Katedra w Wiener Neustadt
| kościół parafialny | |||||||||||||
Widok z południa | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
Domplatz 1, 2700 Wiener Neustadt | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Archidiecezja | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Dolnej Austrii ![]() | |||||||||||||
Położenie na mapie Austrii ![]() | |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta (niem. Dom Mariä Himmelfahrt und Sankt Rupert) – rzymskokatolicka świątynia parafialna znajdująca się w austriackim mieście Wiener Neustadt, w latach 1468–1785 siedziba diecezji Wiener Neustadt.
Historia
Parafię w Wiener Neustadt erygowano w 1207 roku, wcześniej miejscowość należała do parafii w Lanzenkirchen. W podobnym czasie rozpoczęto budowę romańskiego kościoła, konsekrowano go 27 marca 1279 pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Ruperta. W XIV wieku w miejscu romańskiej absydy wzniesiono gotycki transept i prezbiterium wraz z zakrystią. W 1469 świątynia została główną świątynią diecezji Wiener Neustadt, w 1785 siedzibę biskupstwa przeniesiono do St. Pölten. W 1886 dwuwieżowa fasada została rozebrana z powodu złego stanu technicznego, odbudowano ją w pierwotnym kształcie w latach 1892–1899[1]. Podczas II wojny światowej kościół nie został trafiony bombą lotniczą, lecz eksplozje wokół świątyni spowodowały uszkodzenie dachu i pęknięcie szyb w oknach[2]. 1 kwietnia 1945 pocisk wystrzelony przez wojska radzieckie przebił dach południowej wieży[2]. W latach 1975–1999 świątynię gruntownie odrestaurowano[3].
Architektura i wyposażenie
Świątynia późnoromańsko-gotycka[2], trójnawowa, o układzie bazylikowym, z transeptem. Dwie wieże mają wysokość 64 m[3]. Do południowej wieży dostawiona jest gotycka wieżyczka mieszcząca klatkę schodową[2]. Na południowej elewacji zachował się romański portal[3].
Późnobarokowy ołtarz główny pochodzi z roku 1776, zdobią go rzeźby dłuta Gabrielego Molinarola i obraz ze sceną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pędzla Giambettina Cignarolego[1]. Gotycki ołtarz szafiasty, datowany na rok 1447, został ufundowany przez cesarza Fryderyka III Habsburga[4]. Wczesnobarokową ambonę ufundował z kolei kard. Melchior Klesl. Epitafium tegoż kardynała znajduje się w prezbiterium katedry, jego popiersie przypisywane jest Giovanniemu Lorenzowi Berniniemu[1]. Organy zostały wykonane w 1989 roku przez warsztat Gerharda Hradetzkiego[5].
Galeria
Widok z północy- Widok z południowego wschodu
Romański portal południowy
Wnętrze
Ambona
Organy
Przypisy
- 1 2 3 Geschichte [online], www.dompfarre-wienerneustadt.at [dostęp 2025-02-07].
- 1 2 3 4 Die Domtürme, [w:] www.zeitgeschichte-wn.at [online] [dostęp 2025-02-07].
- 1 2 3 Der Dom [online], www.dompfarre-wienerneustadt.at [dostęp 2025-02-07].
- ↑ Stephansdom | Der Dom im Detail | Wr. Neustädter Altar [online], www.stephansdom.at [dostęp 2025-02-07].
- ↑ Domchor Wiener Neustadt [online], www.dompfarre-wienerneustadt.at [dostęp 2025-02-07].

