Karaczan prusak
| Blattella germanica | |
| (Linnaeus, 1767) | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
zadomkowate |
| Podrodzina |
Blattellinae |
| Rodzaj |
Blattella |
| Gatunek |
karaczan prusak |
Karaczan prusak (Blattella germanica) – gatunek karaczana z rodziny zadomkowatych i podrodziny Blattellinae.
Taksonomia
Gatunek opisany został w 1767 roku przez Karola Linneusza jako Blatta germanica[1]. Dawniej umieszczany w rodzinie Blattidae i podrodzinie Pseudomopinae[2].
Opis
Ciało długości od 10 do 13,3 mm. Ubarwienie ciała i odnóży brudnożółte z czerwonawym odcieniem. Przedplecze długości od 2,4 do 3,3 mm, opatrzone dwoma podłużnymi, brunatnymi pasami. Pokrywy 9,7 do 12 mm długie, dłuższe niż odwłok, brudnożółte, o żyłkach poprzecznych nieprzyciemnionych. Tylne skrzydła dobrze rozwinięte. Płytka nadodbytowa wydłużona. Ooteka podłużna[2].
Biologia
Karaczan prusak wydziela w swoich odchodach 1-dimetyloamino-2-metylo-2-propanol, który jest kontaktowym, markującym terytorium feromonem[3].
Pochodzenie
Karaczan prusak (Blattella germanica) pochodzi od azjatyckiego karaczana, który zamieszkiwał tereny obecnej Mjanmy i Indii. Badania genetyczne wskazują, że prusak wyewoluował z populacji tych karaczanów i rozprzestrzenił się na inne kontynenty poprzez handel i migracje ludności. Współczesne analizy DNA potwierdzają, że prusak zachował wiele cech swoich azjatyckich przodków, co sugeruje jego bliskie pokrewieństwo z pierwotnymi populacjami z Azji Południowej[4].
Rozprzestrzenienie
Gatunek kosmopolityczny, wywodzący się z Azji[1]. W Polsce synantropijny, zasiedlający mieszkania i piekarnie[2].
Przypisy
- 1 2 B. germanica na: Cockroach Species File (Version 5.0/5.0). [dostęp 2014-08-11].
- 1 2 3 Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. IX-X Karaczany – Blattodea, Modliszki – Mantodea. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 19-20.
- ↑ Feromony różnych gatunków zwierząt. W: Leszek Konopski, Michael Koberda: Feromony człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003. ISBN 83-7383-039-1.
- ↑ Evolutionary origins of Blattella germanica. [dostęp 2024-05-24].