Karol Wojciechowski
| Pełne imię i nazwisko |
Karol Fulgencjusz Wojciechowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia 1891 |
| Data i miejsce śmierci |
13–14 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
oficer placu Zamość |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
Karol Fulgencjusz Wojciechowski[a] (ur. 1 stycznia 1891 w Brzozowie, zm. 13–14 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 1 stycznia 1891 w Brzozowie, w ówczesnym powiecie sochaczewskim guberni warszawskiej, w rodzinie Józefa i Heleny z Grabskich[2][3][4]. W dwudziestoleciu międzywojennym był długoletnim oficerem 9 pułku piechoty Legionów[1][5][6][7][8][9]. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, w korpusie oficerów piechoty. 19 marca 1928 awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 192. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1933 został obwodowym komendantem Przysposobienia Wojskowego w Tomaszowie Lubelskim[10]. Od 1 lutego 1936 pełnił służbę na stanowisku podkwatermistrza III batalionu 9 pp Leg., który był detaszowany w Tomaszowie Lubelskim[11]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów administracji[12]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku oficera placu Zamość[13].
Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w niewyjaśnionych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej[11]. W kwietniu 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[14]. 11 lub 12 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego (lista wywózkowa 022/3 z 9 kwietnia 1940)[10][14]. Między 13 a 14 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu[15][14] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[16][17]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[18][19]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[20] pod numerem 1057[21][22][14][10][23] – raport dzienny z 5 maja 1943[14]. Przy jego szczątkach znaleziono: legitymację oficerską oraz medalik[24][23]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01057[24].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[25][26][27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Był żonaty z Marią z Ullmannów, z którą miał dwie córki: Krystynę i Barbarę[10][14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[28][29][30][31][32]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”[33]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką[34]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[35]
2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[2].
Upamiętnienie
16 kwietnia 2013, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, na bulwarze Czerwieńskim w Krakowie został zasadzony Dąb Pamięci, a przed nim odsłonięto tablicę pamiątkową dla uhonorowania Karola Wojciechowskiego[36].
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- 1 2 Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149, 441.
- 1 2 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-14].
- ↑ Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Brzozowie : Księga urodzeń 1890-1893 : pliki 11–12. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. [dostęp 2023-10-14].
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698, tu podano, że urodził się w Baszowej, w ówczesnym powiecie łuckim guberni wołyńskiej.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143, 383.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 25, 226.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 66, 539.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 66.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 63.
- 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698.
- 1 2 Kiński 1993 ↓, s. 323.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, w marcu 1939 zajmował 35. lokatę.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 557.
- 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 234.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 724.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-04-14] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-04-14] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-04-14] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 194 [dostęp 2025-04-15] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-04-14].
- 1 2 Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (12 (350)), pbc.uw.edu.pl, 19 marca 1949, s. 4 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
- 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 154, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-04-15] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 64 [dostęp 2025-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 25.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 66, tu odznaczony po raz pierwszy.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, tu także odznaczony po raz pierwszy.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 698 foto.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.
- ↑ Uroczystość poświęcona upamiętnieniu Ofiary Zbrodni Katyńskiej [online], kroscienko.krakow.lasy.gov.pl [dostęp 2025-04-15].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.