Kazimierz Łukasiewicz (1891–1940)

Kazimierz Józef Łukasiewicz
Ilustracja
kapitan administracji kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia

4 marca 1891
Janów Lubelski

Data i miejsce śmierci

między 16 a 19 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji
23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli
8 Pułk Piechoty Legionów
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr II
Komenda miasta Lubin

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Kazimierz Józef Łukasiewicz[1][2] (ur. 4 marca 1891 w Janowie Lubelskim, zm. między 16 a 19 kwietnia[3] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[4].

Życiorys

Był synem Jana i Julii z Dudzińskich[5]. Po ukończeniu szkoły elementarnej podjął w 1902 dalszą naukę w rosyjskim gimnazjum klasycznym[6]. Uczestnik strajku szkolnego z 1905[6]. Jako czynny członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Janowie Lubelskim brał udział w konspiracyjnej pracy niepodległościowej[6]. W 1909 wyjechał to Tifilisu, do przebywającego tam brata Piotra i podjął pracę zarobkową w charakterze kancelisty[6]. Jako poddany rosyjski został powołany do wojska. W kwietniu 1916 rozpoczął naukę w Szkole Podoficerów Jednorocznych 218. zapasowego pułku piechoty, a następnie trafił do Tyfliskiej Szkoły Oficerskiej. Po jej ukończeniu został mianowany chorążym ze starszeństwem od 30 października 1916[7]. Od listopada 1916 służył jako dowódca kompanii w wojskach rosyjskich kwaterujących w Persji[8]. Brał udział w I wojnie światowej, a po wybuchu rewolucji bolszewickiej, opuścił szeregi armii rosyjskiej i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej[5]. Zaciągnął się do tworzących się oddziałów polskich na Kaukazie. Następnie trafił do I Korpusu Polskiego gen. Dowbor-Muśnickiego. Po rozwiązaniu Korpusu przedostał się do Lublina, gdzie brał udział w rozbrajaniu żołnierzy austriackich. Wstąpił do Wojska Polskiego i po zweryfikowaniu w stopniu podporucznika otrzymał przydział do 1 lubelskiego pułku piechoty (późniejszy 23 pp). Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 23 pułku piechoty. 23 lutego 1921 został zatwierdzony w stopniu porucznika z grupy „byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[9].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. Ukończył w 1922 Szkołę Podchorążych Piechoty. W 1923 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i lokatą 2351 (w 1924 lokata zmieniła się na 1391)[10], służył w 23 pp w garnizonie Włodzimierz Wołyński[11]. W 1927 ukończył Szkołę Podchorążych Saperów w Modlinie[wymaga weryfikacji?]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 1 batalionu strzelców w Chojnicach[12], a w lutym następnego roku do 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie[13][14]. Na początku 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[15]. W sierpniu 1931 został zatwierdzony na stanowisku adiutanta Komendy Placu Lublin[16]. Następnie przeszedł do Komendy Garnizonu i Miasta Lublin[2][17][7], gdzie zajmował się wojskowym transportem kolejowym, a następnie pełnił obowiązki adiutanta Komendy[8][7]. W 1937 awansował na stopień kapitana[7] ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937. W marcu 1939 był nadal adiutantem Komendy miasta Lublin[18].

14 września 1939 cały personel Komendy został ewakuowany na wschód[7]. Po agresji ZSRR na Polskę, w niejasnych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Wątpliwości te stara się rozwiać Zbigniew Muszyński na łamach Gazety Wyborczej[8]. Najbardziej prawdopodobną wersją jest ta, że wraz z dowództwem DOK II Lublin i Komendą miasta Lublin dotarł do Włodzimierza Wołyńskiego. Tam gen. Smorawiński skapitulował przed Rosjanami i większość oficerów z jego otoczenia dostała się do sowieckiej niewoli. Prawdopodobnie wśród tej grupy znalazł się także Kazimierz Łukasiewicz. Początkowo był jeńcem obozu juchnowskiego (inna nazwa Pawliszczew Bor), zgodnie z kartą rejestracyjną z 19 października 1939[3] – wysłał z tego miejsca kartkę pocztową do żony[8]. W listopadzie 1939 przewieziony do obozu jenieckiego w Kozielsku[3]. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem kozielskiego obozu. Między 15 a 17 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[3] – lista wywózkowa 029/1 z 13 kwietnia 1940[3], poz. 65 nr akt 2710[19]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 w lesie katyńskim[3] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[20][21]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[22][23]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców[24] w 1943 pod numerem 724[25][26][5] – dosł. opisany jako Lukasiewicz Kazimierz (raport dzienny z 30 kwietnia 1943)[3]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0724[27]. Na obu listach z ekshumacji podano tylko jedno imię. Przy jego szczątkach znaleziono pismo z garnizonu lubelskiego[28], mapę, 2 odznaczenia wojskowe, medalik[29][27]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 107 oraz w Nowym Kurierze Warszawskim nr 111 z 1943. Krewni w 1946 i 1950 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne

W czasie pełnienia służby w Persji zawarł związek małżeński z Marią z domu Melik-Babadziananc[7], z którą miał dwie córki: Zofię i Jadwigę Tamarę[3][7]. Mieszkał w Lublinie w domu oficerskim przy zbiegu ulic M. Skłodowskiej i A. Grottgera[8].

Ordery i odznaczenia

25 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia[34].

Upamiętnienie

Zobacz też

Przypisy

  1. W ewidencji wojskowej dla odróżnienia od innych oficerów o tym samym nazwisku i imieniu występuje jako Kazimierz Łukasiewicz I. Następnie dodano drugie imię Józef
  2. 1 2 „Dziennik Personalny” (R. 15, nr 7), MSWojsk, 12 marca 1934, s. 93.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 469.
  4. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 161.
  5. 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 365.
  6. 1 2 3 4 Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 95.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 96.
  8. 1 2 3 4 5 Wyborcza.pl [online], lublin.wyborcza.pl [dostęp 2019-03-08].
  9. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 9), MSWojsk, 5 marca 1921, s. 364.
  10. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 386.
  11. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 191, 444.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 299.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 33.
  14. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWosjk, 1928, s. 24, 239.
  15. „Dziennik Personalny” (R.12, nr 1), MSWojsk, 28 stycznia 1931, s. 56.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 229.
  17. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1932, s. 83, 504.
  18. 1 2 Rybka R, Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 308, 838.
  19. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 657.
  20. 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  21. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  22. Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  23. Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  24. Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
  25. Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 184 [dostęp 2025-01-24] (niem.).
  26. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-20].
  27. 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 191, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-24] (pol.).
  28. Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (3 (341)), pbc.uw.edu.pl, 15 stycznia 1949, s. 3 [dostęp 2025-01-24] (pol.).
  29. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 515.
  31. Lista odznaczonych 1935 ↓, s. 43.
  32. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97.
  33. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-23].
  35. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  36. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 46 [dostęp 2025-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  37. Janowskie Epitafium Katyńskie – LAJF [online], lajf.info [dostęp 2019-03-09] (pol.).

Bibliografia