Kazimierz Czapla (adwokat)

Kazimierz Czapla

Kazimierz Czapla (przed 1927)
Data i miejsce urodzenia	16 lipca 1869 Chełmno
Data i miejsce śmierci	5 października 1930 Katowice
Miejsce spoczynku	Katowice, cmentarz przy ul. Gliwickiej
Zawód, zajęcie	adwokat, notariusz, działacz narodowy
Miejsce zamieszkania	Bytom, Sosnowiec, Katowice
Narodowość	polska
Dzieci	Witold Czapla (1906)
Krewni i powinowaci	Brunon Czapla (brat)

Kazimierz Czapla (ur. 16 lipca 1869 w Chełmnie, zm. 5 października 1930 w Katowicach) – polski adwokat i notariusz, działacz narodowy na Górnym Śląsku, podkomisarz Naczelnej Rady Ludowej dla Górnego Śląska, współzałożyciel i pierwszy prezes Izby Adwokackiej w Katowicach.

Urodził się 16 lipca 1869 roku w Chełmnie. Po ukończeniu tamtejszego gimnazjum studiował prawo na uniwersytetach we Wrocławiu i Berlinie. Praktykę zawodową odbywał początkowo na Pomorzu (w Chełmnie, Gdańsku, Tucholi i Kwidzynie), a po zdaniu egzaminu asesorskiego w 1896 roku przeniósł się do Bytomia, gdzie jako pierwszy polski adwokat na Górnym Śląsku otworzył kancelarię adwokacką, którą prowadził do 1922 roku^[1][2].

Mieszkając i pracując w Bytomiu brał czynny udział w działaniach polskich stowarzyszeń narodowych. Był m.in. syndykiem i członkiem rady nadzorczej tamtejszego Banku Ludowego, był członkiem władz Związku Śląskich Kół Śpiewaczych czy sekretarzem Śląskiego Towarzystwa Pomocy Naukowych. Służył polskim organizacjom radą i pomocą, zwłaszcza w sprawach prawnych i ekonomicznych. Występował też jako obrońca w procesach wytaczanych przez władze polskim instytucjom i osobom, w tym m.in. prezesa bytomskiego „Sokoła” Michała Wolskiego czy redaktora „Gazety Robotniczej” Emila Caspariego^[3]. Od 1903 roku należał do zarządu Polskiego Towarzystwa Ludowego^[4], a w 1910 roku w jego mieszkaniu w Bytomiu odbył się pierwszy zjazd delegatów kółek szkolnych^[3]. Na łamach „Katolika” prowadził kącik porad prawnych dla ludności polskiej^[5].

Po zakończeniu I wojny światowej zintensyfikował swoją działalność polityczną^[3]. Jeszcze w 1918 roku został przewodniczącym polskiej Rady Ludowej i delegatem powiatu bytomskiego na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu^[4]. Stał na czele podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej dla Górnego Śląska w Bytomiu^[6] – podkomisarzem został 3 stycznia 1919 roku i był nim aż do jego zdelegalizowania 14 maja 1919 roku. W marcu 1919 roku został członkiem delegacji polskiej z Górnego Śląska do rozmów konsultacyjnych Komitetu Narodowego Polski w Paryżu^[4].

Był jednym z założycieli i czołowym działaczem Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego^[4]. W swej działalności politycznej starał się przestrzegać zasad legalizmu, z niechęcią odnosił się do akcji zbrojnych, powstań i wystąpień masowych^[3].

Po rozwiązaniu bytomskiego podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej, w połowie maja 1919 roku zagrożony aresztowaniem opuścił Górny Śląsk, udając się do Warszawy i Poznania. W okresie I powstania śląskiego przebywał w Sosnowcu. We wrześniu 1919 roku stanął na czele Komisariatu Rad Ludowych na Śląsku. W listopadzie tego samego roku na polecenie polskiego rządu został komisarzem do spraw uchodźców z Górnego Śląska, organizując dla nich obozy i inne formy opieki, a w 1920 roku ich likwidacją^[7].

W 1920 roku powrócił do Bytomia^[5] i rozpoczął współpracę jako doradca prawny z Polskim Komisariatem Plebiscytowym. W okresie plebiscytu utrzymywał kontakty z przedstawicielami Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, szczególnie z Francuzami^[7].

Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski, w 1922 roku przeprowadził się do Katowic^[7], gdzie pracował jako adwokat i notariusz^[4]. Swoją kancelarię adwokacką otworzył w kamienicy przy ulicy Gliwickiej 15^[5]. Był współzałożycielem i do 1929 roku pierwszym prezesem Izby Adwokackiej w Katowicach^[8]. Był także członkiem zarządu Spółki Akcyjnej Śląskie Kopalnie Cynkowe^[4]. Od 1928 roku był prezesem Śląskiej Pomocy Naukowej, która wspomagała młodzież akademicką^[9].

Zmarł nagle w swojej kancelarii w Katowicach 5 października 1930 roku. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu przy ulicy Gliwickiej^[4].

Pochodził z rodziny lekarza Franciszka i Pelagii z domu Rzepnikowska^[1]. Miał brata Brunona, duchownego rzymskokatolickiego^[10].

Był żonaty, miał syna Witolda (1906–1958)^[11].

• JanJ. Kantyka JanJ., WładysławW. Zieliński WładysławW. (red.), Śląski słownik biograficzny, t. 2, Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1979  (pol.).
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU., Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2006, ISBN 978-83-87727-42-0  (pol.).
• BogdanB. Snoch BogdanB., Górnośląski leksykon biograficzny. Suplement do wydania drugiego, Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, ISBN 83-60353-11-5  (pol.).