Karłogacek

Karłogacek
Micronycteris
J.E. Gray, 1866[1]
Ilustracja
Karłogacek zwyczajny (M. microtis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Noctilionoidea

Rodzina

liścionosowate

Podrodzina

Micronycterinae

Rodzaj

karłogacek

Typ nomenklatoryczny

Phyllophora megalotis J.E. Gray, 1842

Podrodzaje i gatunki

4 podrodzaje i 13 gatunków – zobacz opis w tekście

Karłogacek[11] (Micronycteris) – rodzaj ssaków z podrodziny Micronycterinae w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od Meksyku przez Amerykę Środkową do Ameryki Południowej[12][13][14].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 37–75 mm, długość ogona 7–20 mm, długość ucha 13–33 mm, długość tylnej stopy 7–18 mm, długość przedramienia 30,3–48,6 mm; masa ciała 4,3–18,4 g[13][15].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1866 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule zatytułowanym Rewizja rodzajów Phyllostomidae, czyli liścionosowotych, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the Zoological Society of London”[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) karłogacek wielkouchy (M. megalotis). Wcześniejsza nazwa Schizostoma, którą ukuł w 1856 roku francuski paleontolog Paul Gervais, okazała się młodszym homonimem rodzaju mięczaków opisanego w 1834 roku.

Etymologia

  • Schizostoma (Schizastoma): gr. σχιζώ skhizō ‘podzielić’; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Schizostoma minutum Gervais, 1842.
  • Micronycteris (Mycronycteris, Chronycteris, Mycronicteris, ÑMicronycteris): gr. μικρος mikros ‘mały’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[17].
  • Vampirella: rodzaj Vampyrus[e] Leach, 1821 (widmowiec); łac. przyrostek zdrabniający -ella[18]. Gatunek typowy: nie podany.
  • Xenoctenes: gr. ξενος xenos ‘obcy, dziwny’[19] ; κτεις kteis, κτενος ktenos ‘grzebień’[20]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Shizostoma hirsutum W. Peters, 1869.
  • Leuconycteris: w mitologii greckiej Leukonoe (gr. Λευκονοη Leukonoē) była córką Minyasa, która została zamieniona w nietoperza (por. gr. λευκος leukos ‘biały’); gr. νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Micronycteris brosseti Simmons & Voss, 1998.
  • Schizonycteris: gr. σχιζώ skhizō ‘podzielić‘; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Schizostoma minutum P. Gervais, 1856.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w czterech podrodzajach[21][15][12][11]:

