Karol Stabik
| Data i miejsce urodzenia |
12 grudnia 1876 |
|---|---|
| Data śmierci |
12 czerwca 1938 |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość |
Karol Stabik (ur. 12 grudnia 1876 w Podlesiu, zm. 12 czerwca 1938) – polski rolnik, działacz narodowy i społeczny, powstaniec śląski.
Życiorys
.jpg)
Urodził się 12 grudnia 1876 roku w Podlesiu (późniejsza część Katowic) w rodzinie Antoniego i Marii z domu Mazurek. Po ukończeniu miejscowej szkoły powszechnej kontynuował naukę w mikołowskim gimnazjum, mając na cel zostanie księdzem. Ze względu na trudną sytuację życiową przerwał jednak nauki i powrócił na gospodarstwo[1].
Po ślubie zamieszkał w Kostuchnie[1]. W 1913 roku założył Towarzystwo Śpiewacze „Słowiczek”, które liczyło ponad stu śpiewaków[2].
W czasie I wojny światowej walczył na froncie wschodnim[1], a po wojnie był jednym z organizatorów i pierwszych członków powstałych w Piotrowicach na przełomie lat 1918 i 1919 Polskiej Rady Ludowej[1]. 19 lutego 1919 roku na terenie Piotrowic i Kostuchny powołał wraz z Piotrem Gierlotką oddział Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska[3]. W tym samym roku był współzałożycielem (wraz z Janem Filakiem) gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kostuchnie[4].
Brał udział we wszystkich trzech powstaniach śląskich[2]. W trakcie I powstania śląskiego dowodził grupą powstańców z Kostuchny[5], natomiast w trakcie III powstania śląskiego został wyróżniony spośród powstańców z Kostuchny, którzy walczyli w okolicach Sławięcic, Gogolina i Góry Świętej Anny[6]. Po zakończonych powstaniach był jednym z inicjatorów powstania pomnika upamiętniającego mieszkańców Kostuchny, którzy brali udział w powstaniach śląskich[2]. Został on rozebrany w trakcie II wojny światowej, a w 2002 roku stanęła jego replika[7].
Był członkiem Związku Powstańców Śląskich[8], a także Narodowej Partii Robotniczej[1].
Zmarł 12 czerwca 1938 roku[1].
Upamiętnienie
- Pomnik Powstańców Śląskich w Kostuchnie (Katowice, ul. Migdałowców), upamiętniający powstańców śląskich z Kostuchny, w tym Karola Stabika (nazwisko na wschodnim cokole)[9],
- Ulica Karola Stabika w Katowicach, na terenie dzielnic Kostuchna i Podlesie[10].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Rzewiczok 2013 ↓, s. 317.
- 1 2 3 E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Stabik Karol. silesia.edu.pl. [dostęp 2025-02-03]. (pol.).
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 82.
- ↑ Antoni Steuer: Leksykon struktur katowickiego sportu i turystyki. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” Kostuchna. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2025-02-03]. (pol.).
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 86.
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 94.
- ↑ Gierlotka 2005 ↓, s. 180.
- ↑ Wiadomości Związkowe Związku Powstańców Śląskich, R. 1, nr 2, Katowice: Zarząd Główny Związku Powstańców Śląskich, 15 maja 1937, s. 13 [dostęp 2025-02-03] (pol.).
- ↑ Dzióbek 2023 ↓, s. 251-252.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2025-02-03]. (pol.).
Bibliografia
- Michał Dzióbek, Katowickie pomniki i tablice pamiątkowe: katalog, Katowice: Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, 2023, ISBN 978-83-966732-3-7 (pol.).
- Stefan Gierlotka, Uniczowy. Kalendarium Historii południowych dzielnic Katowic: Kostuchna, Ochojec, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Katowice: „Śląsk”. Wydawnictwo Naukowe, 2005, ISBN 83-7164-471-X (pol.).
- Urszula Rzewiczok (red.), Patronowie katowickich ulic i placów, wyd. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2013, ISBN 978-83-87727-38-3 (pol.).