Karl von Wrangel
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1830-1876 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
Gubernator wojskowy Poznania |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna o Szlezwik |
| Odznaczenia | |
Karl Friedrich Wilhelm Freiherr von Wrangel (ur. 28 września 1812 w Królewcu, zm. 28 listopada 1899 w Quitzdorf am See)[1] – generał piechoty Armii Cesarstwa Niemieckiego, wojskowy gubernator Poznania w latach 1872-1876.
Życiorys
W 1830 roku rozpoczął służbę w 1. Pułku Piechoty Gwardii Armii Królestwa Prus, w szeregach którego awansował na stopień podporucznika (niem. Secondlieutnant)[2]. W latach 1837-1840 kształcił się w Szkole Wojennej w Berlinie. W 1841 roku został dyscyplinarnie usunięty z wojska za udział w pojedynkach. Jednak już w 1843 roku, za wstawiennictwem księcia Wilhelma, powrócił do armii[1]. Niecały rok później został przydzielony do Wydziału Trygonometrycznego i awansowany na porucznika (niem. Premierleutnant)[3]. W 1848 roku, po wybuchu I wojny o Szlezwik, został członkiem sztabu swojego wuja Fridricha von Wrangla, który był naczelnym dowódcą wojsk pruskich w tym konflikcie. Następnie był dowódcą batalionu w Kolding, gdzie otrzymał przydomek „Perkusista z Kolding”, gdyż podczas jednej z walk z Duńczykami wyrwał doboszowi bęben i zaczął wybijać krok marszowy by zachęcić swój oddział do walki[1]. Po wycofaniu wojsk pruskich ze Szlezwiku w 1850 roku został przydzielony do Sztabu Generalnego[4], a rok później powrócił do Wydziału Trygonometrycznego Sztabu Generalnego[5]. W 1852 roku obserwował, wraz z wujem, manewry armii rosyjskiej pod Warszawą. W 1859 roku, jako szef Wydziału Topograficznego w stopniu podpułkownika (niem. Oberstleutnant)[6], został zaproszony na manewry z okazji intronizacji króla Szwecji Karola XV. W tym samym roku objął dowództwo nad 61. Pułkiem Piechoty[7]. W 1864 roku, po awansie na generała majora (niem. Generalmajor) został dowódcą 26. Brygady Piechoty[8], z którą wyruszył na front wojny prusko-austriackiej. Służąc pod rozkazami gen. von Goebena uczestniczył w bitwach pod Dermbach oraz w kampanii pruskiej nad Menem. Za swoje zasługi podczas konfliktu został odznaczony Orderem Pour le Mérite[1]. W 1867 roku objął dowództwo nad 18. Dywizją Piechoty i na tym stanowisku awansował do stopnia generała porucznika (niem. Generalleutnant)[9]. W trakcie wojny z Francją brał udział w oblężeniu Metz i w Bitwa pod Noiseville. Odegrał kluczową rolę w zdobyciu Orleanu przez wojska pruskie, za co otrzymał, od księcia Fryderyka Karola, liście dębu do Pour le Mérite[1]. Pod koniec kampanii frnacuskiej jego dywizja wkroczyła do Le Mans. Po zakończeniu wojny objął stanowisko gubernatowa wojskowego Poznania oraz otrzymał stopień generała piechoty (niem. General der Infanterie)[10]. W 1876 roku przeszedł w stan spoczynku z prawem do noszenia munduru 85. Pułku Piechoty[11].
Odznaczenia
Odznaczenia gen. von Wrangla to między innymi[11]:
- Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego z liśćmi dębu i mieczami
- Order Pour le Mérite z liśćmi dębu
- Order Orła Czerwonego II klasy z gwiazdą, mieczami i liśćmi dębu
- Order Orła Czerwonego IV klasy z mieczami
- Krzyż Żelazny I klasy
- Order Świętego Jana
- Krzyż Zasługi Wojskowej (Hesja)
- Krzyż Zasługi Wojskowej II klasy (Meklemburgia)
- Komandor Orderu Sokoła Białego (Saksonia)
- Komandor II klasy Orderu Ernestyńskiego (Saksonia)
- Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny II klasy z koroną (Imperium Rosyjskie)
- Komandor I klasy Orderu Miecza (Szwecja)
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Poten 1910 ↓, s. 124-125.
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1835. sbc.org.pl. s. 54. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1844.. sbc.org.pl. s. 24. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1851.. sbc.org.pl. s. 23. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1852.. sbc.org.pl. s. 23. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1859. digitale-sammlungen.de. s. 22. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee und Marine für das Jahr 1861.. sbc.org.pl. s. 189. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1865. digitale-sammlungen.de. s. 68. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1869. digitale-sammlungen.de. s. 91. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1875.. sbc.org.pl. s. 104. [dostęp 2025-05-25]. (niem.).
- 1 2 Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee und des XIII. (Königlich Württembergischen) Armeekorps für 1899.. sbc.org.pl. s. 230. [dostęp 2025-05-24]. (niem.).
Bibliografia
- Wrangel, Karl Freiherr von. W: Bernhard von Poten: Allgemeine Deutsche Biographie 55. 1910.
