Klan (zespół muzyczny)

Klan
Ilustracja
Klan (1971)
Rok założenia

1 kwietnia 1969[1]

Pochodzenie

 Polska (Warszawa)

Gatunek

rock progresywny, rock psychodeliczny[2]

Aktywność

1969–1971
1972
1991–1994
2009–2016

Skład
Marek Ałaszewski
Jacek Kępka
Piotr Gąssowski
Marek Ałaszewski Junior
Byli członkowie
Roman Pawelski
Andrzej Poniatowski
Maciej Głuszkiewicz
Krzysztof Dłutowski
Wojciech Morawski
Tomasz Jaśkiewicz
Tomasz Buttowt
Bronisław Suchanek
Janusz Stefański
Artur Łobanowski
Wojciech Ruciński
Radosław Nowakowski
Paweł Jedliński
Grzegorz Grzyb
Strona internetowa

Klan – polski zespół rockowy założony w 1969 w Warszawie, jedna z pierwszych polskich grup, której udało się zerwać z domowym bigbitem i nawiązać do czołowych osiągnięć rocka progresywnego.

Historia

Pierwszy skład grupy tworzyli: Marek Ałaszewski (eks-Bardowie i Pesymiści – śpiew, gitara), Maciej Głuszkiewicz (instrumenty klawiszowe), Roman Pawelski (gitara basowa), Andrzej Poniatowski (eks-Pesymiści; perkusja). Kierownikiem artystycznym i autorem tekstów zespołu był Marek Skolarski, późniejszy współtwórca sukcesów grupy Vox[3]. W początkowym okresie działalności formacji teksty pisał M. Ałaszewski. Klan debiutował w warszawskim klubie „Medyk” i wkrótce zwrócił na siebie uwagę dzięki interesującej, progresywnej muzyce i surrealistycznym tekstom, choć Ałaszewskiemu niekiedy zarzucano kopiowanie stylu wokalnego Niemena. Już w roku swojego powstania dokonał pierwszych nagrań radiowych, które przyniosły grupie popularność (m.in. Z brzytwą na poziomki, Nie sadźcie rajskich jabłoni, Chcę być ptakiem rock and rollem, Automaty), pojawił się w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki, w czerwcu wystąpił na KFPP w Opolu (koncert Każdy kiedyś zaczynał), a w roku następnym ukazała się jego pierwsza płyta, epka Klan.

Najważniejszym osiągnięciem artystycznym zespołu jest ich pierwszy longplay, zatytułowany Mrowisko, który wypełniła muzyka napisana do spektaklu baletowego o tym samym tytule z librettem Skolarskiego, muzyką Ałaszewskiego, scenografią Marka Lewandowskiego i choreografią Marquity Compe. W widowisku wzięli udział soliści Teatru Wielkiego. Mrowisko jest powszechnie uznawane za jedną z żelaznych pozycji polskiego kanonu rockowego. Premiera widowiska miała miejsce na VIII KFPP Opole'70 i miała charakter imprezy towarzyszącej festiwalowi. Mrowisko było wydarzeniem 1970. Ponadto zespół wziął także udział w koncercie awangardy beatowej w ramach wrocławskiego festiwalu Jazz nad Odrą i wziął udział w imprezie w ramach Interclubu – Medyk'1970 (sierpień).

W marcu 1971 z zespołu odeszli Głuszkiewicz i Poniatowski (pod koniec lat 70. zajął się realizacją dźwięku i związał się z lubelskim System Studio w którym nagrywali, m.in. Budka Suflera, Maanam, Vox, czy Alex Band – w 1981 zamieszkał w Szwecji i zajął się cyfrowym masteringiem nagrań[4]), a zastąpili ich: klawiszowiec Krzysztof Dłutowski (eks-Pięciu; dawniej Dzikusy, Blackout, Breakout) i perkusista Wojciech Morawski (eks-Grupa X, potem m.in. System, Breakout, Test[5], Perfect, Porter Band). Zespół koncertował z materiałem z Mrowiska do sierpnia tego samego roku i jesienią rozpadł się[6].

Koncert w Galerii Nowolipki w Warszawie, 16 maja 2009

Pod koniec sierpnia 1972 Ałaszewskiemu i Jaśkiewiczowi towarzyszyła sekcja rytmiczna, złożona z jazzmanów słynnego kwintetu Tomasza Stańki – Bronisława Suchanka (kontrabas) i Janusza Stefańskiego (perkusja)[7][8]. Był to skład stworzony tylko na jeden koncert, który odbył się w Finlandii[8]. Zespół wystąpił na Festiwalu Helsińskim z premierowym materiałem z pogranicza free jazzu i rocka[8]. 26 lutego 2016 roku na płycie pt. Live Finland 1972, wydanej nakładem wytwórni Gad Records, ukazał się zapis tego koncertu[9].

W kolejnych latach Ałaszewski kilkukrotnie reaktywował Klan, dokonując nagrań radiowych[3]. Przez zespół przewinęli się: gitarzysta Tomasz Jaśkiewicz (eks-Niemen Enigmatic; dawniej Chochoły[10] i Akwarele) (1972–1975), perkusista Tomasz Buttowt (wziął udział w nagraniu utworu Ostatnie prześwity pamięci, zarejestrowanego w warszawskim radiu latem 1972, nagrywał także w 1973 i 1975)[7][10], basista Marian Pawlik (1973), gitarzyści: Wojciech Waglewski i Dariusz Jurkiewicz oraz perkusista Tomasz Pilewski (1980). 24 listopada 2017 roku ukazała się również nakładem Gad Records płyta zatytułowana Chmura nad miastem. 1972–1994 lost & found recordings z zachowanymi z tych sesji nagraniami[11][12].

