „kancelaryzm” ma czasem piętnujący wydźwięk[5].

Przykłady

  • na dzień dzisiejszy[5][6]
  • na chwilę obecną, w chwili obecnej[5]
  • na ten moment[5]
  • ukr. переживати стан занепокоєння (pereżywaty stan zanepokojennia, „niepokoić się”)[2][3]
  • ukr. відчувати потребу в харчуванні (widczuwaty potrebu w charczuwanni, „być głodnym”)[2][3]

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Jozef Mistrík i inni, Encyklopédia jazykovedy, Bratislava: Obzor, 1993, s. 230, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  2. 1 2 3 Mykoła H. Zubkow, Mowa diłowych paperiw: kompłeksnyj dowidnuk, Charkiw: Folio, 2001, s. 18, ISBN 966-03-1502-3, OCLC 309340095 (ukr.).
  3. 1 2 3 Konspekt łekcij z nawczalnoji dyscypliny «Mowa ukrajinśkoji jurysprudenciji», Nacionalnyj jurydycznyj uniwersytet im. Jarosława Mudroho, Charkiw, s. 45–46 [dostęp 2024-07-01] [zarchiwizowane z adresu 2024-07-01] (ukr.).
  4. ↑ Jozef Pavlovič, Lexikológia slovenského jazyka. Kompendium náuky o slovnej zásobe, Trnava: Pedagogická fakulta Trnavskej univerzity, 2012, s. 28–29, ISBN 978-80-8082-564-5 (słow.).
  5. 1 2 3 4 Mirosław Bańko: różności. [w:] Poradnia Językowa PWN [on-line]. sjp.pwn.pl, 25-01-2010. [dostęp 2021-05-01]. (pol.).
  6. ↑ Mirosław Bańko: na dzień dzisiejszy. [w:] Poradnia Językowa PWN [on-line]. sjp.pwn.pl, 29-10-2012. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.