Kazimierz Putek

Kazimierz Putek
Gama, Nawój, Kamień, Zworny
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany piechoty podpułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1891
Podgórze

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1949
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

24 Dywizja Piechoty AK

Stanowiska

dowódca dywizji

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości
Grób płka Kazimierza Putka na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie

Kazimierz Putek, ps. Gama, Nawój, Kamień, Zworny (ur. 22 lutego 1891 w Podgórzu, zm. 27 lutego 1949 w Krakowie) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, doktor nauk prawnych, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 22 lutego 1891 w Podgórzu, w rodzinie Wincentego i Tekli z Kufterów[1]. W 1909 ukończył gimnazjum klasyczne w Krakowie i zdał maturę. W latach 1909–1910 odbył jednoroczną ochotniczą służbę w 13 pułku piechoty armii austriackiej. Od 1910 studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. Od 1 maja 1913 do 28 lipca 1914 roku był członkiem Związku Strzeleckiego, zastępcą komendanta obwodowego Rejonu Chrzanów w Lubiążu.

W czasie I wojny światowej ponownie w armii austriackiej, brał udział w inwazji Serbii i w walkach na froncie wschodnim[3]. Od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie 3 Armii, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk strzelców podhalańskich[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 304. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był w dalszym ciągu 1 pułk strzelców podhalańskich w Nowym Sączu[5]. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, z dniem 1 października 1924 roku przydzielony został do Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Tam do listopada 1926 roku był szefem Oddziału Ogólnego. W czasie studiów w Wyższej Szkole Wojennej i służby sztabowej pozostawał oficerem nadetatowym 27 pułku piechoty w Częstochowie. 3 maja 1926 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty.

31 października 1927 roku został przeniesiony z Biura Ogólno Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie do 40 pułku piechoty „Dzieci Lwowskich” we Lwowie na stanowisko dowódcy I batalionu[6]. 26 kwietnia 1928 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy I baonu na stanowisko zastępcy dowódcy 40 pułku piechoty[7]. Z dniem 1 września 1932 roku został przeniesiony na stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień Miechów[8]. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Powiat na stanowisko komendanta[9]. 1 września 1938 roku dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kraków Powiat, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant Rejonu Uzupełnień”. W 1939 roku w dalszym ciągu pełnił służbę na tym stanowisku.

W latach 1943–1944 był komendantem Podokręgu Rzeszów Armii Krajowej. Po objęciu funkcji w marcu 1943 wydał rozkaz zabraniający przyjmowania do konspiracji Żydów, którzy mieli rzekomo wydawać osoby udzielające im pomocy[10].

2 sierpnia 1944 roku meldował komendantowi na Okręgu Krakowskiego AK, że Rzeszów jest w wolny oraz informował, że oddziały AK współdziałały z Sowietami w opanowaniu miasta, zdobywając m.in. baterię nieprzyjaciela. W mieście spokój, na ulicach służbę bezpieczeństwa pełni AK w opas­kach i z bronią.

5 sierpnia tego roku ujawnił się przed Sowietami jako dowódca 24 Dywizji Piechoty AK i rozpoczął z nimi rozmowy, ale nie dały one żadnych rezultatów, ponieważ dowództwo AK nie uznawało PKWN. Wobec braku porozumienia polecił podległym oddziałom zejść ponownie do podziemia i kontynuować działalność konspiracyjną. Wydał rozkaz wymarszu oddziałom AK na pomoc walczącej Warszawie. Na początku października 1944 wyraził zgodę na przeprowadzenie uderzenia na więzienie na Zamku w Rzeszowie, w którym NKWD, przetrzymywało i torturowało 400 żołnierzy AK. Zmarł 27 lutego 1949. Pochowany na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie (kwatera IX-płn-6)[11].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Kazimierz Putek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.17-1041 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-03].
  2. ↑ PUTEK, Kazimierz. [online], www.dws-xip.pl [dostęp 2021-11-22].
  3. ↑ Franciszek Sagan, ZWZ-AK Obwód Rzeszów 1939–1945, Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 2000, s. 253, ISBN 83-7199-158-4.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 223, 834.
  5. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 32.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 296.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 272.
  10. ↑ Robert Kuwałek, Elżbieta Rączy, „Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939–1945”, Instytut Pamięci Narodowej, Rzeszów 2008 (recenzja), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 5, 2009, s. 535.
  11. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-07-16].
  12. ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 111
  13. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i organizacji wojska”.
  14. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.