Keprnická hornatina
 Widok na szczyty Masywu Keprníka (od lewej: Červená hora, Vozka, Keprník i Šerák) (2010 rok) | |
 Mapa Masywu Keprníka na tle pasma Wysokiego Jesionika | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Wysoki Jesionik |
| Mikroregion(y) |
Keprnická hornatina |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Keprnická hornatina (pol. Masyw Keprníka[1], niem. Kepernik-Bergland) – mikroregion wchodzący w skład pasma górskiego Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na pograniczu Moraw i Śląska. Graniczy od północnego zachodu z Górami Złotymi (cz. Rychlebské hory), od południowego wschodu z Masywem Pradziada (cz. Pradědská hornatina), od wschodu i północy z Górami Opawskimi (cz. Zlatohorská vrchovina), a od zachodu i południa z pasmem o nazwie Hanušovická vrchovina.
Charakterystyka
Jest to jeden z trzech mikroregionów pasma Wysokiego Jesionika o średniej wysokości 895,5 m n.p.m. z najwyższym szczytem Keprník[2]. Od Masywu Pradziada oddziela go przełęcz Červenohorské sedlo[3], a od Gór Złotych i pasma Hanušovická vrchovina – przełęcz Ramzovska (cz. Ramzovské sedlo)[4].
Masyw Keprníka składa się z grzbietu głównego, biegnącego od przełęczy Červenohorské sedlo do przełęczy Ramzovskiej, trzech ramion bocznych z głównymi szczytami: Vozka, Černá stráň i Šindelná hora oraz masywu góry Ucháč za przełęczą Přemyslovské sedlo[4].
Budowa geologiczna
Pod względem geologicznym Masyw Keprníka zbudowany jest ze skał metamorficznych, głównie: gnejsów, ortognejsów, migmatytów, łupków łyszczykowych, amfibolitów, fyllitów, marmurów i in.[3].
Rzeźba terenu
Szczyty
W Masywie Keprníka znajduje się 69 określonych i nazwanych szczytów, w tym 34 o wysokości powyżej 1000 m n.p.m.[4][5].
.svg.png){kind=icon} Lista szczytów Masywu Keprníka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przełęcze
Najwyższą przełęczą Masywu Keprníka jest mało wybitna przełęcz pomiędzy szczytami gór Keprník i Žalostná położona na wysokości 1344 m n.p.m.[4].
 Ważniejsze przełęcze Masywu Keprníka[4] | ||
| Lp. | Przełęcz | Wysokość m n.p.m. |
| 1 | Sedlo Trojmezí | 1302 |
| 2 | Sedlo pod Keprníkem | 1281 |
| 3 | Sedlo pod Vřesovkou | 1203 |
| 4 | Sedlo pod Polomem | 1027 |
| 5 | Červenohorské sedlo | 1013 |
| 6 | Volská louka | 1003 |
| 7 | Přemyslovské sedlo | 765 |
| 8 | Przełęcz Ramzovska | 759 |
| 9 | Sedlo pod Javoříkem | 702 |
Wody
Grzbiet główny Masywu Keprníka, biegnący od przełęczy Ramzovskiej do przełęczy Červenohorské sedlo jest częścią granicy Wielkiego Europejskiego Działu Wodnego, dzielącej zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego[6].
Mają tu swoje źródła potoki, z których najważniejsze to: Hučivá Desná, Hučava, Javořický p., Keprnický p., Klepáčský p., Novolosinský p., Poniklý p., Rudohorský p., Černý p.[4].
Ochrona przyrody
W 1969 roku, w Jesionikach (cz. Jeseníky) wydzielono obszar objęty ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), na którym w granicach Wysokiego Jesionika utworzono 4 narodowe rezerwaty przyrody, 15 rezerwatów przyrody, 1 narodowy pomnik przyrody i 4 pomniki przyrody, w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt.
