Karol Wojciechowski

Karol Wojciechowski
kapitan administracji kapitan administracji
Pełne imię i nazwisko

Karol Fulgencjusz Wojciechowski

Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1891
Brzozów

Data i miejsce śmierci

13–14 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

oficer placu Zamość

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Karol Fulgencjusz Wojciechowski[a] (ur. 1 stycznia 1891 w Brzozowie, zm. 1314 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 1 stycznia 1891 w Brzozowie, w ówczesnym powiecie sochaczewskim guberni warszawskiej, w rodzinie Józefa i Heleny z Grabskich[2][3][4]. W dwudziestoleciu międzywojennym był długoletnim oficerem 9 pułku piechoty Legionów[1][5][6][7][8][9]. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, w korpusie oficerów piechoty. 19 marca 1928 awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 192. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1933 został obwodowym komendantem Przysposobienia Wojskowego w Tomaszowie Lubelskim[10]. Od 1 lutego 1936 pełnił służbę na stanowisku podkwatermistrza III batalionu 9 pp Leg., który był detaszowany w Tomaszowie Lubelskim[11]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów administracji[12]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku oficera placu Zamość[13].

Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w niewyjaśnionych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej[11]. W kwietniu 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[14]. 11 lub 12 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego (lista wywózkowa 022/3 z 9 kwietnia 1940)[10][14]. Między 13 a 14 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu[15][14] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[16][17]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[18][19]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[20] pod numerem 1057[21][22][14][10][23] – raport dzienny z 5 maja 1943[14]. Przy jego szczątkach znaleziono: legitymację oficerską oraz medalik[24][23]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01057[24].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[25][26][27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Był żonaty z Marią z Ullmannów, z którą miał dwie córki: Krystynę i Barbarę[10][14].

Ordery i odznaczenia

2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[2].

Upamiętnienie

16 kwietnia 2013, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, na bulwarze Czerwieńskim w Krakowie został zasadzony Dąb Pamięci, a przed nim odsłonięto tablicę pamiątkową dla uhonorowania Karola Wojciechowskiego[36].

Zobacz też

Uwagi

  1. Początkowo w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Karol III Wojciechowski”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko[1], a następnie jako „Karol Fulgencjusz Wojciechowski”.

Przypisy

  1. 1 2 Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149, 441.
  2. 1 2 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-14].
  3. Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Brzozowie : Księga urodzeń 1890-1893 : pliki 11–12. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. [dostęp 2023-10-14].
  4. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698, tu podano, że urodził się w Baszowej, w ówczesnym powiecie łuckim guberni wołyńskiej.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143, 383.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 25, 226.
  7. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 66, 539.
  8. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 66.
  9. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 63.
  10. 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698.
  11. 1 2 Kiński 1993 ↓, s. 323.
  12. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, w marcu 1939 zajmował 35. lokatę.
  13. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 557.
  14. 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 234.
  15. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 724.
  16. 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-04-14] (pol.).
  17. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  18. Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-04-14] (pol.).
  19. Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-04-14] (pol.).
  20. Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
  21. Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 194 [dostęp 2025-04-15] (niem.).
  22. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-04-14].
  23. 1 2 Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (12 (350)), pbc.uw.edu.pl, 19 marca 1949, s. 4 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
  24. 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 154, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
  25. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  26. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
  27. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 64 [dostęp 2025-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  28. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149.
  29. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143.
  30. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 25.
  31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 66, tu odznaczony po raz pierwszy.
  32. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, tu także odznaczony po raz pierwszy.
  33. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103.
  34. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698 foto.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.
  36. Uroczystość poświęcona upamiętnieniu Ofiary Zbrodni Katyńskiej [online], kroscienko.krakow.lasy.gov.pl [dostęp 2025-04-15].

Bibliografia