Podrodzaj Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[11] Podgatunki[13][12][15] Rozmieszczenie geograficzne[13][12][15] Podstawowe wymiary[13][15][f] Status
IUCN[22]
Schizonycteris Micronycteris minuta (P. Gervais, 1856) karłogacek białobrzuchy gatunek monotypowy od skrajnie wschodniej Gwatemali (Sierra del Caral) do Ekwadoru, wschodniego Peru, Boliwii i Brazylii, także Trynidad i Tobago (Trynidad); zakres wysokości: poniżej 1600 m n.p.m. DC: 4,2–5,8 cm
DO: 0,7–1,5 cm
DP: 3,1–4 cm
MC: 5–8,5 g		  LC 
Schizonycteris Micronycteris simmonsae Siles & R.J. Baker, 2020 gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: zachodnie Andy (prowincje Guayas i Esmeraldas) DC: 4,6–5,8 cm
DO: 1,1–1,2 cm
DP: brak danych
MC: około 2,9 g		  NE 
Schizonycteris Micronytteris sanborni Simmons, 1996 karłogacek brazylijski gatunek monotypowy endemit Brazylii: stany Maranhão, Piauí, Ceará, Paraíba, Pernambuco, Alagoas, Sergipe, Tocantins, Bahia i Minas Gerais DC: 3,7–4,9 cm
DO: 1,1–1,5 cm
DP: 3,2–3,7 cm
MC: 5–8 g		  LC 
Schizonycteris
Micronycteris schmidtorum Sanborn, 1935 karłogacek leśny gatunek monotypowy południowo-wschodni Meksyk (półwysep Jukatan i stan Chiapas) na południe do Kolumbii, Wenezueli, Gujany Francuskiej, wschodniego Peru i Brazylii; wątpliwy na wyspie Cozumel (Meksyk); zakres wysokości: 10–160 m n.p.m. DC: 5,3–6,7 cm
DO: 1–1,7 cm
DP: 3,2–3,5 cm
MC: 5–10 g		  LC 
Schizonycteris Micronycteris yatesi Siles & Brooks, 2013 karłogacek boliwijski gatunek monotypowy endemit Boliwii: Zurima (departament Chuquisaca), Refugio Los Volcanes i Estancia Patuju (departament Santa Cruz); zakres wysokości: 220–1800 m n.p.m. DC: 4,8–6 cm
DO: 0,7–0,9 cm
DP: 3,4–3,7 cm
MC: brak danych		  DD 
Schizonycteris Micronycteris tresamici Siles & R.J. Baker, 2020 gatunek monotypowy Honduras (departament Atlántida) i Kostaryka (prowicje Guanacaste i Alejuela) DC: 4,2–5,3 cm
DO: 9–10,5 cm
DP: brak danych
MC: około 5,4 g		  NE 
Xenoctenes
Micronycteris hirsuta (W. Peters, 1869) karłogacek kosmaty gatunek monotypowy wschodni Honduras na południe do Ekwadoru, wschodniego Peru, północnej Boliwii oraz zachodniej i północnej Brazylii, najwyraźniej rozłączny w północno-wschodniej Brazylii, także Trynidad i Tobago (Trynidad); zakres wysokości: poniżej 1500 m n.p.m. DC: 5,4–7,5 cm
DO: 1,1–2 cm
DP: 4,1–4,9 cm
MC: 10,3–18,4 g		  LC 
Leuconycteris Micronycteris brosseti Simmons & Voss, 1998 karłogacek amazoński gatunek monotypowy północno-wschodnie Peru (region Loreto), Gujana i Gujana Francuska oraz możliwy zapis z południowo-wschodniej Brazylii (stan São Paulo); być może szerzej rozpowszechniony DC: 5,1–6,1 cm
DO: 1–1,4 cm
DP: 3,1–3,4 cm
MC: 4,3–5 g		  DD 
Micronycteris Micronycteris giovanniae R.J. Baker & Fonseca, 2007 karłogacek ekwadorski gatunek monotypowy endemit Ekwadoru: znany tylko z miejsca typowego w północnej części prowincji Esmeraldas DC: około 5,5 cm
DO: około 1,6 cm
DP: około 3,7 cm
MC: około 8,6 g		  DD 
Micronycteris Micronycteris matses Simmons, Voss & Fleck, 2002 karłogacek samotny gatunek monotypowy endemit Peru: znany z Nuevo San Juan i Sierra del Divisor (region Loreto); być może w całej Nizinie Amazonki; zakres wysokości: 150–170 m n.p.m. DC: 5–5,5 cm
DO: 1,3–1,7 cm
DP: 3,7–3,9 cm
MC: 8,6–14 g		  DD 
Micronycteris
Micronycteris megalotis (J.E. Gray, 1842) karłogacek wielkouchy gatunek monotypowy północna Ameryka Południowa na południe do południowo-wschodniego Peru, północnej Boliwii i południowo-wschodniej Brazylii, Małe Antyle (wyspy Margarita, Grenada, Trynidad i Tobago); zakres wysokości: do 3000 m n.p.m. DC: 3,8–5,9 cm
DO: 1–1,6 cm
DP: 3,1–3,6 cm
MC: 5,5–6,3 g		  LC 
Micronycteris
Micronycteris microtis G.S. Miller, 1898 karłogacek zwyczajny 2 podgatunki Meksyk (od stanów Jalisco i Tamaulipas) do Kolumbii, Wenezueli, regionu Gujana, wschodniej Bolwii i Brazylii, zapisy w północno-zachodniej Argentynie (prowincja Salta); zakres wysokości: 300–2600 m n.p.m. DC: 4,4–4,8 cm
DO: 0,8–1,7 cm
DP: 3–3,7 cm
MC: 5,5–10 g		  LC 
Micronycteris Micronycteris buriri P.A. Larsen, Siles, Pedersen & Kwiecinski, 2011 karłogacek wyspowy gatunek monotypowy endemit Saint Vincent i Grenadyn: wyspa Saint Vincent; zakres wysokości: 0–645 m n.p.m. DC: 6,6–7,2 cm
DO: 1,2–1,8 cm
DP: 3,6–3,9 cm
MC: brak danych		  DD 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  DD  – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