Klan po raz kolejny wznowił działalność w 1991 w składzie: Marek Ałaszewski, Artur Łobanowski (gitara, instrumenty klawiszowe), Wojciech Ruciński (gitara basowa) i Radosław Nowakowski (perkusja, eks-Osjan), wystąpił podczas sopockich „Trzech Dekad Rocka” i rok później nagrał drugą płytę długogrającą Po co mi ten raj. Album intrygował, był zaskoczeniem dla słuchaczy i wyprzedzał powstałą w Polsce modę na muzykę unplugged[3]. Zespół promował go koncertami w Polsce, po czym zawiesił działalność (1994)[3]. 24 maja 1996 reaktywowany zespół wystąpił w klubie Stodoła podczas koncertu, zatytułowanego Warszawski rock and roll lat 60. Z brzytwą na poziomki (został on udokumentowany płytą, pt. Warszawski Rock & Roll. Live in Concert[13]), a następnie w Centrum Łowicka (1997) i w Sali Kongresowej (1999)[14].

W 2008 lider zespołu ponownie reaktywował Klan, najpierw pod nazwą Marek Ałaszewski Band. W 2012 ukazał się kolejny album grupy, zatytułowany Laufer. W 2015 prócz Marka Ałaszewskiego Klan tworzyli: Jacek Kępka (śpiew, instrumenty klawiszowe), Piotr Gąssowski (gitara), Marek Ałaszewski Junior (gitara basowa; syn lidera grupy) i Grzegorz Grzyb (perkusja). W maju 2016 Marek Ałaszewski doznał ciężkiego udaru, nie powrócił już do działalności artystycznej. Zmarł w listopadzie 2023. 23 lipca 2018 Grzegorz Grzyb został potrącony przez samochód podczas jazdy na rowerze i zmarł w szpitalu w Warszawie.

Dyskografia[15]

  • Klan (EP N-0586 Pronit, 1970)
  • Mrowisko (LP SXL 0756 Muza; 1971), (reedycja LP SX 2539 Z archiwum polskiego rocka vol. 21 Muza; 1987), (wznowienia na CD: DIG 103 Digiton, 1991; PNCD 981 Polskie Nagrania – Yesterday 2005, wznowienie wersja box 2 CD Metal Mind Productions MMP CD 0637 DGD 2008)
  • Po co mi ten raj (CD DIG 129 Digiton; 1992, wznowienie Metal Mind Productions MMP CD 0638 DG 2008)
  • Senne wędrówki (CD 003 GAD, 2011 – nagrania archiwalne z 1971)
  • Laufer (CD, 2012)
  • Nerwy miast (CD 016 GAD, 2014 – nagrania archiwalne z lat 1969–1971)
  • Working Class Devils, Vol. 2 (LP BRLP0007007 Beat Road, 2014 – kompilacja)[16]
  • Live Finland 1972 (CD 039 GAD, 2016)
  • Chmura nad miastem. 1972–1994 lost & found recordings (GAD CD 066, 2017)[11]

Przypisy

  1. ↑ Klan. [dostęp 2008-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-09)].
  2. ↑ Rateyourmusic.com
  3. 1 2 3 4 Klan - Bio. [dostęp 2016-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)].
  4. ↑ Andrzej Poniatowski - Wywiad
  5. ↑ - Skład zespołu
  6. ↑ Artyści - Klan. [dostęp 2016-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)].
  7. 1 2 Tekst w książeczce do płyty Live Finland 1972
  8. 1 2 3 GAD Records - Live Finland 1972. [dostęp 2016-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)].
  9. ↑ Michał Wilczyński: Klan – Live Finland 1972. kultowenagrania.pl. [dostęp 2025-05-15]. (pol.).
  10. 1 2 Biblioteka Polskiej Piosenki - Chochoły
  11. 1 2 Michał Wilczyński: Marek Ałaszewski / Klan – Chmura nad miastem. kultowenagrania.pl. [dostęp 2025-05-15]. (pol.).
  12. ↑ Andrzej Dorobek: Chmura nad miastem – Marek Ałaszewski Klan. jazzforum.com.pl, 2018. [dostęp 2025-05-15]. (pol.).
  13. ↑ Fonorama - składanki. fonorama.eu, 2011-02-08. [dostęp 2019-03-19]. (pol.).
  14. ↑ Dariusz Michalski: Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958-1973. Warszawa: Iskry, 2014, s. 566-567. ISBN 978-83-244-0378-3.
  15. ↑ Klan - Albumy. [dostęp 2016-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)].
  16. ↑ Various - Working Class Devils, Vol. 2. clear-spot.nl. [dostęp 2016-12-13]. (ang.).

Bibliografia

  • Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński, Encyklopedia polskiego rocka, Warszawa: Świat Książki, 1997, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642.
  • Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej – Rock 'n' Roll 1959–1973, ISBN 83-85335-25-0
  • Discogs.com

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.