Karol Katz
| Data urodzenia |
15 lutego 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20–22 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
Karol Katz (ur. 15 lutego 1895, zm. 20–22 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan saperów rezerwy Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 15 lutego 1895 jako syn Mateusza[1][2]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej armii. Jego oddziałem macierzystym był 89 pułk piechoty[3]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów piechoty[4].
3 września 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem od dnia 1 sierpnia 1916, zaliczony do I Rezerwy armii, powołany do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do batalionu zapasowego 38 pułku piechoty[5]. Później został przeniesiony na front do macierzystego 38 pułku piechoty i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu 6 kompanii[6]. Wyróżnił się w walkach z bolszewikami dowodząc 7 kompanią 38 pp[7]. 25 listopada 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[8]. 4 grudnia 1920 dowódca II batalionu 38 pp, major Symeon Chodakowski sporządził wniosek na odznaczenie porucznika Katza orderem „Virtuti Militari”[7]. 13 maja 1921 wniosek został poparty przez generała porucznika Władysława Jędrzejewskiego, a pięć dni później przez generała broni Józefa Hallera, lecz nie został zatwierdzony przez Naczelnego Wodza[a]. Za bohaterstwo w wojnie polsko-bolszewickiej został odznaczony Krzyżem Walecznych, nadanym co najmniej po raz pierwszy[2]. W 1921 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 38 pp[11]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1241. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[12][13]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 7 pułku piechoty Legionów w Chełmie[14][15]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów inżynierii i saperów[16]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 4 batalionu saperów w Przemyślu[17].
Po zwolnieniu z wojska ukończył studia i otrzymał tytuł inżyniera chemika[1]. W 1939 r. mieszkał w Opalenicy i pracował w miejscowej cukrowni.
W nieznanych okolicznościach, po agresji ZSRR na Polskę (17 września 1939), dostał się do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Kozielsku[1]. Między 19 a 21 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[1]. Między 20 a 22 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[1]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych[19]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[3]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[3]
- Brązowy Medal Waleczności[3]
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Na wniosku nie ma numeru krzyża[7]. Karol Katz nie figuruje jako kawaler Orderu Virtuti Militari w „Zarysie historji wojennej ...” oraz Liście kawalerów Orderu Wojennego „Virtuti Militari” opublikowanej w „Księdze Chwały Piechoty”[9][10]. Autorzy pracy „Katyń. Księga Cmentarna ...” na podstawie wniosku majora Chodakowskiego podali, że Karol Katz został odznaczony Orderem VM V klasy[2].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 371.
- 1 2 3 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 255.
- 1 2 3 4 Ranglisten 1918 ↓, s. 760.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 309.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 90 z 25 września 1919, poz. 3307.
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 842.
- 1 2 3 Katz Karol. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.95-9384 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-21].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 grudnia 1920, s. 1334.
- ↑ Kulczycki 1928 ↓, s. 31.
- ↑ Lista kawalerów 1992 ↓, s. 569-588.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 119.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 481.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 144.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 139.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 164.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 679.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-21].
Bibliografia
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista kawalerów Orderu Wojennego „Virtuti Militari” : Piechota. W: Księga Chwały Piechoty. Bronisław Prugar-Ketling (red.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992, s. 569-588.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Józef Kulczycki: Zarys historji wojennej 38-go pułku strzelców lwowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r.. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.