Kazimierz Jaklewicz (nawigator)

Kazimierz Jaklewicz

ppor. Kazimierz Jaklewicz
podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	28 listopada 1907 Sosnowiec
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1982 Sopot
Przebieg służby
Lata służby	1927–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	14 pułk piechoty 1 batalion balonowy 6 pułk lotniczy dywizjon 305
Stanowiska	młodszy oficer kompanii oficer taktyczny nawigator
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: (kampania wrześniowa) obrona Lwowa
Odznaczenia

Kazimierz Jaklewicz (ur. 28 listopada 1907 w Sosnowcu, zm. 7 kwietnia 1982 w Sopocie) – podpułkownik dyplomowany obserwator Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari.

Urodził się jako syn Józefa i Julii Samin, ukończył gimnazjum humanistyczne. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. 15 sierpnia 1930 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1930 i 181. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a minister spraw wojskowych wcielił do 14 pułku piechoty z Włocławka^[1]. Pełniąc służbę we włocławskim pułku zajmował stanowisko młodszego oficera 2. kompanii KOP^[2]. Z dniem 1 czerwca 1931 został skierowany na 8-miesięczny kurs aplikacyjny obserwatorów balonowych przy 1 batalionie balonowym w Toruniu^[3]. Z dniem 15 kwietnia 1932 przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów aeronautycznych, z jednoczesnym przeniesieniem do 1 batalionu balonowego^[4]. 12 marca 1933 został promowany na stopień porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 46. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[5]. Następnie przeniesiono go do 6 pułku lotniczego we Lwowie. Stał się jednym z pierwszych w Polsce propagatorów użycia spadochronów do celów ratowniczych, w „Przeglądzie Lotniczym” z lutego 1935 opublikował artykuł poświęcony tej tematyce^[6]. W kolejnej publikacji postulował poprawę wyszkolenia obserwatorów balonowych poprzez częstszą zmianę miejsca ich szkolenia^[7]. W marcu 1939 służył w 64 eskadrze liniowej na stanowisku oficera taktycznego^[8][9][10]. Do rangi kapitana awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 41. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa – grupie liniowej^[11].

31 sierpnia 1939 eskadra została przemianowana na 64 eskadrę bombową wyposażoną w lekkie samoloty bombowe PZL.23 Karaś i wchodzącą w skład VI dywizjonu bombowego lekkiego. W kampanii wrześniowej Jaklewicz dowodził 2 września jednym z ataków na kolumnę pojazdów pancernych na szosie Częstochowa-Kłobuck, doprowadzając do ich rozproszenia i częściowego zniszczenia^[12]. 7 września dowodził atakiem na niemieckie kolumny pancerne poruszające się w kierunku Różana. W drodze powrotnej został zaatakowany przez Messerschmitta Bf 109, którego zestrzelił jego strzelec kpr. Stanisław Kondras^[13]. 14 września dowodził atakiem ostatnich ośmiu sprawnych Karasi na kolumny pancerne nieprzyjaciela w rejonie Rawy Ruskiej^[14]. Tego samego dnia objął dowodzenie nad 65 eskadrą bombową pozbawioną już większości sprzętu^[15][16]. Razem z personelem eskadry 18 września 1939 przekroczył w Kutach granicę polsko-rumuńską^[10].

Z Rumunii przedostał się do Francji, gdzie służył jako referent w Dowództwie Sił Powietrznych Oddziału V Sztabu w Paryżu^[17]. Po upadku Francji przedostał się do Anglii, tam otrzymał numer służbowy P-1434 w Polskich Siłach Powietrznych^[18]. Został przeszkolony w 18 Jednostce Szkolenia Bojowego (18 OTU) w bazie RAF Bramcote. Od 15 marca 1941 służył jako nawigator w 305 dywizjonie bombowym. W tym samym miesiącu awansowano go do stopnia majora^[19]. 19 czerwca po nalocie na Bremę samolot z Jaklewiczem został strącony przez niemiecki myśliwiec nad Holandią, koło miejscowości Hoogkarspel^[20]. Czterech z sześciu członków załogi uratowało się skacząc na spadochronach, ale wpadli w ręce Niemców i trafili do niewoli^[21]. Jaklewicz do wyzwolenia przebywał w obozie jenieckim Stalag Luft III w Żaganiu^[22].

Po wyzwoleniu obozu powrócił do Wielkiej Brytanii. Od 17 września 1945 do 7 kwietnia 1946 był słuchaczem VII Kursu Wyższej Szkoły Lotniczej w Weston-super-Mare^[23]. Następnie pełnił funkcję signal leadera w Kwaterze Głównej 1 Grupy RAF. W 1947 wrócił do Polski. Został zdemobilizowany w stopniu podpułkownika i podjął pracę w budownictwie. Zamieszkał w Sopocie. Dekretem Rady Państwa z 19 czerwca 1972 odznaczony został Orderem Virtuti Militari 5 kl.

Jaklewicz, jako najstarszy stopniem wojskowym spośród żyjących wówczas oficerów byłego 6 pułku lotniczego ze Lwowa, doprowadził do wzniesienia Pomnika Lotników Polskich w Oleśnie – na grobie lotników poległych w dniu 2 września 1939. Pomagał też przy powstawaniu tablic pamiątkowych poświęconych lotnikom z Brygady Bombowej. Zmarł nagle w Sopocie w dniu 7 kwietnia 1982^[10] i spoczął na tamtejszym cmentarzu katolickim parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej – Gwiazda Morza (sektor: B5, rząd: B, grób: 21).

Żoną Kazimierza Jaklewicza była Genowefa z domu Kowal (1912-1983).

• Por. obs. bal. Jaklewicz Kazimierz, Użycie spadochronu, Przegląd Lotniczy; Wiadomości Techniczne Lotnictwa, luty 1935, Nr 2^[6]
• Por. obs. bal. Jaklewicz Kazimierz, Wyjdźmy w teren, Przegląd Lotniczy; Wiadomości Techniczne Lotnictwa, sierpień 1935, Nr 8^[7].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[10]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[19]
• Medal Lotniczy (dwukrotnie)^[19]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• WacławW. Król WacławW., Zarys działań polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii 1940 – 1945, WKŁ . Brak numerów stron w książce
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• KrzysztofK. Mroczkowski KrzysztofK., AndrzejA. Olejko AndrzejA., Nocnych Lotów Świadectwa, Polskie Dywizjony Bombowe w latach drugiej wojny światowej we wspomnieniach, Kraków: Acta Aeronautica, Muzeum Lotnictwa w Krakowie, 2011, ISBN 978-83-931259-1-3 . Brak numerów stron w książce
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Józef Zieliński: 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Warszawa: Bellona, 2004. ISBN 83-11-09813-1. OCLC 830544805.