Kazimierz Jackowski (inżynier)
.jpg) | |
 major dyplomowany łączności | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 marca 1886 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
szef radiotelegrafii |
| Późniejsza praca |
dyrektor Muzeum Techniki i Przemysłu |
| Odznaczenia | |
 | |
Kazimierz Wacław Jackowski (ur. 4 marca 1886 w Warszawie[1], zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski inżynier radiotechnik, major dyplomowany łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Aleksandra Kaliksta Jackowskiego h. Gozdawa (1848–1917) i Emilii Pauliny z Trembińskich (1852–1922)[1][2]. Był synem ciotecznym siostry Bolesława Prusa i chrześniakiem pisarza[3]. Ukończył prywatne gimnazjum E. Rontalera w Warszawie[1]. Następnie studiował na wydziale mechanicznym Politechniki Lwowskiej[1]. Po studiach we Lwowie i Monachium oraz pracy w warszawskiej firmie „Progress” zajmującej się aparatami rentgenowskimi, został w 1915 roku powołany do armii rosyjskiej. W czasie I wojny światowej odbył studia w Oficerskiej Szkole Inżynierii, gdzie prowadził też zajęcia z radiotechniki[4], przerwane przez rewolucję październikową.
Wrócił do Polski, w listopadzie 1918 wspólnie z dwoma oficerami przejął stację radiową pozostawioną przez Niemców w cytadeli warszawskiej. W tworzącym się Wojsku Polskim organizował polskie wojska radiotelegraficzne[3]. Jako specjalista pełnił funkcję szefa radiotelegrafii w Naczelnym Dowództwie[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 21. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1923 roku był II zastępcą kierownika Centralnych Zakładów Wojsk Łączności w Warszawie, pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym 1 Pułku Łączności w Zegrzu. Od następnego roku pełnił służbę w Pułku Radiotelegraficznym w Warszawie. W okresie od 1 listopada 1924 roku do 15 października 1925 roku był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Departamentu X Przemysłu Wojennego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1928 roku pełnił służbę w Biurze Ogólno-Organizacyjnym M.S.Wojsk.[5] Z dniem 30 czerwca 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku[6].
Rozpoczął pracę jako dyrektor Towarzystwa Elektrycznego "Bezet" Ap. Akc. w Warszawie[3]. W roku 1929 współorganizował Stowarzyszenie Radiotechników Polskich (później członek warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich), kierował Państwowymi Kursami Radiotechnicznymi, w 1926 współorganizował I Ogólnokrajową Wystawę Radiową, współtwórca Instytutu Radiotechnicznego w Warszawie, później włączonego do Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego. Od 1931 współzałożyciel i pierwszy dyrektor Muzeum Techniki i Przemysłu w Warszawie, które organizował na wzór wielkich muzeów technicznych: Deutsches Museum w Monachium i Science Museum w Londynie. Funkcję tę pełnił do 1939. Wykształcił pierwsze kadry muzealników polskich specjalizujących się w zabytkach techniki. Organizował dla nich stypendia zagraniczne. Działał w Związku Muzeów. Przygotował podstawy pod ochronę zabytków techniki w Polsce[3].
W 1916 ożenił się Janiną Żółkiewską h. Lubicz (1898–1991)[1]. Ich syn Kazimierz Henryk ps. Krzysztof (1926–2012) był uczestnikiem powstania warszawskiego[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 znalazł się w niewoli sowieckiej. Zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 w Katyniu. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 66-1-1,2)[7].
Pośmiertnie mianowany w 2007 na stopień podpułkownika.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[8][9]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 278.
- 1 2 Kazimierz Wacław Jackowski h. Gozdawa [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-08-23].
- 1 2 3 4 Agnieszka Cieślikowa, Muzealnictwo lotnicze w Polsce do 1963 roku. Idea-koncepcje-działania, Kraków 2014.
- 1 2 Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 15.
- ↑ Rocznik oficerski z 1928 r. s. 615, 621.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 27.04.1929 r. s. 140.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER JACKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-09].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
- ↑ Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1922. polona.pl. s. 10. [dostęp 2025-05-16].
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, t. X, Wrocław–Warszawa–Gdańsk 1962–1963, s. 276–277.
- Słownik biograficzny historii Polski, tom I: A–K (pod redakcją Janiny Chodery i Feliksa Kiryka), Wrocław-Warszawa-Kraków 2005, s. 574 (tu informacja o Katyniu, ale w nagłówku hasła błędna data śmierci: 1941, zaczerpnięta najpewniej z poddanego cenzurze tomu „Polskiego Słownika Biograficznego”).
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924 i 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
Linki zewnętrzne
- Muzeum inżyniera Jackowskiego. przeglad-techniczny.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-08)]. Przegląd Techniczny.