Kazimierz Wianecki
.jpg) | |
 major pilot | |
| Pełne imię i nazwisko |
Kazimierz Adam Wianecki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 stycznia 1896 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
 _2r_BAR.svg.png){kind=small} _BAR.svg.png){kind=small} | |
Kazimierz Adam Wianecki vel Kranc[a], ps. Żar[2] (ur. 10 stycznia 1896 w Krośnie, zm. 1940 w ZSRR) – major pilot Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 10 stycznia 1896 w Krośnie jako syn Franciszka (ur. 1858) i Marii z Wojnarów[1][3]. Był bratem Józefa Bronisława (ur. 1884), majora łączności[b], Władysława (ur. 1887), urzędnika kolejowego, Alojzego Mariana (ur. 1898), urzędnika, odznaczonego Krzyżem Niepodległości[8] i Jana Ludwika (1903–1940), podporucznika artylerii rezerwy, zamordowanego w Charkowie[9][1].
4 sierpnia 1914 wstąpił do oddziałów strzeleckich[10].
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. 9 grudnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich pełniący służbę w 5 batalionie telegraficznym został mianowany z dniem 1 grudnia 1919 podporucznikiem Wojsk Łączności[11]. Wziął udział w walkach podczas wojny polsko-bolszewickiej.
3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 3. lokatą w korpusie oficerów łączności[12][13][14]. Od 1928 był oficerem 6 pułku lotniczego we Lwowie[15][16]. Od maja 1929 do września 1930 dowodził 64 eskadrą liniową[17], a od października 1934 do maja 1935 63 eskadrą towarzyszącą[18]. W międzyczasie (grudzień 1934–styczeń 1935) był słuchaczem kursu w Dęblinie[19]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 4. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[20]. W listopadzie 1937 został dowódcą IV dywizjonu towarzyszącego 6 pułku lotniczego we Lwowie[21].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. W 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-26 oznaczony numerem 587; tożsamość została podana jako Kazimierz Wianiecki)[22]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[23][2][24]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie
- Srebrny Krzyż Zasługi – 18 marca 1932 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”[25][26]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[27]
Zobacz też
Uwagi
- ↑ W 1925 wniósł prośbę o zezwolenie na zmianę nazwiska rodowego Kranc na nazwisko „Wianecki”[1].
- ↑ Józef Bronisław Wianecki 5 czerwca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia chorążego, mianowany podporucznikiem z zaliczeniem do I Rezerwy armii z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do 40 pułku piechoty[4][5][6][7]
Przypisy
- 1 2 3 Monitor Polski nr 67, s. 4. 1925-03-21. [dostęp 2025-04-26].
- 1 2 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 66 z 14 czerwca 1919, poz. 2079.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 71 z 28 czerwca 1919, poz. 2287.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 353, 945.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 149, 618.
- ↑ Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Kranc (Kranz) Kazimierz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4150.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 132.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 551.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 231.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 536.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 744.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 357.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 368-369.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 369.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 383.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 343.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 101. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 87.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-26].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-26].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.