Kawa (komedia)

Kawa – komedia Adama Kazimierza Czartoryskiego, składająca się z jednego aktu, opublikowana w 1779 roku^[1]. Została wystawiona na scenie w Wiśniowcu (Ukraina) 8 lat później, w 1787^[2]. Do utworu dołączono zbiór trzech wypowiedzi krytycznoliterackich: Józefa Szymanowskiego, Michała Jerzego Mniszcha oraz Czartoryskiego, pod wspólnym tytułem Listy krytyczne o różnych literatury rodzajach i dziełach^[3].

Sztuka pozbawiona jest intrygi, w swojej budowie nawiązuje do Krytyki szkoły żon Moliera oraz Autora komedii Franciszka Bohomolca. Stanowi rozprawę z ówczesnym światem salonowym, a przede wszystkim z modnymi damami, które pogardzają językiem polskim i obyczajami^[1]. Tytuł utworu nawiązuje do popularności kawy, będącej wówczas synonimem spotkania salonowego, rozmowy i zabawy^[4].

Utwór ten zaliczano do trzeciego typu komedii oświeceniowej, tzw. "komedii dyskusyjnej" (wyróżnionej obok "komedii charakteru" i "komedii intrygi"). Wzorcem takiej komedii miała być Krytyka szkoły żon Moliera^[5].

• Mieczysław Klimowicz: Oświecenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13845-9. Brak numerów stron w książce
• Teresa Kostkiewiczowa, Alina Aleksandrowicz-Ulrich: Słownik literatury polskiego oświecenia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002. ISBN 83-04-04620-2. Brak numerów stron w książce

• Kawa (wyd. 1779) w bibliotece Polona