  1. ↑ Młodszy homonim Schizostoma Bronn, 1834 (Mollusca).
  2. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Schizostoma P. Gervais, 1856.
  3. ↑ Młodszy homonim Vampyrella Cienowski, 1865 (Protozoa).
  4. 1 2 3 4 Niepoprawna późniejsza pisownia Micronycteris J.E. Gray, 1866.
  5. ↑ Synonim Vampyrum.
  6. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

  1. 1 2 J.E. Gray. Revision of the Genera of Phyllostomidæ, or Leaf-nosed Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 113, 1866. (ang.).
  2. ↑ P. Gervais: Documents zoologiques pour servir a la monographie des Chéiroptères Sud-américains. W: F. de Castelnau: Expédition dans les parties centrales de l’Amérique du Sud: de Rio de Janeiro à Lima, et de Lima au Para. Cz. 1: Mammifères. Paris: Chez P. Bertrand, 1855, s. 49. (fr.).
  3. ↑ J.E. Gray: Catalogue of the bones of Mammalia in the collection of the British museum. London: Printed by Order of the Trustees, 1862, s. 38. (ang.).
  4. ↑ J.T. Reinhardt. Gjorde derefter en Meddelelse om den til Vampyrerne (Vampyri) horende Flagermus-Slægt Schizostoma og oplyste, at det var bleven overset, at Orene ere forskjelllgt byggede hos de forskjellige Arter, som i den nyeste Tid ere blevne indordnede i denne Slægt. „Videnskabelige meddelelser fra den Naturhistoriske forening i Kjöbenhavn”. 1872, s. iii, 187. (duń.).
  5. ↑ E. Festa. Viaggio del Dr. Enrico Festa nel Darien, nell’Ecuadore regioni vicine. „ollettino dei Musei di Zoologia ed Anatomia comparata della R. Università di Torino”. 21, s. 1, 1906. (wł.).
  6. ↑ G.S. Miller. The families and genera of bats. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 57, s. 124, 1907. (ang.).
  7. ↑ V.A. Taddei. The reproduction of some Phyllostomidae (Chiroptera) from the northwestern region of the state of São Paulo. „Boletim de Zoologia, Universidade de São Paulo”. 1, s. 325, 1976. (ang.).
  8. ↑ C.E.A. Coimbra, Jr., M.M. Borges, D.Q. Guerra & D.A. Mello. Contribuição à zoogeografia e ecologia de morcegos em regiões de cerrado do Brasil central. „Boletim Técnico do Instituto Brasileiro de Desenvolvimento Florestal”. 7, s. 34, 1982. (hiszp.).
  9. ↑ C.A. Cuartas-Calle & J. Muñoz-Arango. Nemátodos en la cavidad abdominal y el tracto digestivo de algunos murciélagos colombianos. „Caldasia”. 28 (1), s. 16, 1999. (hiszp.).
  10. 1 2 3 4 C.A.. Porter, S.R. Hoofer, Ch.A. Cline, F.G. Hoffmann & R.J. Baker. Molecular phylogenetics of the phyllostomid bat genus Micronycteris with descriptions of two new subgenera. „Journal of Mammalogy”. 88 (5), s. 1212, 2007. DOI: 10.1644/06-MAMM-A-292R.1. (ang.).
  11. 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 104. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  12. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 162. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  13. 1 2 3 4 5 S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 490–495. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  14. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Micronycteris. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-09]. (ang.).
  15. 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 494–495. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 624.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 422.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 704.
  19. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 284.
  20. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 71.
  21. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
  22. ↑ Taxonomy: Micronycteris – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-10]. (ang.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.