Rezerwaty i pomniki przyrody
W Masywie Keprníka utworzono 1 narodowy rezerwat przyrody, 6 rezerwatów przyrody i 3 pomniki przyrody[4]:
- NRP Šerák-Keprník (794 ha)
- RP Sněžná kotlina (108 ha)
- RP Pod Slunečnou strání (15 ha)
- RP Františkov (11 ha)
- RP Přemyslovské sedlo (5 ha)
- RP Filipovické louky (2 ha)
- RP Šumárník (1 ha)
- PP Slunná stráň (38 ha)
- PP Letní stráň (52 ha)
- PP Louka Na Miroslavi (1 ha)
Miejscowości
Bezpośrednio w Masywie Keprníka znajdują się następujące miejscowości[4]:
- Filipovice (część miejscowości Bělá pod Pradědem)
- Nové Losiny (część miejscowości Jindřichov)
- Přemyslov (część miejscowości Loučná nad Desnou)
- Ramzová (część miejscowości Ostružná)
Schroniska i hotele górskie
W Masywie Keprníka znajduje się schronisko turystyczne na górze Šerák – chata Jiřího oraz na przełęczy Červenohorské sedlo – hotel górski Červenohorské Sedlo z bazą pensjonatów.
Natomiast w rejonie źródła Vřesová studánka znajdują się pozostałości schroniska, poniżej którego znajduje się kapliczka, gdzie według tradycji płynie cudowna woda[4].
Poza tym na obszarze Masywu Keprníka znajduje się kilkadziesiąt chat rozsianych na stokach gór, jednak nie mają one charakteru typowych schronisk, a zalicza się je do tzw. chat łowieckich[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Jesioniki. Pradziad, Jeseník ↓, s. 2, (Masyw Keprníka).
- ↑ Jan Ondryáš, Keprnická hornatina [online], tourism.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-08-29] (cz.).
- 1 2 Horniny Jeseníků. (PDF) [online], docplayer.cz [zarchiwizowane z adresu 2020-11-29] (cz.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Keprnická hornatina. pl.mapy.cz ↓.
- ↑ Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓, Produkty → ZABAGED dle ZM10 (Měřítko mapy 1:1880).
- ↑ Hrubý Jeseník (mapa). dudisoft.eu ↓.
- ↑ Zdeňka Jordanová, Lovecké chaty v Jeseníkách [online], lovecke-chaty-v-jesenikach.webnode.cz [dostęp 2021-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-31] (cz.).
Bibliografia
- Piotr Banaszkiewicz, Jerzy Parzewski, Jesioniki, Góry Opawskie. Mapa turystyczna: skala 1:50 000, wyd. 1, Kraków: Wydawnictwo Kartograficzne „Compass”, 2019, ISBN 978-83-7605-941-9, OCLC 1150586280 (pol. • cz.).
- Waldemar Brygier i inni, Jesioniki. Pradziad, Jeseník: skala 1:40 000, wyd. 4, Wrocław: Studio Plan, 2017, ISBN 978-83-65689-75-7, OCLC 1036547484 (pol. • cz.).
- Chráněná Krajinná Oblast Jeseníky sever. Turistická a cykloturistická mapa 1:25 000, wyd. 1, Česká Lípa: Geodézie On Line, 2010 (Eurocart), ISBN 978-80-87380-17-8, OCLC 865043841 (cz.).
- Geologická mapa 1:50 000, [w:] Česká geologická služba [online], mapy.geology.cz (cz.).
- Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech), [w:] Český Úřad Zeměměřický a Katastrální [online], ags.cuzk.cz (cz.).
- Hrubý Jeseník (mapa) (JPEG), dudisoft.eu [zarchiwizowane 2016-03-04] (cz.).
- Jeseníky – Praděd, Králický Sněžník. Turistická mapa 1:40 000, Zádveřice: SHOCart, 2018, ISBN 978-80-7224-736-3, OCLC 1103831608 (cz.).
- Keprnická hornatina (mapa turystyczna) 1:96 000 [online], pl.mapy.cz (pol. • cz.).
Linki zewnętrzne
- Hrubý Jeseník [online], tisicovky.cz [dostęp 2020-05-12] (cz.).